Gaa na ọdịnaya

Asụsụ Sarmi-Jayapura

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ

 

Asụsụ Sarmi-Jayapura Bay nwere ọkara asụsụ iri na abụọ a na-asụ n'akụkụ oke osimiri nke Papua nke Indonesia :

Sobei, Bonggo, Tarpia (Sarmi), Kayupulau, Ormu, Tobati – Enggros (Jayapura Bay)

Ross (1988) atụlewo Sarmi na Jayapura Bay (Kayapulau, Orma na Tobati) dị ka ndị dị iche iche mana otu nwere njikọ. Ross (1988) depụtara ọtụtụ asụsụ Sarmi ndị ọzọ:

Anus (Kurur) na Podena, Liki, na Wakde (nke dị nso na Sobei), Masimasi, Kaptiau na Yamna .

Ntinye nke asụsụ Yarsun a na-ekwu na yiri ka ọ bụ n'ihi mgbagwoju anya nke aha asụsụ na aha agwaetiti. Ọ dịghị asụsụ dị otú ahụ a na-agba akaebe; Àgwàetiti ahụ dị n'agbata asụsụ Anus na Podena, a na-akọkwa na agwaetiti atọ ahụ na-asụ asụsụ nke otu asụsụ dị ka ebe mbụ e si kwuo ya.

Ewezuga ụfọdụ asụsụ Micronesia, asụsụ Sarmi–Jayapura nwere nkesa kacha ọdịda anyanwụ n'asụsụ Oceanic niile. [1]

Akwụkwọ ozi ụda

[dezie | dezie ebe o si]

Grace (1971:34–37) bipụtara tebụl nke akwụkwọ ozi ụda maka asụsụ Sarmi, nke e si nweta ụdịdị ndị a. A na-ahazi asụsụ ndị ahụ site na ọdịda anyanwụ ruo n'ọwụwa anyanwụ.

Proto-Oceanic Sobei Wakde Masimasi Anus Bonggo Tarpia
*api 'fire' yafu yafu yeif af yap
*isuŋ 'nose' su- hiu- si- su- sua- siwi-
*susu 'breast' sisu- ihi- su- su-
*ranum 'water' rani ranu ranu dein dan dan
*raun 'leaf' rau rau rou dau dau dau
*mapine 'woman' mefne mafani mofin mofin mupin
*manuk 'bird' maninetio mani mani mein man man
*pulu 'feather' fido firu firo fru puru
*puaq 'fruit' afo afu afo fowo fukwa pawa
*paqoRu 'new' fefou afafu fofou fieu pipiu
*patu 'stone' fati fati fati feit fiat payaʔ
*pat 'four' fau fau fau fau pau
*tolu 'three' tou tou tour tou tor tor
*taliŋa 'ear' tidi- tiri- tira- terne- təren- tarni-
*taŋis 'cry' -tan -tan -tan -tein tənian -nsin
*taumataq 'person' temto tamturi timot tumuat tamuʔ
*kutu 'louse' kute witi kut kut kuʔ
*kulit 'skin' wadi wari wiri keri kru kuru
*qone 'sand' wane wane wane wen wen wen
*qasawa 'spouse' eson ahun sawe sua tawa

Ntụaka

[dezie | dezie ebe o si]
  1. Hammarström:Glottolog. Max Planck Institute for the Science of Human History (2019).
  • Grace, George W. (1971). Ihe ndetu na akụkọ ụda olu nke asụsụ Austronesia nke oke osimiri Sarmi. Ọgụgụ asụsụ Oceanic 10:11–37 .
  • Ross, Malcolm (1988). Proto Oceanic na asụsụ Austronesia nke ọdịda anyanwụ Melanesia. Canberra: Pacific Linguistics.
  • Ebe nchekwa okwu nke Proto Oceanic