Gaa na ọdịnaya

Asụsụ Sekani

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ

 

Asụsụ Sekani ma ọ bụ Tse'khene bụ asụsụ Northern Athabaskan nke ndị Sekani bi na north-central British Columbia, Canada na-asụ.

fonology

[dezie | dezie ebe o si]

Consonants

[dezie | dezie ebe o si]

Sekani nwere consonants 33:

Bilabial Alveolar Post-<br id="mwJQ"><br>Alveolar Velar Glottal
plain sibilant lateral plain labial
Stop voiceless Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link
aspirated (Templeeti:IPA link) Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link
ejective Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link
Nasal Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link
Fricative-

ApproximantTempleeti:Efn
voiceless Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link
voiced Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link Templeeti:IPA link
N'ihu Central Azu
Elu i u
N'etiti e ə o
Dị ala a

Sekani nwere ụda abụọ: obere na elu. Ụda dị elu bụ ụda a na-ahụkarị. Mkpụrụokwu ndị e ji ụda mee akara maka ụda dị ala. Dị ka ihe atụ, tsun pụtara ' , mgbe tsùn pụtara ' . [1]

Ọkpụkpọ imi

[dezie | dezie ebe o si]

Ikwenye ụdaume bụ ụda ụda. Mgbọrọgwụ *ghèl pụtara ' , mgbe mgbọrọgwụ *ghę̀l pụtara ' . [1] Udaume imi dịkwa iche na ụdaume sochiri /n / .

Ọkpụkpụ

[dezie | dezie ebe o si]

Akwụkwọ ọkọwa okwu Kwadcha Tsek'ene na-eji mkpụrụedemede ndị a. [2] [3]

Kwadacha Tsek'ene alphabet
Letter IPA
Syll. init. Syll. final
ʔ
a ɑ
à ɑ˩
ą ɑ̃
ą̀ ɑ̃˩
b p -
ch t͡ʃʰ -
ch’ t͡ʃ’ -
d d -
dl -
dz ts -
e e
ę
è
ę̀ ẽ˩
g k -
gw -
h h
i ɪ -
į ɪ̃ -
ì ɪ˩ -
į̀ ɪ̃˩ -
j -
ii i
įį ĩ
ìì
į̀į̀ ĩ˩
k k
k’ k’ -
kh x
gh ɣ
kw -
kw’ kʷ’ -
l l
lh ɬ
m m
n n
o o
ǫ õ
ò
ǫ̀ õ˩
oo u
ǫǫ ũ
òò
ǫ̀ǫ̀ ũ˩
p p
s s
z z
sh ʃ
t t
t’ t’ -
tl
tl’ tɬ’ -
ts tsʰ ts
ts’ ts’ -
u ɐ -
ų ɐ̃ -
ù ɐ˩ -
ų̀ ɐ̃˩ -
w w
yh ç -
y j
zh ʒ -

Tụkwasị na nke ahụ, ⟨ ⟩ na-anọchi anya /ʊ /, ⟨ iii ⟩ na-anọchi anya /iː /, ⟨ ee ⟩ na-anọchi anya /eː /, na ⟨ aa ⟩ na-anọchi anya /ɑː / .

Okwu atụ

[dezie | dezie ebe o si]

Okwu ndị a sitere na ọkọwa okwu FirstVoices maka olumba Kwadacha Tsek'ene. [2]

Kwadacha Tsek'ene English
dune man, person
tlįį dog
wudzįįh caribou
yus snow
chǫ rain
k’wus cloud
kwùn fire (n)
’įįbèh summer
too water
mun lake
nun land
tselh axe
ʼukèʼ foot
’àtse my grandfather
’àtsǫǫ my grandmother
lhìghè’ one
lhèkwudut’e two
tadut’e three
dįįdut’e four
ǫ yes
Tlįį duchę̀’ ’ehdasde January
Dahyusè’ nùkehde wìlę February
’Iihts’ii nùtsudawit’į̀į̀h March
Nùts’iide March
Dasè’ April
’Ut’ǫ̀’ kùlhaghnukehde wìlę May
’Ut’ǫ̀’ kùnuyehde May
Jìje dinììdulh July
Yhììh nunutsunde wìlę August
Yhììh ukudeh’àsde September
’Udììtl’ǫh ’uwit’į̀į̀h October
Yus ’ut’į̀į̀h November
Khuye ’uwììjàh December

Ihe ndetu

[dezie | dezie ebe o si]
  1. 1.0 1.1 Hargus (2000-04-21). Ft. Ware (Kwadacha) Sekani Dictionary. Alaska Native Language Archive. University of Alaska Fairbanks.Hargus, Sharon (21 April 2000). Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name "FortWare" defined multiple times with different content
  2. 2.0 2.1 Kwadacha Tsek'ene alphabet. FirstVoices. Retrieved on 2024-01-13."Kwadacha Tsek'ene alphabet". Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name "FirstVoices" defined multiple times with different content
  3. Hargus (2016-09-26). Sounds and writing systems of Deg Xinag, Tsek'ene and Witsuwit'en. Archived from the original on 2022-05-18.

Akwụkwọ akụkọ

[dezie | dezie ebe o si]

Akụkọ

[dezie | dezie ebe o si]

Njikọ mpụga

[dezie | dezie ebe o si]