Asụsụ cant
Asụsụ bụ jargon ma ọ bụ asụsụ nke otu, a na-arụkarị ọrụ iji wepụ ma ọ bụ duhie ndị na-abụghị ndị otu.[1] Enwere ike ịkpọ ya cryptolect, argot, asụsụ pseudo, asụsụ mgbochi ma ọ bụ asụsụ nzuzo. Okwu ọ bụla dị iche na nkenke n'ihe ọ pụtara; ojiji ha na-ekwekọghị ekwekọ.
Okwu mmalite
[dezie | dezie ebe o si]E nwere isi ụlọ akwụkwọ Abụ nke echiche banyere mmalite nke okwu cant:
- In linguistics, the derivation is normally seen to be from the Irish word caint (older spelling cainnt), "speech, talk", or Scottish Gaelic cainnt. It is seen to have derived amongst the itinerant groups of people in Ireland and Scotland, who hailed from both Irish/Scottish Gaelic and English-speaking backgrounds, ultimately developing as various creole languages.[1] However, the various types of cant (Scottish/Irish) are mutually unintelligible. The Irish creole variant is termed "the cant". Its speakers from the Irish Traveller community know it as Gammon, while the linguistic community identifies it as shelta.[1]
- Outside Gaelic circles, the derivation is typically seen to be from Latin cantāre, 'to sing', via Norman French canter. Within this derivation, the history of the word is seen to have referred to the chanting of friars initially, used disparagingly some time between the 12th[2] and 15th centuries.[3] Gradually, the term was applied to the singsong of beggars and eventually a criminal jargon.
Argot
[dezie | dezie ebe o si]Argot (English: /ˈɑːrɡoʊ/; site na French argot fr 'slang') bụ asụsụ nke ìgwè dị iche iche na-eji iji gbochie ndị si n'èzí ịghọta mkparịta ụka ha. A na-ejikwa okwu ahụ bụ argot na-ezo aka n'okwu pụrụ iche sitere na otu mpaghara ọmụmụ, ọrụ, ma ọ bụ ihe ntụrụndụ, n'echiche ọ na-ejikọta ya na okwu.
N'akwụkwọ akụkọ ya nke 1862 Les Misérables, Victor Hugo na-ezo aka na okwu ahụ dị ka "asụsụ nke ọchịchịrị" na "asụsụ nke nhụsianya".[4]
Ihe ndekọ mbụ a maara banyere okwu argot n'ọnọdụ a dị na akwụkwọ 1628. O yikarịrị ka okwu a sitere na aha oge a les argotiers, nke e nyere otu ndị ohi n'oge ahụ.
N'okpuru nkọwa siri ike, argot bụ asụsụ kwesịrị ekwesị nwere usoro ụtọasụsụ nke ya.[1] Asụsụ nzuzo zuru oke dị otú ahụ dị ụkọ n'ihi na ndị na-asụ ya na-enwekarị asụsụ ọhaneze jikọrọ ọnụ, nke argot dabere na ya. Argo ndị dị otú ahụ bụ ụdị okwu dị iche iche nke otu asụsụ, nke nwere akụkụ nke okwu ya jiri okwu ndị ọha na eze na-amaghị dochie ya; argot ejiri mee ihe n'echiche a, ya na cant. Dịka ọmụmaatụ, a na-eji argot n'echiche a maka sistemu dị ka verlan na louchébem, nke na-ejigide syntax French ma tinye mgbanwe naanị n'okwu ndị dị n'otu n'otu (ma na-emekarị naanị na mpaghara ụfọdụ nke okwu, dị ka aha, ma ọ bụ okwu ọdịnaya semantic).[2] Usoro ndị dị otú ahụ bụ ihe atụ nke argots à clef, ma ọ bụ "coded argots".[5]
Okwu ndị a kapịrị ọnụ nwere ike isi n'okwu mkparị gaa n'okwu kwa ụbọchị ma ọ bụ n'ụzọ ọzọ. Dịka ọmụmaatụ, loufoque 'nzuzu', 'goofy', nke a na-ejikarị eme ihe ugbu a, malitere na mgbanwe louchébem nke Fr. ara 'nwere isi mgbaka'.
N'ihe gbasara nkà mmụta ọgwụ, ekwuru na ndị dọkịta nwere argot, cant, ma ọ bụ slang nke ha na-ekwu okwu, nke na-agụnye abbreviation na mkpọ okwu ndị a na-aghọtakarị, okwu mkparịta ụka nkà na ụzụ a na-ejikarị eme ihe, na ọtụtụ ndị ọkachamara kwa ụbọchị (nke nwere ike ma ọ bụ na-abụghị nke ụlọ ọrụ ma ọ bụ mpaghara mpaghara).[1] Ọ bụ ezie na ọtụtụ n'ime mkparịta ụka ndị a nwere ike bụrụ ihe na-agaghị ekwe omume nye ọtụtụ ndị nkịtị, ole na ole yiri ka a haziri ya kpọmkwem iji zoo ihe ọ pụtara n'aka ndị ọrịa (ikekwe n'ihi na usoro ọgwụgwọ ahụike na-ezurukarị). [6]
Ndị na-emegide asụsụ
[dezie | dezie ebe o si]Ọ bụ onye ọkà mmụta asụsụ bụ Michael Halliday kọwara ma mụọ echiche nke mgbochi asụsụ, onye jiri okwu ahụ kọwaa asụsụ nke mgbochi ọha mmadụ.[7] Ndị na-emegide ọha mmadụ bụ obere obodo dị iche iche nke e ji kpachara anya mepụta n'ime ọha mmadụ buru ibu dị ka ihe ọzọ ma ọ bụ iguzogide ya.[7] Dịka ọmụmaatụ, Adam Podgórecki mụrụ otu ndị na-emegide ọha mmadụ nke ndị mkpọrọ Poland mejupụtara; Bhaktiprasad Mallik nke Sanskrit College mụrụ ọzọ nke ndị omempụ mejupụtara na Calcutta.[7]
Ndị a na-azụlite ndị na-emegide asụsụ dị ka ụzọ iji gbochie ndị si n'èzí ịghọta nkwurịta okwu ha na dị ka ụzọ isi guzobe ọdịbendị nke na-egbo mkpa nke usoro mmekọrịta ha ọzọ.[8] Asụsụ ndị na-emegide asụsụ dị iche na slang na jargon n'ihi na a na-eji ha eme ihe naanị n'etiti ndị a chụpụrụ, gụnyere ndị mkpọrọ, ndị omempụ, ndị na-edina ụdị onwe ha, [8] na ndị nọ n'afọ iri na ụma. [9][10] Asụsụ ndị na-emegide asụsụ na-eji otu okwu na ụtọ asụsụ dị ka asụsụ ha n'ụzọ na-abụghị nke omenala. Dịka ọmụmaatụ, ndị na-emegide asụsụ na-agbaziri okwu site na asụsụ ndị ọzọ, mepụta ihe ndị na-abụghị nke omenala, ma ọ bụ jiri nsonaazụ ọhụrụ maka okwu ndị dị ugbu a. Anti-asụsụ nwekwara ike ịgbanwe okwu site na iji metathesis, gbanwee ụda ma ọ bụ mkpụrụedemede (dịka, apụl ka ọ bụrụ Elppa), ma ọ bụ dochie ụdaume ha.[7] Ya mere, asụsụ ndị na-emegide asụsụ dị iche iche ma bụrụ ndị pụrụ iche ma ọ bụghị naanị ire okwu nke asụsụ ndị dị ugbu a.
N'edemede ya bụ "Anti-Language", Halliday chịkọtara nyocha nke Thomas Harman, Adam Podgórecki, na Bhaktiprasad Mallik iji nyochaa mgbochi asụsụ na njikọ dị n'etiti nkwurịta okwu ọnụ na nhazi nke usoro ọha mmadụ. N'ihi nke a, ọmụmụ nke mgbochi asụsụ bụ ma ọmụmụ nke sociology na linguistics. Enwere ike ịchịkọta nchoputa Halliday dị ka ndepụta nke njirisi itoolu nke asụsụ ga-emerịrị ka ewe were ya dị ka ihe na-emegide asụsụ:
- Onye na-emegide ọha mmadụ bụ ọha mmadụ e guzobere n'ime ọha mmadụ ọzọ dị ka ihe ọzọ maara nke ọma na ya.
- Dị ka ihe ndekọ mbụ nke asụsụ nke ọdịbendị dị iche iche, ozi na-abịakarị anyị dị ka ndepụta okwu.
- Ụdị kachasị mfe nke onye na-emegide asụsụ bụ nke okwu ọhụrụ sitere na oge ochie: ọ bụ asụsụ relexicalised.
- Ụkpụrụ bụ nke otu ụtọ asụsụ, okwu dị iche iche.
- Nkwurịta okwu dị irè na-adabere n'ịgbanwerịta ihe ndị na-enweghị ike iru.
- Anti-asụsụ abụghị naanị nhọrọ ọzọ; ọ bụ ihe bụ isi na ịdị adị nke "ndụ nke abụọ".
- Ụgbọ kachasị mkpa nke mmezi ihe bụ mkparịta ụka. Ndị niile na-eji otu ụdị nkwurịta okwu a bụ ndị na-eme ka ndị ọzọ bụrụ eziokwu.
- Anti-asụsụ bụ ụgbọ ala nke resocialisation.
- Enwere ịga n'ihu n'etiti asụsụ na mgbochi asụsụ.
Ihe atụ nke okwu ndị na-emegide asụsụ gụnyere Cockney rhyming slang, CB slang, Verlan, Grypsera nke ụlọ mkpọrọ Polish, cant nke ndị ohi, Polari, na Bangime.
N'omenala a ma ama
[dezie | dezie ebe o si]Ndị ode akwụkwọ na-emepụta asụsụ mgbochi mgbe ụfọdụ wee jiri ya mee ihe na akwụkwọ akụkọ. Asụsụ ndị a na-emegide asụsụ enweghị akwụkwọ ọkọwa okwu zuru oke, enweghị ike ịhụ ya maka nkọwa asụsụ, yabụ enweghị ike mụọ ya n'otu ụzọ ahụ asụsụ nke ndị na-emegide ọha na-asụ. Otú ọ dị, a ka na-eji ha eme ihe n'ọmụmụ ihe mgbochi asụsụ. Roger Fowler's "Anti-Languages in Fiction" na-enyocha Anthony Burgess's A Clockwork Orange na William S. Burroughs' Naked Lunch iji kọwapụta ọdịdị nke asụsụ mgbochi na iji kọwaa ebumnuche echiche ya..[11]
A Clockwork Orange bụ ihe atụ a ma ama nke akwụkwọ akụkọ ebe onye isi bụ nwata nwoke nọ n'afọ iri na ụma nke na-ekwu okwu na-emegide asụsụ a na-akpọ Nadsat. A na-akpọkarị asụsụ a argot, mana a na-ekwu na ọ bụ ihe na-emegide asụsụ n'ihi usoro mmekọrịta ọ na-ejigide site na klas mmekọrịta nke droogs.[10]
Ojiji mpaghara nke okwu
[dezie | dezie ebe o si]N'akụkụ ụfọdụ nke Connacht, na Ireland, cant na-ezo aka na ire ere, nke a na-ahụkarị n'ụbọchị ngosi ("Cantmen na Cantwomen, ụfọdụ sitere n'ebe dị anya dị ka Dublin, ga-agbakọta na Mohill n'ụbọchị Fair, ... guzobe ụlọ ahịa ha ... wee malite ire ahịa ha ozugbo") na nke Abụ pụtara na mkparịta ụka ọ bụla na-atọ ụtọ na-akọwakarị dị ka 'great cant'" ma ọ bụ "crosstalk").[17][18]
Na Scotland, a na-akpọ asụsụ creole Abụ na-enweghị njikọ cant. Scottish Cant (asụsụ ngwakọta, ọkachasị Scots na Romani na mmetụta Scottish Gaelic) bụ nke ndị Rom dị ala na-asụ. Highland Traveller's Cant (ma ọ bụ Beurla Reagaird) bụ cant dabeere na Gaelic nke ndị Indigenous Highland Traveler. Abụ ndị ahụ anaghị aghọta ibe ha.
A na-ejikwa okwu ahụ mee ihe dị ka nsonaazụ maka aha mkpụrụ ego maka okwu ndị dị n'oge a dị ka "ọgwụ", okwu a na-eji akọwa ụdị asụsụ nke ndị ọrụ ahụike na-eji eme ihe nke na-enweghị ike ịghọta ndị nkịtị.
Ihe Nlereanya
[dezie | dezie ebe o si]- Adurgari, from Afghanistan
- Agbirigba, from Nigeria
- Äynu, from China
- Back slang, from London, United Kingdom
- Bahasa G, from Indonesia[12]
- Banjački, from Serbia
- Barallete, from Galicia, Spain
- Bargoens, from the Netherlands
- Bron from León and Asturias, Spain
- Beurla Reagaird, a Gaelic-based cant used by Highland Traveller community in Scotland
- Boontling from California
- Caló (Chicano), from the US/Mexican border
- Cockney Rhyming Slang, from London, United Kingdom
- Engsh, from Kenya
- Fala dos arxinas, from Galicia, Spain
- Fenya from Russia
- Gacería, from Spain
- Gayle language, from South African gay culture
- Gender transposition
- Germanía, from Spain
- Grypsera, from Poland
- Gumuțeasca, from Romania
- Gyaru-moji, from Japan
- Hijra Farsi, from South Asia, used by the hijra and kothi subcultures (traditional indigenous approximate analogues to LGBT subcultures)
- IsiNgqumo, from South Africa and Zimbabwe
- Iyaric, from Jamaica, used by adherents of Rastafari
- Javanais, from France
- Jejemon, from the Philippines
- Jeringonza, from Spain
- Joual, from Quebec French
- Kaliarda, from Greek, used by LGBT community.
- Klezmer-loshn, from Eastern Europe
- Korean ginseng-harvesters' cant, from Korea
- Leet (or 1337 speak), from internet culture
- Louchébem, from France
- Lóxoro, from Peru
- Lubunca, from Turkey, used by LGBT community.
- Lunfardo, from Argentina and Uruguay
- Martian language, to replace Chinese characters
- Meshterski, from Bulgaria
- Miguxês, from the emo, hipster subcultures of young netizens in Brazil
- Minderico, a sociolect or a secret language traditionally spoken by tailors and traders in Minde, Portugal.
- Nadsat, a fictional argot
- Nihali, from India
- Nyōbō kotoba, from Japan
- Padonkaffsky jargon (or Olbanian) from Runet, Russia
- Pig Latin
- Pitkernese
- Podaná, from Greece
- Pajubá, from Brazil a dialect of the gay subculture that uses African or African-sounding words as slang, heavily borrowed from the Afro-Brazilian religions
- Polari, a general term for a diverse but unrelated group of dialects used by actors, circus and fairground showmen, gay subculture, criminal underworld (criminals, prostitutes).
- Rotvælsk, from Denmark
- Rotwelsch, from Germany
- Šatrovački, from the former Yugoslavia
- Scottish Cant, a variant of Scots and Romani used by the Lowland Romani people in Scotland, United Kingdom
- Shelta, from the Irish Travellers community in Ireland
- Sheng from Kenya
- Spasell, from Italy
- Swardspeak (or Bekimon, or Bekinese), from the Philippines
- Thieves' cant (or peddler's French, or St Giles' Greek), from the United Kingdom
- Tōgo, from Japan (a back slang)
- Totoiana, from Romania
- Tsotsitaal, from South Africa
- Tutnese, from the United States
- Verlan, from France
- Xíriga, from Asturias, Spain[Tinye edensibịa]
- Zargari, from Iran [13][14]
Ndị ohi na-eti
[dezie | dezie ebe o si]Ndị ohi bụ akụkụ nke akwụkwọ mpịakọta na egwuregwu a ma ama, ọkachasị n'etiti 1590 na 1615, mana ọ nọgidere na-apụta n'akwụkwọ site na narị afọ nke 18. Enwere ajụjụ banyere otu akwụkwọ ahụ si gosipụta ojiji a na-eji asụsụ eme ihe n'ime ndị omempụ. Otu onye ohi na 1839 kwuru na cant ọ hụrụ na mbipụta abụghị ihe dị ka cant nke "ndị Gypsy, ndị ohi, na ndị arịrịọ ji mee ihe n'oge ahụ. " O kwukwara na nke ọ bụla n'ime ndị a jiri okwu dị iche iche, nke jikọtara ọnụ, ndị Gypsy nwere okwu cant maka ihe niile, na ndị na-arịọ arịrịọ na-eji ụdị dị ala karịa ndị ohi.
Hụkwa
[dezie | dezie ebe o si]- Okwu koodu (ihe osise nke okwu)
- Onye na-ekwu koodu
- Onye na-ere ahịa
- Okwu abụọ
- Gibberish (egwuregwu asụsụ)
- Okwu mkparị
- Lazăr Șăineanu, onye Romanian nke mụrụ asụsụ ndị dị otú ahụ
- Obere ugbo
- Igbu anya
- Akpụkpọ ahụ
- Asụsụ Rhyming
- Shibboleth
Edemsibia
[dezie | dezie ebe o si]- ↑ 1.0 1.1 Kpọpụta njehie: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedQueen's2
- ↑ Kpọpụta njehie: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedCollins2
- ↑ Kpọpụta njehie: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedMcArthur2
- ↑ Schwartz, Robert M.. Interesting Facts about Convicts of France in the 19th Century. Mt. Holyoke University. Archived from the original on 2021-07-03. Retrieved on 2019-04-26.
- ↑ Valdman (May 2000). "La Langue des faubourgs et des banlieues: de l'argot au français populaire" (in fr). The French Review 73 (6): 1179–1192.
- ↑ Hukill (1961). "The Spoken Language of Medicine: Argot, Slang, Cant". American Speech 36 (2): 145–151. DOI:10.2307/453853.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 Halliday (1976-09-01). "Anti-Languages" (in en). American Anthropologist 78 (3): 570–584. DOI:10.1525/aa.1976.78.3.02a00050. ISSN 1548-1433. Kpọpụta njehie: Invalid
<ref>
tag; name ":02" defined multiple times with different content - ↑ 8.0 8.1 Baker (2002). Polari The Lost Language of Gay Men. Routledge, 13–14. ISBN 978-0415261807.
- ↑ Zarzycki. "Socio-lingual Phenomenon of the Anti-language of Polish and American Prison Inmates". Crossroads.
- ↑ 10.0 10.1 Kohn. "Antilanguage and a Gentleman's Goloss: Style, Register, and Entitlement To Irony in A Clockwork Orange". ESharp: 1–27. Kpọpụta njehie: Invalid
<ref>
tag; name "autogenerated12" defined multiple times with different content - ↑ Fowler (Summer 1979). "Anti-Language in Fiction". Style 13 (3): 259–278.
- ↑ bahasa gaul - KBBI VI Online (id). Agency for Language Development and Cultivation. Retrieved on 16 August 2024. “informal Indonesian dialect used by certain communities or in certain areas for socializing”
- ↑ Baghbidi. The Zargari Language: An Endangered European Romani in Iran. researchgate.net.
- ↑ Pstrusińska (2013). Secret languages of Afghanistan and their speakers. (in en). Cambridge Scholars Publ, 34. ISBN 978-1-4438-4970-8. OCLC 864565715.