Asụsụ Kryts
Ọdịdị
Kryts (Kryc) bụ asụsụ Lezgic nke ezinụlọ asụsụ Caucasian nke ugwu ọwụwa anyanwụ nke ndị mmadụ 6,000 na-asụ n'akụkụ ụfọdụ nke Quba Rayon nke Azerbaijan na 1975. Olumba ya bụ Kryts, Jek, Khaput, Yergyudzh [ lez ], na Alyk, ndị niile dị nnọọ iche ruo n'ókè nke naanị otu akụkụ nghọta, ya mere enwere ike were ha dịka asụsụ dị iche iche na olumba continuum .
Kryts nọ n'ihe ize ndụ, [1] [2] nkewapụtara dị ka "ihe egwu dị egwu" nke UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger .
fonology
[dezie | dezie ebe o si]Consonants
[dezie | dezie ebe o si]- /ʁ/ nwekwara ike ghọta dị ka [ɢ] ma ọ bụ [qː], na nkesa mmekọ.
- Ụda /t͡s, d͡z/ na-eme naanị n'olumba ndị ọzọ nke asụsụ ahụ.
- /h/ nwere ike ịdịgasị iche site na ụda glottal gaa na fricative epiglottal /ʜ/.
Udaume
[dezie | dezie ebe o si]N'ihu | Central | Azu | |
---|---|---|---|
Mechie | i | ( ɨ ) | u |
N'etiti | e | ||
Mepee | a |
- Enwere ike ịnụ /i/ ka [ɨ], na mgbanwe n'efu
- Udaume anọ ahụ nwekwara ike ịdepụta pharyngealized dị ka /iˤ, uˤ, eˤ, aˤ/.
Ọkpụkpụ
[dezie | dezie ebe o si]N'afọ 2020, e bipụtara akwụkwọ ọkọwa okwu n'ụdị Khaput, na-eji mkpụrụedemede Latin. [3]
A a | B b | C c | Ç ç | Ç'ç' | D d | E e | m | F f | G g | Ş ğ | Ş'ğ' |
H h | H'h' | Ĥĥ | X x | X' x' | J j | I i | I ı | K k | K' k' | Q'q' | |
Q̂ q̂ | L l | M m | N n | O o | Ọ ö | P p | P' p' | R r | S s | Ş ş | S' s' |
T t | Ị ị | ü ü | V v | Y y | Z z |
Ntụaka
[dezie | dezie ebe o si]- Authier (2009). Grammaire kryz, Collection Linguistique (Société de linguistique de Paris). Leuven: Peeters. ISBN 9789042923157. mmekọ n'ebe ịghọta na kiliti abụghị argot, nwere usoro mmụta asụsụ nọọrọ onwe ya
- ↑ Kryts. The Endangered Languages Project.
- ↑ UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger. UNESCO.
- ↑ Hərərə Mezınə Şikilbəzınə Luğət. ISBN 978-9952-511-17-8.