Asụsụ Kam-Sui
Asụsụ Kam-Sui ( Chinese ) bụ ngalaba nke asụsụ Kra–Dai nke ndị Kam–Sui na-asụ. A na-asụkarị ha na ọwụwa anyanwụ Guizhou, ọdịda anyanwụ Hunan na ugwu Guangxi na ndịda China . A na-ahụkwa obere akpa ndị na-ekwu okwu Kam-Sui na ugwu Vietnam na Laos . [1]
Nhazi
[dezie | dezie ebe o si]Alaka Kam–Sui gụnyere ihe dị ka asụsụ iri na abụọ. Solnit (1988) [2] na-ewere asụsụ Lakkia na Biao dị ka ngalaba nwanne nwanyị nke Kam–Sui, karịa akụkụ nke Kam–Sui n'onwe ya.
Asụsụ Kam-Sui kacha mara amara bụ Dong (Kam), nwere ihe karịrị otu nde ndị na-asụ Mulam, Maonan, na Sui . Asụsụ Kam–Sui ndị ọzọ gụnyere Ai-Cham, Mak, na T`en, na Chadong, nke bụ asụsụ Kam–Sui a chọtara na nso nso a. Yang (2000) lere Ai-Cham na Mak bụrụ olumba nke otu asụsụ. [3]
Thurgood (1988)
[dezie | dezie ebe o si]Graham Thurgood (1988) na-ewepụta nhazi ọkwa oge a maka ngalaba Kam–Sui. Chadong, asụsụ nke onye ọkà mmụta asụsụ China Jinfang Li kọwara na nso nso a, gụnyekwara n'okpuru ebe a. Ya na Maonan nwere njikọ chiri anya. [4] Cao Miao na Naxi Yao, bụ ndị nwere njikọ chiri anya na Southern Dong, agbakwunyerekwa na Shi (2015). [5]
Ọnụọgụ igwe mmadụ
[dezie | dezie ebe o si]Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ndị niile na-asụ asụsụ Kam-Sui sitere na Qiandongnan (Dong) na Qiannan (Sui, Mgbe ahụ, Mak, Ai-Cham) Prefectures nke Guizhou, yana obodo ọkwa ọkwa Hechi (Mulam na Maonan) na Guilin (Chadong) na ugwu Guangxi . Ọtụtụ ndị na-asụ Kam-Sui akwagalakwa n'ime ime obodo dịka Guangzhou .
Obere ìgwè ndị na-asụ Kam na Sui bikwa na Tuyên Quang Province, Vietnam, n'ime ime obodo Đồng Mộc na Hồng Quang, n'otu n'otu.
Site n'asụsụ
[dezie | dezie ebe o si]
- Mulam佬 – Luocheng Mulao Autonomous County罗城仫佬族自治县, Hechi, north Guangxi ; Mpaghara Qiandongnan, ndịda ọwụwa anyanwụ Guizhou
- Dong侗 – Mpaghara Qiandongnan, ndịda ọwụwa anyanwụ Guizhou
- Mgbe ahụ佯僙/佯爷 – Pingtang County平塘县, Qiannan Prefecture, south Guizhou
- Maonan毛南 – Huanjiang Maonan Autonomous County环江毛南族自治县, Hechi, Northern Guangxi
- Chadong茶洞 – Obodo Chadong, Mpaghara Lingui临桂县, Guilin, ugwu ọwụwa anyanwụ Guangxi
- Sui水 – Sandu Shui Autonomous County黔南布依族苗族自治州, Qiannan Prefecture, south Guizhou
- Mak (Mojia) 莫 – Libo County荔波县, Qiannan Prefecture, south Guizhou
- Ai-Cham锦 – Libo County荔波县, Qiannan Prefecture, south Guizhou
Site na ọnọdụ
[dezie | dezie ebe o si]( Edepụtara ya na elekere elekere: ọwụwa anyanwụ ruo n'ebe ugwu ruo ọdịda anyanwụ ruo ndịda )
- Guizhou
- Qiandongnan - Dong ; 1,500,000 ọkà okwu
- Qiannan
- Mpaghara Sandu - Sui ; 300,000 ọkà okwu
- Mpaghara Pingtang - Mgbe ahụ ; 15,000 ọkà okwu
- Ógbè Libo – Mak na Ai-Cham ; 10,000 na 2,700 ọkà okwu
- Guangxi
- Hechi
- Mpaghara Luocheng – Mulam ; 86,000 ọkà okwu
- Mpaghara Huanjiang - Maonan ; 30,000 ọkà okwu
- Guilin ( Ógbè Lingui ) - Chadong ; 20,000 ọkà okwu
- Hechi
Site na onu ogugu
[dezie | dezie ebe o si]Enwere mkpokọta ihe dịka nde abụọ Kam-Sui na-asụ asụsụ.
Ndị agbụrụ Kam-Sui anọ kachasị ukwuu, Dong, Shui, Mulao, na Maonan, bụ ndị gọọmentị China nabatara nke ọma. Ndị agbụrụ Kam-Sui na-anabataghị (Chadong, Mgbe ahụ, Mak, Ai-Cham) ndị ka nwere ike ịsụ asụsụ nke ha erughị 50,000.
- Dong : banyere 1,500,000 ọkà okwu; 1.7 nde na 1995
- Sui : 300,000 ọkà okwu
- Mulam : 86,000 ndị na-ekwu okwu (ndị agbụrụ: 200,000)
- Maonan : 30,000 ndị na-ekwu okwu (ndị agbụrụ: 100,000)
- Chadong : 20,000 ọkà okwu
- Mgbe ahụ : 15,000 ọkà okwu
- Mak : 10,000 ọkà okwu
- Ai-Cham : 2,700 ọkà okwu
Asụsụ ndị ọzọ
[dezie | dezie ebe o si]Ụdị asụsụ ndị a nwere njikọ chiri anya na, ma ọ bụ akụkụ nke Southern Dong .
- Mjuniang 谬娘or Cao Miao草苗(ISO 639-3: cov ): 60,000 (1991) na Liping, Tongdao, na Sanjiang; njikọ chiri anya na Dong. [5] [6] A na-ekewa ndị na-ekwu okwu dị ka agbụrụ Miao.
- Naxi Yao那溪瑶(autonym: mu2 ɲiu1 ) bụ ndị mmadụ 2,500 na-asụ na Naxi Township 那溪瑶族乡, Dongkou County, Hunan Province, China. [5]
- Diao 调(刁人): 2,000 (1999) na ndịda ọwụwa anyanwụ Guizhou gburugburu Liping na Congjiang; nwere ike ịsụ Chinese ma ọ bụ Dong. [7] A na-ekewa ndị na-ekwu okwu dị ka agbụrụ Dong. Diao ( tjau13 ) bụ otu obere Cao Miao dịka Shi (2015:43). [5]
Ndị mmadụ ndị a nwekwara ike ịsụ asụsụ Kam-Sui. [8]
- Xialusi 下路司: 3,000 (1999) na ndịda ọwụwa anyanwụ Guizhou; Nkewa dị ka Dong, mana amabeghị njikọ asụsụ ha (ikekwe Kam-Sui). [9] A na-ekewa ndị na-ekwu okwu dị ka agbụrụ Dong.
- Shui nke Yunnan : 6,800 (1990) na Huangnihe 黃泥河 na Gugan 古敢水族乡, [10] Fuyuan County, Yunnan; 490 (1990) na Dahe na Long'an nke Yiliang County . [11] Na Gugan, e nwere ụyọkọ obodo a maara dị ka "obodo Shui ise" 水五寨, nke gụnyere Buzhang 补掌, [12] Dongla 咚喇, [13] Reshui 热水, [14] [15]大寨 na Duzhang. [16] A ka na-asụ ya na Obodo Xinbao 新堡村, Laochang Township 老厂乡, Fuyuan County, Yunnan. [17] [18] Nakwa na Dacunzi 大村子, Geyi Township 格宜镇, Xuanwei City. [19] [20] Agbanyeghị, ndị a bụ asụsụ Northern Tai niile ( Bouyei ) dịka Hsiu (2013) siri kwuo. [21]
Enwekwara ụfọdụ asụsụ na ndịda ọwụwa anyanwụ Guizhou, ugwu Guangxi, na ndịda ọdịda anyanwụ Hunan nke asụsụ Kam–Sui metụtaworo, dị ka Suantang 酸汤 na Tongdao Pinghua, nkuzi Pinghua a na-asụ na Tongdao Dong Autonomous County, Hunan . [22] Asụsụ Kam–Sui na Suantang 酸汤 na-akpakọrịtakwa, asụsụ Sinitic nke ihe dị ka 80,000 agbụrụ Miao na-asụ na Baibu 白布 na Baibu 白布, Dihu 地湖, Dabaozi 大堡子, na Sanqiao 三锹 na Tianzhu, na J Huito 2013:35). [23] Suantang yiri New Xiang (新湘语), mana Southwwest Mandarin enweghị nghọta.
Nrụgharị
[dezie | dezie ebe o si]Asụsụ Proto-Kam–Sui bụ nna ochie arụgharịrị nke asụsụ Kam–Sui.
Hụkwa
[dezie | dezie ebe o si]- Ndepụta nkọwa asụsụ Hunan Kam-Sui (Wiktionary)
Ntụaka
[dezie | dezie ebe o si]sitere na Qiandongnan (Dong) na Qiannan (Sui, Mgbe ahụ, Mak, Ai-Cham) Prefectures nke Guizhou, yana obodo ọkwa ọkwa Hechi (Mulam na Maonan) na Guilin (Chadong
- ↑ Map & Language Descriptions (en). Lesser Known Indigenous Languages of Northern Vietnam. Archived from the original on 2012-02-07. Retrieved on 2010-12-02.
- ↑ Solnit (1988). "The Position of Lakkia Within Kadai", in Edmondson: Comparative Kadai: Linguistic Studies Beyond Tai, Summer Institute of Linguistics Publications in Linguistics 86 (in en). Dallas: Summer Institute of Linguistics and the University of Texas at Arlington, 219–238.
- ↑ Yang (2000). Mò yǔ yánjiū (in zh). Beijing: Zhongyang minzu daxue chubanshe. ISBN 978-7-81056-427-4.
- ↑ Li (2008). "Chadong, a Newly-Discovered Kam–Sui Language in Northern Guangxi", in Diller: The Tai–Kadai Languages (in en). New York: Routledge, 596–620.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 Shi (2015). Xiāng-Qián-Guì biānqū de sān gè zúqún fāngyán dǎo (in zh). Beijing: Zhongguo shehui kexue chubanshe. ISBN 978-7-5161-6494-5. Shi, Lin 石林 (2015). Xiāng-Qián-Guì biānqū de sān gè zúqún fāngyán dǎo 湘黔桂边区的三个族群方言岛 [Three Language Varieties of the Hunan-Guizhou-Guangxi Border Region] (in Chinese). Beijing: Zhongguo shehui kexue chubanshe. ISBN 978-7-5161-6494-5. Kpọpụta njehie: Invalid
<ref>tag; name "Shi2015" defined multiple times with different content - ↑ Mjuniang (en). Retrieved on 2021-08-31.
- ↑ Diao (en). Retrieved on 2021-08-31.
- ↑ China (en). Asia Harvest. Archived from the original on 2013-08-01. Retrieved on 2013-07-19.
- ↑ Xialusi (en). Retrieved on 2021-08-31.
- ↑ Fùyuán Xiàn Gǔgǎn Shuǐzú Xiāng Gǔgǎn Cūnwěihuì (zh). ynszxc.net. Archived from the original on 2018-12-30. Retrieved on 2018-12-30.
- ↑ Shui, Yunnan (en). Retrieved on 2021-08-31.
- ↑ Fùyuán Xiàn Gǔgǎn Shuǐzú Xiāng Bǔzhǎng Cūnwěihuì Bǔzhǎng Cūn (zh). ynszxc.net. Archived from the original on 2018-12-30. Retrieved on 2018-12-30.
- ↑ Fùyuán Xiàn Gǔgǎn Shuǐzú Xiāng Bǔzhǎng Cūnwěihuì Dōnglǎ Cūn (zh). ynszxc.net. Archived from the original on 2018-12-30. Retrieved on 2018-12-30.
- ↑ Fùyuán Xiàn Gǔgǎn Shuǐzú Xiāng Bǔzhǎng Cūnwěihuì Dàzhài Cūn (zh). ynszxc.net. Archived from the original on 2018-12-30. Retrieved on 2018-12-30.
- ↑ Fùyuán Xiàn Gǔgǎn Shuǐzú Xiāng Bǔzhǎng Cūnwěihuì Rèshuǐlǎozhài Cūn (zh). ynszxc.net. Archived from the original on 2018-12-30. Retrieved on 2018-12-30.
- ↑ Fùyuán Xiàn Gǔgǎn Shuǐzú Xiāng Bǔzhǎng Cūnwěihuì Dōuzhāng Cūn (zh). ynszxc.net. Archived from the original on 2018-12-30. Retrieved on 2018-12-30.
- ↑ Hai (2006). "Yúnnán shuǐzú yǔyán zuìhòu de yúyīn" (in zh). Jīnrì mínzú 2006 (4): 32–33.
- ↑ Fùyuán Xiàn Lǎochǎng Xiāng Xīnbǎo Cūnwěihuì Lèé Cūn (zh). ynszxc.net. Archived from the original on 2018-12-30. Retrieved on 2018-12-30.
- ↑ Xuānwēi Shì Géyí Zhèn Dàpíng Cūnwěihuì Dàcūnzi Cūn (zh). ynszxc.net. Archived from the original on 2018-12-30. Retrieved on 2018-12-30.
- ↑ Qūjìng mínzú yuánliú gàishù (zh). Archived from the original on 2021-08-30. Retrieved on 2013-03-08.
- ↑ Hsiu (2013). ""Shui" Varieties of Western Guizhou and Yunnan". DOI:10.5281/zenodo.1133488.
- ↑ Peng (2010). "Húnán Tōngdào dòngzú "Běndìhuà" de yǔyīn xìtǒng jí qí guīshǔ" (in zh). Yúnmèng xué kān / Journal of Yunmeng 31 (4): 138–141.
- ↑ Chen (2013). Miáo Yáo yǔwén (in zh). Beijing: Zhongyang minzu daxue chubanshe.