Asụsụ Bima
Asụsụ Bima, ma ọ bụ Bimanese (Bima: Nggahi Mbojo, Indonesian : Bahasa Bima ), bụ asụsụ Austronesia a na-asụ na ọkara ọwụwa anyanwụ nke agwaetiti Sumbawa, Indonesia, nke ya na ndị na-asụ asụsụ Sumbawa na-ekerịta. Ókèala Bima gụnyere Sanggar Peninsula, ebe a na-asụbu asụsụ Papuan Tambora . Bima bụ exonym; aha autochthonous maka mpaghara ahụ bụ Mbojo ma a na-akpọkwa asụsụ ahụ Nggahi Mbojo . Enwere ihe karịrị ọkara nde ndị na-asụ Bima. Ma ndị Bima ma ndị Sumbawa enweghị mkpụrụ akwụkwọ nke ha maka na ha na-eji mkpụrụedemede Bugis na asụsụ Malay na-enweghị mmasị. [1]
Nhazi
[dezie | dezie ebe o si]Ogologo oge echere na ọ nwere njikọ chiri anya na asụsụ Sumba Island nke dị na ndịda ọwụwa anyanwụ, Blust (2008) agbaghawo echiche a, nke mere Bima bụrụ alaka ụlọ ọrụ bụ isi n'ime Central-Eastern Malayo-Polynesian subgroup. [2]
Nkesa
[dezie | dezie ebe o si]A na-asụkarị Bima na ọkara ọwụwa anyanwụ nke agwaetiti Sumbawa dị na Indonesia . A na-asụkwa ya n'agwaetiti Banta, Sangeang, na Komodo .
Olumba
[dezie | dezie ebe o si]Dị ka Ethnologue si kwuo, olumba nke asụsụ ahụ gụnyere Kolo, Sangar (Sangar), Toloweri, Bima, na Mbojo.
Donggo, nke a na-asụ na mpaghara ugwu dị n'ebe ọdịda anyanwụ nke Bima Bay, dịka na Doro Ntika nke mpaghara Doro Oromboha, nwere njikọ chiri anya na isi olumba Bima. Ihe dị ka mmadụ 25,000 na-ekwu ya Ndị Kraịst na animists; ọtụtụ ndị abanyela Islam, nke ka ukwuu n'ihi alụmdi na nwunye.[3]
fonology
[dezie | dezie ebe o si]Consonants
[dezie | dezie ebe o si]Udaume
[dezie | dezie ebe o si]N'ihu | Central | Azu | |
---|---|---|---|
Mechie | i | u | |
N'etiti | e | o | |
Mepee | a |
Udaume /i e o u/ nwere ike belata allophones dị ka [ɪ ɛ ɔ ʊ] . [4]
Ntụaka
[dezie | dezie ebe o si]Ndị Kraịst na animists; ọtụtụ ndị abanyela Islam, nke ka ukwuu n'ihi alụmdi na nwunye.
- ↑ Prichard (1874). Researches into the Physical History of Mankind. London: Sherwood, Gilbert, and Piper.
- ↑ Blust (2008). "Is There a Bima-Sumba Subgroup?". Oceanic Linguistics 47 (1): 45–113. DOI:10.1353/ol.0.0006.
- ↑ Just (2001). Dou Donggo Justice: Conflict and Morality in an Indonesian Society. Oxford: Rowman & Littlefield.
- ↑ Tama (1996). Fonologi Bahasa Bima.
Ọgụgụ ọzọ
[dezie | dezie ebe o si]
Njikọ mpụga
[dezie | dezie ebe o si]
- Paradaịsc nwere nchịkọta ndekọ ohere imeghe nke Bima sitere na klaasị akwụkwọ asụsụ 2005, yana ụfọdụ ndekọ sitere na Robert Blust .
- Kaipuleohone nwekwara mkpokọta oghere oghere nke ihe Robert Blust gụnyere ndekọ Bima .
- https://www.unicode.org/L2/L2022/22150-biima-script.pdf