1 Samuel 11

 

1 Samuel 11 bụ isi nke iri na otu nke Akwụkwọ mbụ nke Samuel n’ime Testament Ochie nke Akwụkwọ Nsọ Ndị Kraịst ma ọ bụ akụkụ mbụ nke akwụkwọ Samuel na Akwụkwọ Nsọ Hibru. Dị ka ọdịnala ndị Juu si dị, e nyere akwụkwọ ahụ sitere n’aka Samuel onye amụma, tinyere ndị amụma Gad na Netan gbakwụnye ya, [1] ma ndị ọkà mmụta nke oge a na-ele ya anya dị ka ihe mejupụtara ọtụtụ ederede nọọrọ onwe ha nke afọ dị iche iche site na c. 630–540 TOA.[3][4] Isiakwụkwọ a na-akọwa Sọl na o bibiri ndị agha Nahash, bụ́ eze Amọn, na ịtọhapụ Jebesh-gilead, si otú ahụ mee ka ndị mmadụ kweta banyere ikike o nwere idu ndú, meekwa ka ha mee ya eze. Nke a bụ n'ime akụkụ nke nwere 1 Samuel 7–15 nke na-edekọ nbilite nke ọchịchị n'Izrel na akụkọ nke afọ mbụ nke Eze Sọl.[6]

Ihe odide

E ji asụsụ Hibru dee isiakwụkwọ a na mbụ. E kewara ya n’amaokwu iri na ise.

Ndị akaebe ederede

Ụfọdụ ihe odide ndị mbụ nwere ihe odide nke isiakwụkwọ a n’asụsụ Hibru sitere n’ọdịnala Ederede Masoret, bụ́ nke gụnyere Codex Cairensis (895), Codex Codex (narị afọ nke 10), na Codex Leningradensis (1008).[7] Achọtara iberibe akwụkwọ ndị nwere akụkụ nke isiakwụkwọ a n'asụsụ Hibru n'etiti Akwụkwọ Mpịakọta Osimiri Nwụrụ Anwụ gụnyere 4Q51 (4QSama; 100–50 TOA) nwere amaokwu 1–2, 7–12.[8][1][10][2]

Ihe odide ochie nke nsụgharị gaa na Grik Koine nke a maara dị ka Septuagint (nke e meburu na narị afọ ole na ole gara aga TOA) gụnyere Codex Vaticanus (B;

𝐺

B; narị afọ nke anọ) na Codex Alexandrinus (A;

𝐺

A; Narị afọ nke ise).[12][a]

Ebe ndị a na-anọ

 

• Gibeah
• Gilgal
• Jabesh-Gilead

Egwu nke ndị Amọn (11:1-3)

Maka akụkọ a, 4QSama (n’etiti Akwụkwọ Mpịakọta Osimiri Nwụrụ Anwụ; malite na narị afọ mbụ TOA) na ihe odide Josephus sitere na narị afọ mbụ OA, nye nkọwa ndabere na Nahash eze ndị Amọn emeriwo ebo Transjordania nke Israel (ndị Gad na ndị Reuben) ma tee anya aka nri nke ndị ọ dọtara n’agha (dika. Jebesh-gilead, ya mere Nahash bịara iyi obodo ahụ egwu. N’ụzọ dị ịrịba ama, Jebesh-Gilead bụ nanị obodo jụrụ ịkpọ òkù agha n’oge gara aga (Ndị Ikpe 21), n’ihi ya ugbu a ohere ha nwere inweta enyemaka site n’ebo ndị Izrel ndị ọzọ dị ntakịrị, ma eleghị anya ọ bụ ya mere Nahash ji kwe ka ụbọchị asaa ziga ndị ozi ka ha gbalịa ịjụ.[15] N’ihi na ha jụrụbu ụzọ jụrụ ịbanye n’òkù ahụ, ndị Jebesh-gilead  gburu site n’ebo ndị ọzọ, ma e wezụga ụmụ agbọghọ 400 na-amaghị nwoke bụ́ ndị fọdụrụ ná ndụ ma nye ha nwunye nke ndị lanarịrị ebo Benjamin (n’ime narị ndị ikom 600) maka ogbugbu dị iche iche site n’ebo Izrel, ya mere ọ bụghị ndị bi na Benjamin, bụ́ ndị Gilied.

Amaokwu 1

Mgbe ahụ Nahash onye Amọn bịara ma maa ụlọikwuu megide Jabesh Gilead; ndị nile nke Jabesh wee sị Nahash, "Mekọọ anyị ọgbụgba ndụ, anyị ga-ejere gị ozi".

• "Encamped": ma ọ bụ "besieged".
• "Naịash eze Amọn": aha a pụtara "agwọ" n'asụsụ Hibru.

Tupu okwu nke mbụ "Mgbe ahụ..." 4QSama na Greek Septuagint odide nwere nkebiokwu: "ihe dị ka otu ọnwa ka e mesịrị".[5] Tupu amaokwu ahụ dum, 4QSama na Josephus (Antiquities 6.5.1. [68-71])[1] na-agba akaebe na mgbakwunye nke na-akọwa omume Nahash nke ibibi onye iro, ma site n'ime ya na-enye mgbanwe dị nro na paragraf na-esonụ karịa ka a na-achọta na Masoret Text, [2] ma ọ bụ ihe odide Septuagint Greek[14]. NRSV sụgharịrị ya dị ka amaokwu 10:27b dị ka nke a: "Ma Nahash, bụ́ eze ndị Amọn, nọ na-emegbu ndị Gad na ndị Ruben nke ukwuu, ọ na-achụpụkwa anya aka nri nke ha n'otu n'otu ma ghara inye Izrel onye mgbapụta. Ọ dịghị onye ọ bụla fọdụrụ n'ime ụmụ Izrel n'ofe Jọdan, onye anya aka nri Nahash, bụ́ eze Amọn nwere, 0 nweghịkwa ndị agha Amọn. onye gbapụrụ n’aka ndị Amọn wee banye Jebesh-gileed. N'ịtụnyere ọgụgụ na 4QSama, NET Bible na-atụ aro na onye ode akwụkwọ nke MT nwere ike isi na nkebi ahịrịokwu ahụ si na nkebi ahịrịokwu si na Hibru: ויהי כמחרישׁ, vayehi kemakharish, na njedebe nke 1 Samuel 10:27, nke kwesịrị ịbụ Hibru: ויהי כמו חרhimo, Hebried, kpọlitere okwu Hibru na Hibru : ויהי כמו חדשׁ, vayehi kemo khodesh, "o mere ihe dị ka otu ọnwa ka e mesịrị...". 4QSama nwekwara okwu nke homeoteleuton n’amaokwu a, na onye ode-akwụkwọ buru ụzọ si n’otu ikpe nke Hibru mapụ: ​​גלעד, Gil’ad, “Gilead” n’ọzọ, wee tinye okwu iri ahụ na-efu efu n’etiti ahịrị nke ederede 4QSama.[2]. Eziokwu ahụ bụ́ na odeakwụkwọ ahụ mehiere ụdị ihe a ma nwee ike imezi ihe gosiri na onye ahụ si n’ebe e dere amaokwu ndị a depụtaghachi ya.[2] Ọzọkwa, ederede 4QSama buru ụzọ webata Nahash na aha ya zuru oke, dịka eze nke ndị Amọn, nke a na-ewere dịka ọ na-emekarị.[3]

Amaokwu nke 2

Nahash onye Amọn zara ha, sị, "N'ọnọdụ a, m ga-eso gị mee ọgbụgba ndụ, ka m wee kpụọ anya gị niile, ma baara Izrel niile mba".

• "Tinye anya aka nri": Josephus kọwara na ọ bụrụ na anya aka nri ya na mgbe ọta agha kpuchiri anya aka ekpe ya, onye agha nwere ike ịbụ ihe na-abaghị uru n'agha.

Sọl meriri ndị Amọn ma napụta Jabesh Gilead (11:4-15)

Mgbe ndị ozi si Jebesh-gilied rutere n'obodo Sọl, bụ́ Gibia, Sọl na-arụ ọrụ dị ka onye ọrụ ubi, ma ọ bụ naanị ya nụrụ banyere ya, mgbe ndị obodo ahụ hụchara ka ndị obodo ahụ na-ebe ákwá n'ihu ọha. N’adịghị ka ndị ọzọ, Sọl were iwe mgbe ọ nụsịrị ozi ahụ, e wee sị na mmụọ Chineke bụ onye wetara iwe ya (11:6; Ndị Ikpe 3:10; 6:34; 11:29; 13:25; karịsịa Samson na 14:6, 19; 15:14).[15][23] Otú Sọl si kpọọ ndị mmadụ òkù ka ha gaa n’agha bụ site n’ịbịrị ìgwè ehi ya abụọ (“yoke nke ehi”) na iziga iberibe ahụ n’ebe nile n’ala Izrel (cf. Ndị Ikpe 19:29–30), na ozi na ndị jụrụ ịzaghachi ga-enwe akara aka dị ka nke ehi.[23] Atụmatụ Sọl na mmeri n’ikpeazụ yiri nke ndị ikpe mbụ: site n’ikewa ndị agha (cf. Ndị Ikpe 7) ịgbara ogige ndị iro ahụ gburugburu na ibuso ha agha n’isi ụtụtụ, ma ihe e ji nweta mmeri bụ YHWH (amaokwu 12).[23] Mmeri ahụ gosiri na Sọl kwesịrị ịbụ eze n’ụzọ megidere okwu ndị na-emegide ya (10:26), ma e chebere ndị nkatọ ahụ dị ka ọchịchọ Sọl si dị, e mekwara Sọl eze ọzọ na Gilgal.[23]

Amaokwu nke 15

Ndị mmadụ niile wee gaa Gilgal, ha wee mee Sọl eze n'ihu Onyenwe anyị na Gilgal. Ha chụrụ àjà udo n'àjà n'ihu Jehova. N'ebe ahụ, Sọl na ndị Izrel niile nwere obi ụtọ dị ukwuu.

• "Ma n'ebe ahụ ka ha mere Sọl eze": Septuagint na-agụ, "na Samuel tee Sọl mmanụ n'ebe ndị ahụ," nke na-agaghị ekwe omume, dịka Devid mechara tee Samuel mmanụ mbụ ya n'ihu ezinụlọ ya (1 Samuel 16:12-13), mgbe ahụ e tere ya mmanụ ugboro abụọ n'ihu ọha, nke mbụ dị ka eze Juda (2 Samuel 2:4), na ọzọ dị ka eze Izrel niile (2 Samuel 5:3), mana nke a nwere ike ịgụnye ya n'okwu ahụ "mere eze" n'ihe odide Masoretic (lee 1 Samuel 12:3, 1 Samuel 12:5). Josephus dere na ọ bụ Samuel tụụrụ aro nhọpụta nke abụọ na Gilgal ma tee Sọl mmanụ n'ebe ahụ na 'mmanụ dị nsọ'. [b]

Hụkwa

  

• Akụkụ Bible ndị metụtara ya: Ndị Ikpe 21, 1 Samuel 8, 1 Samuel 9, 1 Samuel 10

Ihe edeturu

a.↑ Akwụkwọ 1 Samuel dum adịghị na Codex Saịnaịtikọs. [13] b. ↑ Josephus dere, sị: “Samuel gwara ha na ya kwesịrị ime ka Sọl guzosie ike site n’ọchịchị nke abụọ ya, ha niile zukọtara n’obodo Gilgal, n’ihi na n’ebe ahụ ka o nyere ha iwu ka ha bịa. (Ihe ochie nke ndị Juu, akwụkwọ 6, isi nke 5, akụkụ 4)

 

 

Njikọ mpụga

• Nsụgharị Ndị Juu:
  • Shmuel I - I Samuel - Isi nke 11 (Judaica Press) . Ihe odide Hibru na nsụgharị Bekee [na nkọwa Rashi] na Chabad.org
• Nsụgharị Ndị Kraịst:
  • Bible Online na GospelHall.org (ESV, KJV, Darby, American Standard Version, Bible in Basic English)
  • 1 Samuel isi nke 11. Ọnụ Ụzọ Bible