Gaa na ọdịnaya

Asụsụ Manus

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ

 

Asụsụ Manus bụ obere mkpokọta ihe dị ka asụsụ iri na abụọ nke dị n'agwaetiti Manus na agwaetiti ndị dị nso na mpaghara Manus nke Papua New Guinea . Ọnụ ọgụgụ asụsụ nke ọma siri ike ịchọpụta n'ihi na ha na-etolite n'olumba continuum (Blust 2007:302). Aha Manus (ma ọ bụ Moanus ) bu ụzọ kpọọ agbụrụ agbụrụ nke ndị òtù ya na-asụ asụsụ ndị nwere njikọ chiri anya na ndị bi n'ụsọ oké osimiri na-ewu ụlọ ha n'elu oké osimiri (Bowern 2011: 6).

Ugbu a ndị niile bi na Manus Province nwere ike ịkpọ onwe ha 'Manus' ndị mmadụ, yabụ, a na-amata Manus mbụ dị ka Manus tru 'real Manus' (ma ọ bụ 'Manus sensu stricto '). [1] Asụsụ nke ndị Manus nke ndị ọkà mmụta gbasara mmadụ na-amụ nke ọma, site na Georg Thilenius na mmalite 1900 site na Margaret Mead n'etiti 1900s, a na-akpọ ugbu a Titan (Bowern 2011).

Asụsụ

[dezie | dezie ebe o si]

Dịka Lynch, Ross, & Crowley (2002) siri kwuo, [2] nhazi ezinaụlọ bụ:

  • Manus
    • West Manus: Nyindrou, Sori-Harengan, Hermit (†), Bipi ; Mondropolon, Tulu-Bohuai, Khhek (Drehet, Levei), Likum
    • Nke etiti: Loniu – Mokerang, Pak-Tong
    • East Manus: Andra-Hus, Elu, Leipon, Papitalai, Ponam, Ere – Kele – Kurti, Koro – Lele – Nali – Titan

Otu njiri mara ụda olu dị iche iche nke asụsụ ndị a bụ ọnụnọ nke trill ndị a na-ebuga tupu oge eruo (Blust 2007). The bibial trill [ᵐʙ], nke enwere ike ịsụpe mb ma ọ bụ br, na-apụta naanị tupu /u/, ma dị ka [p] n'ebe ndị ọzọ. The alveolar trill [ⁿr], spelled ndr ma ọ bụ dr, enweghị oke oke nkesa (2007:303).

Ntụaka

[dezie | dezie ebe o si]

nke Papua New Guinea . Ọnụ ọgụgụ asụsụ nke ọma siri ike ịchọpụta n'ihi na ha na-

  1. Sylvia Ohnemus (1998). An Ethnology of the Admiralty Islanders: The Alfred Bühler Collection, Museum der Kulturen, Basel. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-2084-8. 
  2. Lynch (2002). The Oceanic languages. Richmond, Surrey: Curzon. ISBN 978-0-7007-1128-4. OCLC 48929366. 
  • Robert, Robert (2007). Ihe ndị a na-emebu nke Manus. Na nkọwa asụsụ, akụkọ ihe mere eme, na mmepe: Mmasị asụsụ na ebe nchekwa nke Terry Crowley, ed. nke Jeff Siegel, John Lynch, na Diana Eades, p. 297–311. Ọbá akwụkwọ asụsụ Creole vol. 30. Amsterdam: John Benjamins.
  • Bowern, Claire (2011). Sivisa Titan: Sketch ụtọ ụtọ asụsụ, ederede, okwu dabere na ihe P. Josef Meier na Po Minis anakọtara. Mbipụta Pụrụ Iche Asụsụ Oceanic Nke 38. Honolulu: Mahadum nke Hawai'i Press.
  • Hamel, Patricia J. (1994). A ụtọ ụtọ asụsụ na lexicon nke Loniu, Papua New Guinea. Pacific Linguistics C-103. Canberra: Mahadum Mba Ọstrelia. 275 pp.
  • Hamel, Patricia J. (1993). Usoro ngwaa na Loniu na okwu amụma na-agbanwe agbanwe. Ọgụgụ asụsụ Oceanic 32:111–132 .
  • Lynch, John, Malcolm Ross, Terry Crowley (2002). Asụsụ Oceanic. Richmond, Surrey: Curzon. ISBN 978-0-7007-1128-4, OCLC 48929366.
  • Ohnemus, Sylvia (1998). Usoro ọmụmụ nke ndị Admiralty Island: mkpokọta Alfred Bühler, Museum der Kulturen, Basel. Honolulu: Mahadum nke Hawai'i Press. ISBN 978-0-8248-2084-8 .
  • Ross, MD (1988). Proto Oceanic na asụsụ Austronesian nke Western Melanesia. Pacific Linguistics C-98. Canberra: Mahadum Mba Ọstrelia. 487 nke.