Asụsụ Ostróda
| Ostróda dialect | ||
|---|---|---|
| Spoken in: | Poland | |
| Region: | Ostróda | |
| Total speakers: | — | |
| Language family: | Ahendurufi Balto-Slavic Slavic West Slavic Lechitic Polish Masovian[1] Ostróda dialect | |
| Language codes | ||
| ISO 639-1: | none | |
| ISO 639-2: | —
| |
| ISO 639-3: | — | |
| Note: This page may contain IPA phonetic symbols in Unicode. | ||
Olumba Ostroda ( Polish ) so na otu olumba Masovia, ma mgbe ụfọdụ a na-ewere ya dị ka akụkụ nke ọhụrụ agwakọta olumba, [2] ma dị na mpaghara Poland . Ọ jikọtara olumba Lubawa n'akụkụ ọdịda anyanwụ, olumba Masurian dị na ndịda, olumba Warmia n'akụkụ ọwụwa anyanwụ, yana olumba agwakọta ọhụrụ n'ebe ugwu. [3]
fonology
[dezie | dezie ebe o si]Ụdị olumba ndị Masovia, iwepụta consonants nke ikpeazụ tupu ụdaume na mmiri mmiri dị ebe a, gụnyere n'ihu clitics. Ụdị olumba ndị Masovia mana nke a na-ahụkarị n'asụsụ Polish Karịrị bụ enweghị nkesa . Enwere ike ịhụ nhịahụ n'otu oge n'etiti ụfọdụ ndị na-ekwu okwu n'ihi mmetụta Masurian: pietruska (pietruszka). Nke a na-ahụkarị ebe a bụ jabłonkowanie: cziapka (czapka), ciasam (czasem), nwere ọtụtụ mgbanwe, ọkachasị maka cz, sz. Agbanyeghị, nke a na-ahụkarị bụ nghọta nke Standard Polish. N'otu aka ahụ, ś, ź, ć, na dź nwere ike imezu n'ọtụtụ ụzọ. Ọtụtụ mgbe, a na-aghọta ha dị ka na Standard Polish: siano (siano). Ha nwekwara ike na-esi ike ugboro ugboro szi, żi, czi, na dżi: sziano (siano). Opekempe, kaszubienie nwere ike ime: sano (siano). Mgbanwe ndị a nwere ike ịbụ n'ihi mmetụta German. [2]
Udaume
[dezie | dezie ebe o si]Mmalite ja-, ra- na-agbanwekarị je-, re- n'okwu ndị a kapịrị ọnụ: jebłko (jabłko), reno (rano). Medial -ar- na-atụgharị gaa na -er-: derł (darł), ter (tarł). Edozila okwu ụfọdụ: zawiesy (zawiasy). Ikpeazụ -ej na-atụgharị gaa na -ij/-yj na mgbe ụfọdụ na-aga n'ihu ruo -i/-y: późnij (później), lepi (lepiej), wjincy (więcej), o dziewjonty (o dziewiątej). y na-ewelitekarị m, na-ahapụ ike nke consonant gara aga dị ka isi ụda ụda: a bili te (a byli te), agbanyeghị, a na-edobekarị ịkpọ okwu ọkọlọtọ. i/y na-ebulikarị tupu ł: żuł (żył), robiuł (robił). Mobile -e- mgbe ụfọdụ na-apụ n'anya na aha kpụrụ na -ek, -ec, karịsịa na genitive nke aha ebe: podwieczórk (podwieczorek), z Kaliszk (z Kaliszek). [2]
Ụdaume ndị a kpọpụrụ akpọchi
[dezie | dezie ebe o si]A na-edobe Slanted á ebe a, mana a na-ebuli ya mgbe ụfọdụ ka o. A na-edobe Slanted é ebe a, mana mgbe ụfọdụ a na-ebuli ya na i ma ọ bụ y, na-emekarị ka consonants dị nro. A na-edobe Slanted ọ ebe a, mana a na-ebulitekarị gị. [2]
Udaume imi
[dezie | dezie ebe o si]Udaume imi na-abụkarị nke Standard Polish, mana mgbe ụfọdụ a na-ebuli ya na i/y, u: psuntyj (piątej), pamińć (pamięć). Udaume imi na etiti okwu na-etolitekarị. Tupu sibilants, enwere ike idowe imi imi, ma ọ bụ denasalization nwere ike ime: gęś, geś (gęś), wąs, wos (wąs). Tupu l, ł, yana okwu-n'ikpeazụ, ma ę na ą na-emekarị denazalise: wode (wodę), spsiéwajo (śpiewają). oN na eN na-ebuli elu na uN, óN na yN: una (ona), słómo (słomą), potym (potem). [2]
Prothesis
[dezie | dezie ebe o si]Mmalite mgbe nwere prothetic j-: jimię (imię). Mmalite o labialiazes ka ô, na ọ na-adịkarịghị ebidokwa u to û. [2]
Consonants
[dezie | dezie ebe o si]N'ebe ndịda na ọwụwa anyanwụ, labials dị nro na-emebi n'ọtụtụ ụzọ, dịka: w' > wź, (nke na-adịkarịghị) wż(i), p' > pś, (nke na-adịkarịghị) pch, (nke na-adịkarịghị) psz(i). Mkpọpụta wż(i) na psz(i) bụ ihe sitere na mmetụta German. N'ebe ọdịda anyanwụ, labials dị nro na-emebi dị iche iche: w'> wj. Soft m' na-aghọta n'ụzọ abụọ, dabere na ọnọdụ. N'ebe ọdịda anyanwụ (site na Podlejki, Mielno, na Stęmbark) m 'adịghị agbanwe agbanwe, ma n'ebe ọwụwa anyanwụ ọ na-agbanwe na ń: niasto (miasto), na mgbe ụfọdụ ike ike: nasto (miasto). Enwere ike nweta ngwụcha ngwụcha ngwa ngwa -ami dị ka ọ dị na Standard Polish, ma ọ bụ sie ike: z listamy (z listami). N'aka nke ọzọ, labials dị nro nwere ike isi ike, ikekwe n'ihi mmetụta German: peśń (pieśń). Otú ọ dị, nke a bụ oge ụfọdụ. Ụyọkọ św', ćw' i dźw' na-agbasi ike: śwat (świat), ćwerć (ćwierć), dźwerze (dźwierze). Consonants dị nro ikpeazụ nke akụkọ ihe mere eme na-emebikwa: jedwabś (jedwab), karpś (karp), gołombś (gołąb). ń nwekwara ike na-esi ike mgbe ụfọdụ n'ihi mmetụta German: konski (koński). Otú ọ dị, nke a bụ oge ụfọdụ. A na-edobe kie dị nro na gie, na kie dị nro na-esikarị ike ky, gy. A na-edobekwa Hard ch. Otu kt na-atụgharịkarị na cht: nicht (nikt). i nwere ike isiri ike ịgha ụgha mgbe ụfọdụ. [2]
Nkwekọrịta
[dezie | dezie ebe o si]Ngwaa na-adịkarị n'ụdị enweghị nkwekọrịta: bo sie bojał (bo się bał). [2]
Ntughari
[dezie | dezie ebe o si]Ọtụtụ àgwà mkparị ndị Masurian a na-ahụkarị dị ebe a. [2]
Aha aha
[dezie | dezie ebe o si]Ngwucha nke otu nwoke bụ -owju n'ihi mmeru nke -owi na -u: bratowju (bratu). Aha nwoke na neuter na-agwụ na sz, ż mgbe ụfọdụ na-ewere -e kama -u n'otu ebe: o kosie (o koszu). -ów na-achọsi ike iji dị ka genitive plural agwụ agwụ n'agbanyeghị okike. Ọtụtụ dative na-abụkarị -ám/-am kama -om: ludziám (ludziom). The Old instrumental plural endings -oma (-óma, -uma), -ama nwere ike ịhụ ebe a: nożoma (nożami), rękama, renkoma (rękami). [2]
Adjectives, adverbs, pronouns, and numerals
[dezie | dezie ebe o si]Ntụnyere okwu nkwuwa okwu nakwa nke nwanyị genitive/locative singular of adjectives, pronouns, and numerals nwere ike ịbụ -ij/-yj ma ọ bụ -y/-i n'ihi mgbanwe ụda. Otu ihe eji eme ihe/locative na-abụkarị -ém kama -ym/-im na njedebe dative/instrumental plural na-abụkarị -émy kama -ymi/-imi n'ihi ịzụ nwa: takiem (takim), wszystkiemi (wszystkimi). N'ebe ndịda, njedebe genitive/locative plural nke adjectives bụ -éch kama -ych/-ich site na ntụnyere -ém: téch dobréch (tych dobrych). [2]
Ngwaa
[dezie | dezie ebe o si]Ụfọdụ ngwaa ndị na-adịte aka gara aga nwere -er- kama -ar- n'ihi mgbanwe ụda. Enwere ike ịmepụta oge gara aga na -uł kama -ył/-ił kwa n'ihi mgbanwe ụda. Ochie mbụ na-abịa tense dual end -wa ugbu a bụ njedebe nkịtị maka onye mbụ nọ ọtụtụ na mkpa: idziewa (idziemy), cytájwa (czytajmy). Enwere ike ịmalite oge gara aga mgbe ụfọdụ ma ọ bụ na-enweghị clitics nkeonwe: wiósem (wiozłem), ja słiszał (ja słyszałem). Ụdị nke mbụ a na-ahụkarị n'oge gara aga bụ -śmy, ma mgbe ụfọdụ a na-eji archaic -m: chodziliśmy (chodziliśmy), bralim (braliśmy). A na-ejikwa onye mbụ dual-wa mgbe ụfọdụ. Onye nke abụọ nọ na nke gara aga plural maka ngwaa bụ -ta: niesieta (niesiecie). -cie na-eji maka ndị agadi ma ọ bụ ndị a na-akwanyere ùgwù: siądźcie, babciu. [2]
Okwu okwu
[dezie | dezie ebe o si]Àgwà nhazi okwu Masovia dị ebe a. [2]
Nhazi Okwu
[dezie | dezie ebe o si]A na-ahụ usoro nhazi okwu Masovia ebe a.
Aha aha
[dezie | dezie ebe o si]A na-eji -ak mepụta aha ndị na-egosi ụmụ anụmanụ na-eto eto na ndị mmadụ. [2]
Adjectives, adverbs, nnọchiaha na ọnụọgụgụ
[dezie | dezie ebe o si]A na-emepụta ihe dị elu na ná-/náj- kama naj-. [2]
Ngwaa
[dezie | dezie ebe o si]Ọtụtụ mgbe ngwaa na-agwụ na -eć na-ebuli elu na -yć/-ić (site na -éć). [2]
Syntax
[dezie | dezie ebe o si]A na-ajụkarị aha nwoke dị ka aha anụmanụ nwoke: te dobre chłopy (ci dobrzy chłopi), mana nkwekọrịta virile na-eji ngwaa: te dobre chłopy kosili (ci dobrzy chłopi kosili), kobjety musieli (kobiety musiały). Ọtụtụ mgbe a na-eji dwa maka aha nwanyị kama dwie: dwa rodziny (dwie rodziny). Mgbe ụfọdụ ọnụọgụ dị n'elu ise anaghị achị ọtụtụ mmadụ: trzydzieści siedem hektary (trzydzieści siedem hektarów). Ọtụtụ mgbe a na-eji bez na przez eme ihe n'otu n'otu. German syntax na-emekarị calqued ebe a: wódkę miał stoić (wódka stała u niego; German: stehen haben), widzę moją dekę leżeć (widzę, że moja serweta leży; German: ich sehe etwas liegen ), dostanie kumó: German kupić kapić ; bekommen), n'etiti ihe ndị ọzọ syntactical. A na-agbakọkwa ọtụtụ okwu okwu, ma ọ bụ nwee ihe edochiri ya n'ihi ịgbakọ. [2]
Hụkwa
[dezie | dezie ebe o si]- Olumba nke asụsụ Polish
- Asụsụ nke Europe
- Asụsụ Polish
Ntụaka
[dezie | dezie ebe o si]Fna ndenye ọkọwa okwu. A na-eme ya site na iji ụdị ngwaa nke Abụọ gbakwunyere ngwụcha -o, -aw, ma ọ bụ -á . Ụdị enweghị njedebe a dị na olumba niile ebe a na-eji ụdị gerund eme ihe n'otu aka ahụ na English -ing gerund. A na-emepụtakwa njedebe nke abụọ site na iji ụdị stem II gbakwunyere njedebe - an . Ọ nwekwara ike ịrụ ọrụ dị ka gerund ma na-eji ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ otu okwu na Bekee ruo-infinitive. Agbanyeghị, ojiji ya na-ebelata n'olumba ugwu ebe a na-eji ụdị ngwaa edochi ya n'ọdịnihu. Na olumba ebe a na-eji ma ụdị n'ọdịnihu na nke abụọ enweghị njedebe, a na-emepụta ụdị n'ọdịnihu site na iji azuokokoosisi m gbakwunyere njedebe agbanwe
- ↑ Karaś, Halina (2010). Ostródzkie.
- ↑ 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 2.15 2.16 Garczyńska (2010). Gwara regionu – wersja rozszerzona. dialektologia.uw.edu.pl. Retrieved on 19 July 2024.Garczyńska, Justyna (2010). Kpọpụta njehie: Invalid
<ref>tag; name "dialektologiagwararegionu" defined multiple times with different content - ↑ Karaś (2010). Ostródzkie. dialektologia.uw.edu.pl. Retrieved on 19 July 2024.