Jọshụa
Jọshụa (/ˈdʒɒʃuə/ JAH-shoo-ə), nke a makwaara dị ka Yehoshua (Hibru: יְהוֹשֻׁעַ 'Yŏhōšuaʿ,', Tiberian: Yŏhōšua', lit. 'Yahweh bụ nzọpụta'), Jehoshua,[b][1][2] ma ọ bụ Jọshọshụa,[3] rụrụ ọrụ dị ka onye enyemaka Mozis n'akwụkwọ Ọpụpụ na Ọnụ ọgụgụ, ma mesịa nọchie Mozis dị ka onye ndú nke agbụrụ ndị Izrel n'Akwụkwọ Jọgụ.[5] Aha ya bụ Hoshea ( Hōšēaʿ, lit. 'Zọpụta') nwa Nun, nke agbụrụ Efrayim, mana Mozis kpọrọ ya "Yehoshua" (nke a sụgharịrị dị ka "Joshua" na Bekee), aha a maara ya nke ọma na Bekee.[4] Dị ka Bible si kwuo, a mụrụ ya n'Ijipt tupu Ọpụpụ ahụ.
Bible Hibru na-akọwa Jọshụa dị ka otu n'ime ndị nledo iri na abụọ nke Izrel nke Mozis zitere inyocha ala Kenan. Na Ọnụ Ọgụgụ 13:1 na mgbe ọnwụ Mozis gasịrị, o duuru agbụrụ ndị Izrel gaa merie Kenan, ma kenye agbụrụ ndị ahụ ala. Dị ka Usoro iheomume nke Bible si kwuo, Jọshụa biri oge ụfọdụ n'Oge Ọcha Ọla. Dị ka Jọshụa 24:29 si kwuo, Jọshịa nwụrụ mgbe ọ dị afọ 110.
Jọshụa nwere ọnọdụ nkwanye ùgwù n'etiti Ndị Alakụba, ndị na-ahụkwa ya dị ka onye ndú nke ndị kwesịrị ntụkwasị obi mgbe ọnwụ Mozis gasịrị. Na Islam, ekwere na Yusha bin Nun (Joshua) bụ "onye na-ejere Moses ozi a kpọtụrụ aha na kor'an tupu Moses ezute Khidr. Joshua na-arụ ọrụ n'akwụkwọ ndị Alakụba, na akụkọ dị mkpa na hadith.[5][6]
Aha Bekee "Joshua" bụ nsụgharị nke Hibru Yehoshua, a na-akọwakarị ya dị ka "Yahweh bụ nzọpụta"; [7] ọ bụ ezie na ndị ọzọ akọwakwala ya dị ka ""Yahweh bụ onye nwe". [10][12] O yiri ka e ji ngwakọta nke Tetragrammaton na aha Hibru יְשׁוּעָה (Modern, Tiberian:), nke pụtara "nzọpụta";[8][9][10][11] sitere na Mgbọrọgwụ Hibru ישׁע (y-š-ʿ), nke pụtara ""nzọpụta / enyemaka / inyefe".[12][13] A pụkwara ịchọta aha ndị ọzọ na-akọwa ihe yiri nke ahụ na El="mw:WikiLink" title="Hebrew Bible">Bible Hibru, dị ka nke nwa Devid אֱלִישׁוּעַ, onye aha ya pụtara "El (Chineke) m bụ nzọpụta". [14][15]
"Jizọs" bụ nsụgharị Bekee nke nsụgharị Grik nke "Yehoshua" site na Latin. Na Septuagint, a sụgharịrị okwu ahụ niile bụ "Yehoshua" dị ka "Ἰησοῦς" (Iēsûs), okwu Grik kacha nso nke Imperial Aramaic: יֵשׁוּעַ Yēšūaʿ.[1][2][3][4] Ya mere, na Grik ọgbara ọhụrụ, a na-akpọ Jọshụa “Jizọs nwa Naue” (τοῦ Ναυή, tû Nauḗ) iji mata ọdịiche dị na ya na Jizọs. Nke a bụkwa eziokwu na ụfọdụ asụsụ Slavic na-agbaso ọdịnala Ọtọdọks nke Ebe Ọwụwa Anyanwụ (dịka "Иисус Навин", Iisús Navín, na Bulgarian, Serbian na Russian, ma ọ bụghị Czech).
Akụkọ Bible
[dezie | dezie ebe o si]Ọpụpụ ahụ
[dezie | dezie ebe o si]
Jọshụa bụ onye isi na ihe omume nke Ọpụpụ. Moses boro ya ebubo ịhọrọ ma nye iwu ka otu ndị agha maka agha mbụ ha mgbe ha hapụsịrị Ijipt, megide Ndị Amaleki na Rephidim, nke ha meriri.
O mechara soro Mozis mgbe ọ rịgooro Ugwu Saịnaị nke dị na Baịbụl iji soro Chineke kwurịta okwu, hụ atụmatụ Chineke maka ụlọikwuu ndị Izrel, ma nata Iwu Iri ahụ. Jọshụa nọ n'akụkụ Mozis mgbe o si n'ugwu ahụ gbadata, nụ ememe ndị Izrel na-eme gburugburu Nwa ehi ọlaedo ahụ, ma kụwaa mbadamba nkume ndị e dere okwu nke iwu ahụ. N'otu aka ahụ, n'akụkọ nke na-ezo aka na Mozis nwere ike ịgwa Chineke okwu n'ụlọikwuu nzukọ ya n'èzí ogige ahụ, a na-ahụ Jọshụa dị ka onye na-elekọta ụlọikwuu ('ụlọikwuu nke nzukọ') mgbe Mozis laghachiri n'ogige ndị Izrel. Otú ọ dị, mgbe Mozis laghachiri n'ugwu ahụ iji mepụta mbadamba nkume ndị na-edekọ Iwu Iri ahụ, Jọshụa anọghị ya, dịka ederede Bible na-ekwu "ọ dịghị mmadụ ga-abịa na gị".
Ka e mesịrị, a matara Jọshụa dị ka otu n'ime Ndị nledo iri na abụọ Mozis zitere iji nyochaa ma kọọ banyere ala Kenan, ọ bụ naanị ya na Keleb nyere akụkọ na-agba ume, ụgwọ ọrụ nke ga-abụ na ọ bụ naanị ndị a abụọ n'ime ọgbọ ha niile ga-abanye n'ala ahụ e kwere nkwa.
Dị ka Jọshụa 1: 1 si kwuo, Chineke họpụtara Jọshịa ka ọ nọchie Mozis dị ka onye ndú nke ndị Izrel ma nye ya ngọzi nke enweghị mmeri n'oge ndụ ya. [34] Akụkụ mbụ nke akwụkwọ Jọshụa na-ekpuchi oge ọ duziri mmeri nke Kenan.
Mmeri e meriri Kenan
[dezie | dezie ebe o si]N'Osimiri Jọdan, mmiri ahụ kewara, dịka ha mere Moses n'Oké Osimiri Uhie. Agha mbụ mgbe a gafesịrị Jọdan bụ Agha Jeriko. Jọshụa duziri mbibi nke Jeriko, wee gaa Ai, obere obodo dị nso n'ebe ọdịda anyanwụ. Otú ọ dị, e meriri ha na ọnwụ iri atọ na isii nke ndị Israel. A na-ekwu na mmeri ahụ bụ n'ihi na Akhan were "ihe a bụrụ ọnụ" site na Jeriko; Achan na ezinụlọ ya na ụmụ anụmanụ ya na-eji nkume gbuo iji weghachite ihu ọma Chineke. Joshua wee gaa merie Ai.
Ụmụ Izrel zutere njikọ nke ndị eze ise nke ndị Amọraịt sitere na Jerusalem, Hebron, Jarmut, Lakish, na Eglon. Na Gibeon, Jọshụa rịọrọ Jehova ka o mee ka anyanwụ na ọnwa guzoro otu ebe, ka o wee mezue agha ahụ n'ehihie. Dị ka ihe odide ahụ si kwuo, anyanwụ kwụsịrị n'etiti mbara igwe wee gbuo oge iji gbadaa ihe dị ka otu ụbọchị zuru ezu. Ihe omume a kacha pụta ìhè n’ihi na “Ọ dịghị ụbọchị dị ka ya tupu ma ọ bụ malite mgbe ahụ, mgbe Jehova gere ntị n’olu mmadụ, n’ihi na Jehova busoro Izrel agha.” Site n'ebe ahụ gaa n'ihu, Jọshụa nwere ike iduga ụmụ Izrel gaa n'ọtụtụ mmeri, na-echekwa ọtụtụ ala Kenan. Ọ bụ ya na-elekọta nzukọ ụmụ Izrel na Gilgal na Shaịlo nke kenyere ebo nile nke Israel ala (Joshua 14:1–5 na 18:1–10), na ndị Izrel nyeghachiri ya obodo Timnat-heres ma ọ bụ Timnat-sera nke ndị Ifrem, bụ́ ebe o biri (Joshua 19:50).
Dị ka Talmud si kwuo, Jọshua n'akwụkwọ ya depụtara naanị obodo ndị ahụ dị n'ókèala.[c]
Ọnwụ
[dezie | dezie ebe o si]Mgbe ọ "mere agadi ma nwee ọganihu nke ọma", Jọshụa kpọkọtara ndị okenye na ndị isi nke ndị Izrel ma gbaa ha ume ka ha ghara inwe mkpakọrịta na ndị obodo ahụ, n'ihi na ọ nwere ike iduga ha ka ha ghara ikwesị ntụkwasị obi nye Chineke. Na nzukọ ezumezu nke agbụrụ na Shechem, ọ hapụrụ ndị mmadụ, na-adọ ha aka ná ntị ka ha kwado Chineke ha, onye gosipụtara n'ụzọ siri ike n'etiti ha. Dị ka onye akaebe nke nkwa ha ijere Chineke ozi, Jọshụa guzobere nnukwu nkume n'okpuru osisi oak n'akụkụ ebe nsọ nke Chineke. N'oge na-adịghị anya mgbe nke ahụ gasịrị, ọ nwụrụ, mgbe ọ dị afọ 110, e lie ya na Timnath-heres, n'ala ugwu nke Ephraim, n'ebe ugwu nke Ugwu Gaash.
Echiche ndị mmadụ na-ahụkarị ugbu a
[dezie | dezie ebe o si]Echiche ndị ọkà mmụta na-ahụkarị bụ na Akwụkwọ Jọshụa abụghị akụkọ eziokwu banyere ihe mere eme.[39][40] Ọnọdụ doro anya nke Jọshụa bụ narị afọ nke 13 BCE nke bụ oge mbibi obodo zuru ebe niile, mana ewezuga mmadụ ole na ole (Hazor, Lachish) obodo ndị e bibiri ebibi abụghị ndị Bible jikọtara na Jọshọa, na ndị ọ jikọtara ya na ya na-egosi obere ma ọ bụ enweghị ihe ịrịba ama nke ọbụna na ha bi n'oge ahụ. [41][42] N'ihi enweghị akụkọ ihe mere eme, Carolyn Pressler na nkọwa ya maka usoro Westminster Bible Companion na-atụ aro na ndị na-agụ Joshua kwesịrị ibute ozi nkà mmụta okpukpe ya ụzọ ("ihe amaokwu na-akụzi banyere Chineke") ma mara ihe ndị a ga-apụta nye ndị na-ege ntị na narị afọ nke asaa na nke isii BCE.[43] Richard Nelson kọwara na mkpa nke ndị eze nọ n'etiti kwadoro otu akụkọ banyere mmalite, na-ejikọta ọdịnala ochie nke ọpụpụ si Ijipt, ikwere na chi mba dị ka "onye agha chi," na nkọwa maka obodo ndị mebiri emebi, mmekọrịta mmadụ na ibe ya na agbụrụ, na agbụrụ ndị dị ugbu a.[44]
A na-ekwu na Akwụkwọ Jọshụa nwere obere uru akụkọ ihe mere eme.[45] Ihe akaebe ndị e gwupụtara n'ala na-egosi na Jeriko na Ai anọghị na Near Eastern Late Bronze Age, ọ bụ ezie na nchọpụta ndị e gwuru na Jerico ajụla nke a.[46][47] Akụkọ banyere mmeri ahụ nwere ike ịnọchite anya mgbasa ozi mba nke ndị eze Juda nke narị afọ nke asatọ BCE na nkwupụta ha maka alaeze Izrel, nke e tinyere n'ụdị mbụ nke Jọshịa e dere na ngwụcha ọchịchị Eze Jọshia (nke chịrị 640-609 BCE).[39] O yikarịrị ka e dezigharịrị akwụkwọ ahụ ma wuchaa ya mgbe ọdịda Jerusalem n'aka Alaeze Ukwu Babilọn na 586 BCE, ma eleghị anya mgbe o si n'ebe a chụgara ha lọta na 538 BCE.[48]
M. Noth (1930s)
[dezie | dezie ebe o si]N'afọ ndị 1930 Martin Noth katọrọ uru akwụkwọ Joshua bara maka akụkọ ihe mere eme.[49] Noth bụ nwa akwụkwọ nke Albrecht Alt, onye kwusiri ike nkatọ ụdị na mkpa nke etiology.[49][50] Alt na Noth kwuru na ndị Izrel ga-aga n'udo n'ebe dị iche iche nke Kenan, megide akụkọ Bible.[51]
William Foxwell Albright jụrụ ajụjụ banyere "nkwado" nke etiologies, nke bụ isi ihe na nyocha Noth banyere mkpọsa na Joshua. Ihe akaebe ndị e gwupụtara n'ala n'afọ ndị 1930 gosiri na obodo Ai, nke e bu ụzọ merie n'akụkọ Joshua, adịla ma bibie ya, mana na narị afọ nke 22 BCE.[49] A tụwo aro ụfọdụ saịtị ndị ọzọ maka Ai nke ga-edozi esemokwu ahụ n'ụzọ ụfọdụ, mana a nabataghị saịtị ndị a n'ọtụtụ ebe.[52]
K. Kenyon (1951)
[dezie | dezie ebe o si]N'afọ 1951, Kathleen Kenyon gosipụtara na e bibiri obodo nke anọ na Tell es-Sultan (Jericho) na njedebe nke Middle Bronze Age (ihe dị ka 2100-1550 BCE), ọ bụghị n'oge Late Bronze Age. Kenyon kwuru na enweghị ike ịkwado mkpọsa ndị Israel mbụ n'akụkọ ihe mere eme, kama ọ kọwara ya dị ka ihe kpatara ebe ahụ na nnọchiteanya nke ebe obibi ndị Israel.[53][54]
G.E. Wright (1955)
[dezie | dezie ebe o si]N'afọ 1955, G. Ernest Wright tụlere njikọ nke data ihe ochie na mkpọsa ndị Israel mbụ, nke o kewara n'ime akụkụ atọ site na Akwụkwọ Joshua. O kwuru na ihe abụọ e gwupụtara n'ala bụ ihe "dị ka ọ na-atụ aro na akụkọ Bible ziri ezi n'ozuzu ya gbasara ọdịdị nke narị afọ nke iri na atọ na nke iri na otu na mba ahụ" (ya bụ, "oge nnukwu ime ihe ike"). [55] Ọ na-enye ihe dị mkpa maka nchọpụta Yigael Yadin mere na nso nso a na Hazor.[55]
Echiche okpukpe
[dezie | dezie ebe o si]N'Okpukpe Ndị Juu
[dezie | dezie ebe o si]N'akwụkwọ ndị rabaị
[dezie | dezie ebe o si]N'Akwụkwọ ndị rabaị, a na-ewere Jọshụa dị ka onye kwesịrị ntụkwasị obi, onye dị umeala n'obi, onye kwesịrị ekwesị, onye amamihe. Amaokwu Akwụkwọ Nsọ na-egosi àgwà ndị a na ụgwọ ọrụ ha na-emetụta ya. "Onye na-echere nna ya ukwu ga-asọpụrụ" a na-akọwa ya dị ka ihe na-ezo aka na Jọshụa, dịka akụkụ mbụ nke otu amaokwu ahụ, "Whoso na-edebe osisi fig ga-eri mkpụrụ ya". "Nsọpụrụ ahụ ga-akwado ndị dị umeala n'obi n'ime mmụọ" gosipụtara site na mmeri Jọshụa meriri Amaleke. Ọ bụghị ụmụ Mozis - dị ka Mozis n'onwe ya tụrụ anya ya - mana a họpụtara Jọshụa ka ọ nọchie Mozis. E gosipụtara Mozis otú Jọshụa si baara Othniel mba.
"Chineke ga-agwa Mozis okwu ihu na ihu, dị ka onye ga-agwa enyi ya okwu. Mgbe ahụ ọ ga-alaghachi n'ogige ahụ. Mana onye na-ejere ya ozi, Joshua nwa Nun, nwa okorobịa, agaghị ahapụ ụlọikwuu ahụ. " Joshua esighị n'ụlọikwuu ahụ pụọ. " Jọshụa esighị n'ụlọikwuu ahụ rie nri, hie ụra ma ọ bụ lekọta mkpa ya? Otuto a na-egosi na Jọshụa nwere okwukwe zuru oke na Mozis, Tzaddik. Onye nwere okwukwe a maara tzaddik n'ihe niile ọ na-eme; ọ na-anọgide na tzaddik ihe ọ bụla ọ na-emekarị.
Dị ka ọdịnala ndị rabaị si kwuo, Jọshụa, mgbe ọ na-ekewa Ala Kenan n'etiti agbụrụ iri na abụọ nke Izrel, kụrụ ụgbụ mmiri (Hibru: חצוב) iji mee ka akara na ókèala nke ihe onwunwe agbụrụ.[c]
Ọzọkwa, Jọshụa, mgbe ọ na-ekewa ala Kenan n'etiti agbụrụ ndị Izrel, mere ka agbụrụ ndị ahụ kwenye na ọnọdụ iri, nke kachasị mkpa n'ime ha bụ iji ọhịa eme ihe dị ka ebe ehi na-ata ahịhịa, na ikike zuru oke nke igbu azụ n'Oké Osimiri Taịbiri. Agbụrụ niile ga-eji isi iyi ndị sitere n'okike mee ihe maka ịṅụ mmanya na ịsa ákwà, ọ bụ ezie na agbụrụ nke mmiri ahụ dara nwere ikike mbụ. A na-anakọta burnet (Sarcopoterium spinosum) na camelthorn (Alhagi maurorum) n'efu dị ka nkụ site n'aka onye ọ bụla si n'ebo ọ bụla, n'ókèala agbụrụ ọ bụla.
N'ekpere
[dezie | dezie ebe o si]Dị ka omenala okpukpe ndị Juu si kwuo, mgbe ọ na-eme Aliyah site n'ịgafe Osimiri Jọdan ịbanye n'Ala Izrel, Jọshụa dere ekpere Aleinu na-ekele Chineke. E bu ụzọ kwuo echiche a na Kol Bo nke ngwụcha narị afọ nke iri na anọ.[16] Ọtụtụ ndị na-akọwa ihe n'oge ochie chọpụtara na aha ọmụmụ dị mkpirikpi nke Jọshụa, Hosea, pụtara n'amaokwu ole na ole mbụ nke Aleinu n'ụzọ dị iche iche: ע -__wol____wol____wol__, ש -__y____wol____w____wol____o____wol____zul____wol____hau____wol__. Teshuvot HaGeonim, a Geonic responsum, kwuru na Jọshụa dere Aleinu n'ihi na ọ bụ ezie na ndị Izrel mere Aliyah gaa n'Ala Nkwa ahụ, ndị ọzọ gbara ha gburugburu, ọ chọkwara ka ndị Juu mee ka ọdịiche doro anya n'etiti onwe ha, ndị maara ma nabata ọbụbụeze Chineke, na mba ndị ahụ nke ụwa nke na-emeghị.[17] N'oge a, ndị Juu na-ekpe okpukpe ka na-ekpe ekpere Aliyah kpaliri Aleinu ugboro atọ kwa ụbọchị, gụnyere na Nnukwu Ezumike. Ekpere ndị Aleinu malitere:
N'Iso Ụzọ Kraịst
[dezie | dezie ebe o si]Ọtụtụ Bible nke oge a sụgharịrị ndị Hibru 4:8-10 iji mata Jizọs dị ka Jọshụa ka mma, ebe Jọshịa duuru Izrel banye na Kenan ndị ọzọ, mana Jizọs duuru ndị Chineke banye "n'ebe izu ike Chineke". N'etiti Ndị Nna Chọọchị mbụ, a na-ewere Jọshụa dị ka ụdị Jizọs Kraịst.[69]
A na-ekwukwa akụkọ Jọshụa na ndị eze Kenan na 2 Meqabyan, akwụkwọ a na-ewere dị ka akwụkwọ nsọ na Chọọchị Ọtọdọks Tewahedo nke Etiopia.[18]
Yūšaʿ | |
---|---|
يُوشَعُ Joshua | |
Predecessor | Kalib |
Mmekọ ngosipụta: Akara edemede a na-amaghị "[" | Mmekọ ngosipụta: Akara edemede a na-amaghị "[" |
Joshua (Arabic: يُوشَعُ بْنُ نُونٍ, Yūšaʿ ibn Nūn [juːʃaʕ ibn nuːn], ekwughị aha ya na Quran, ma aha ya dị n’akwụkwọ ndị Alakụba ndị ọzọ. N’ihe ndekọ nke Quran nke mmeri Kenan, Jọshụa na Keleb, bụ ndị a na-akpọ aha Chineke, ma ọ bụghị ndị ikom abụọ kacha mma. amara."[1] A na-ekwukwa banyere Jọshụa na njem Musa (Moses) kpọọrọ ya chọta Khidr. Akụkọ Bukhari chịkọtara na-akọ na otu nwoke gakwuuru Mozis mgbe o kwusịrị okwu wee jụọ ya, "Ònye bụ onye maara ihe n'ụwa?" Moses zaghachiri, "Nke ahụ ga-abụ m!" Ya mere Allah kpughere Mozis na o kwesịghị ikwu nke a ma n'ezie e nwere onye maara karịa ya. E nyere Moses iwu ka ọ gaa izute nwoke a, aha ya bụ Al-Khaḍir, na njikọ nke oké osimiri abụọ. Ndị ọkà mmụta Alakụba ekwuola na nke a nwere ike ịbụ akụkụ ugwu nke Peninsula Sinai n'etiti Oké Osimiri Uhie na Oké Osimiri Mediterenian, akụkụ ndịda nke Sinai ebe Oké Osimiri Rea kewara na Gulf of Suez na Gulf of Aqaba, ma ọ bụ Bosporus na Istanbul nke bụ ọwara dị n'etiti Osimiri Ojii na Oké Osimiri Marmara.
Hadith, nkọwa, ọdịnala
[dezie | dezie ebe o si]Ụfọdụ ndị ọkà mmụta oge ochie weere Jọshụa dị ka onye amụma nọchiri Mozis (موسى) [d] Al-Tabari kọrọ na akụkọ ihe mere eme nke ndị amụma na ndị eze na Jọshọa bụ otu n'ime ndị nledo iri na abụọ, ndị ọkà mmụta Alakụba kwenyere na ndị nlewo abụọ kwere ekwe a kpọtụrụ aha na kor'an bụ Jọshu na Keleb. Jọshụa bụ onye pụrụ iche n'etiti Ndị Izrel n'ihi na ọ bụ otu n'ime ndị na-eso ụzọ Allah.
Nkọwa ọdịnala nke ndị Alakụba akọwaala ọrụ ebube nke Joshua gosipụtara dị ka ihe ịrịba ama na ọ bụ onye amụma na Islam. Ibn Kathir kwuru maka Musnad Ahmad ibn Hanbal Hadith na n'oge nnọchibido nke Jerusalem, Yoshua kpere ekpere ka Chineke gbochie anyanwụ ruo mgbe ọ meriri, nke mere ka ụbọchị ahụ kwụsị, anyanwụ wee daa mgbe ndị Izrel nọ n'okpuru Joshua jisiri ike weghara obodo ahụ.[19][20] al-Jalalayn na-ekwu, "Ahmad [b. Hanbal] kọrọ na Musnad ya, hadīth [na-esote] ya, 'Anyanwụ ejighi maka mmadụ ọ bụla, ma e wezụga Jọshụa n'oge ụbọchị ndị ahụ ọ gara n'ụlọ nsọ [nke Jerusalem]'. "[21]
Akwụkwọ ndị Alakụba gụnyere omenala Jọshụa a na-adịghị ahụ na Bible Hibru. A na-ekwu na Joshua nọ ya mgbe Moses nwụrụ na akwụkwọ ndekọ na uwe Moses nọ na Joshua n'oge ọ hapụrụ. Na Sahih Bukhari na Sahih Muslim, a kpọtụrụ Joshua aha dị ka Yusha' bin Nun ma bụrụ onye na-ejere Moses ozi n'oge ya na Khidr zutere. Ndị ọkà mmụta jiri ihe omume hadith a mee ihe maka nkọwa nke isiakwụkwọ Al-Kahf nke Koran banyere njem Mozis.[22]
Na nka na akwụkwọ
[dezie | dezie ebe o si]N'ọdịnala edemede nke Europe oge ochie, a maara Joshua dị ka otu n'ime ndị ruru eru itoolu. Na The Divine Comedy mmụọ Joshua pụtara na Dante na Heaven of Mars, ebe a na-ejikọta ya na "ndị agha nke okwukwe".[83]
Onye na-ede egwu Baroque bụ Georg Frideric Handel dere oratorio Jọshụa na 1747. Onye na-ede egwu bụ Franz Waxman dere oratorio Jọshụa na 1959. Marc-Antoine Charpentier dere Josue (H.404 na H.404 a), oratorio maka ndị na-agụ egwú, ndị ukwe abụọ, ndị egwú abụọ na ndị na-aga n'ihu, na 1680. [23]
Nomenclature na Biology
[dezie | dezie ebe o si]Dị ka akụkọ ifo si kwuo, ndị ọsụ ụzọ Mormon na United States bu ụzọ kpọọ osisi yucca brevifolia agave dị ka osisi Joshua n'ihi na alaka ya na-echetara ha Joshua na-agbatị aka ya n'elu na arịrịọ, na-eduzi ndị njem n'ebe ọdịda anyanwụ.[24]
Ememe ndị Juu
[dezie | dezie ebe o si]Ezumike okpukpe
[dezie | dezie ebe o si]A na-eme ememe ncheta kwa afọ nke Joshua's yahrtzeit (ụbọchị ncheta ọnwụ ya) na 26 nke Nisan na kalenda ndị Hibru. Ọtụtụ puku mmadụ na-aga njem ala nsọ n'Ili Jọshụa na Kifl Haris nso Nablus, West Bank, n'abalị gara aga.
Ezumike ndị Zionist nke Israel
[dezie | dezie ebe o si]Aliyah" id="mwAvw" rel="mw:WikiLink" title="Yom HaAliyah">Yom HaAliyah (Aliyah Day; Hebrew) bụ ezumike mba Israel nke a na-eme kwa afọ n'ụbọchị nke iri nke ọnwa Hibru nke Nisan, dịka okwu mmeghe nke Iwu Yom HaAliah si dị, dị ka emume Ndị Zionist nke "ndị Juu na-akwaga n'Ala Israel dị ka ihe ndabere maka ịdị adị nke Mba Israel", na nke abụọ "iji akara ụbọchị ha banyere n'Ala Izrel", ya bụ iji cheta Joshua nke duuru ndị Izrel gafee Osimiri Jọdan banye n'Igbe ọgbụgbọ Ịgba ndụ.
Ili Jọshụa
[dezie | dezie ebe o si]Omenala ndị Sameria na ndị Juu
[dezie | dezie ebe o si]Dị ka ọdịnala ndị Sameria si kwuo, nke e dere na 1877, ili Jọshụa na Keleb dị na Kifl Haris.
Dị ka Jọshụa 24:30, ili Jọshụa dị na Timnath-heres, omenala ndị Juu na-etinyekwa ili nna Jọshọa, Nun, enyi ya, Keleb, n'ebe ahụ, nke Ndị Juu Ọtọdọks na-akọwa na Kifl Haris. Ọtụtụ puku mmadụ na-aga njem ala nsọ n'ili ndị ahụ n'ememe ncheta ọnwụ Jọshụa kwa afọ, 26 nke Nisan na kalenda ndị Hibru. [25] [<span title="Many missing details. See discussion on talk-page of Kifl Haris. (August 2022)">clarification needed</span>]
O yiri ka omenala ndị Juu oge ochie jikọtara Meron na Upper Galili na ebe olili Joshua.[26]
Ebe ndị Alakụba
[dezie | dezie ebe o si]
Ụfọdụ ndị Alakụba kwenyere na e liri Joshua na Joshua's Hill na mpaghara Beykoz nke Istanbul.[27] Ebe ọdịnala ndị ọzọ maka ili ya dị na Israel (ụlọ nsọ Shia na Al-Nabi Yusha'), Jọdan (An-Nabi Yusa' bin Noon, ụlọ nsọ Sunni dị nso n'obodo Al-Salt), Iran (ebe ili ozu akụkọ ihe mere eme nke Takht e Foolad na Esfahan[28]) na Iraq (ụlọ nsọ Nabi Yusha' nke Baghdad[29]). Omenala obodo nke jikọtara nsụgharị atọ nke Yushas atọ dị iche iche, gụnyere Joshua nke Bible, na-etinye ili ahụ n'ime ọgba dị na Ugwu Tripoli, na-eleghara obodo el-Minyieh dị n'ụsọ oké osimiri anya dị nso na Tripoli, Lebanon.
Hụkwa
[dezie | dezie ebe o si]Ihe odide
[dezie | dezie ebe o si]Ihe odide nkọwa
[dezie | dezie ebe o si]Ihe ndị e dere n'akwụkwọ
[dezie | dezie ebe o si]Ebe ndị a kpọtụrụ aha
[dezie | dezie ebe o si]- ↑ Khan (2020). The Tiberian Pronunciation Tradition of Biblical Hebrew, Volume 1.. Open Book Publishers. ISBN 978-1783746767.
- ↑ Strong's Hebrew Concordance - 3091. Yehoshua. Bible Hub.
- ↑ CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Josue (Joshua). www.newadvent.org. Retrieved on 2023-01-01.
- ↑ Conjugation of לְהוֹשִׁיעַ. Pealim.
- ↑ Jami' at-Tirmidhi 3149 - Chapters on Tafsir - كتاب تفسير القرآن عن رسول الله صلى الله عليه وسلم - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم). sunnah.com. Retrieved on 2022-02-14.
- ↑ Sahih Muslim 2380a - The Book of Virtues - كتاب الفضائل - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم). sunnah.com. Retrieved on 2022-02-14.
- ↑ Fausset's Bible Dictionary. Study Light. Archived from the original on 16 March 2012. Retrieved on 8 January 2018.
- ↑ Strong's Hebrew Concordance - 3444. yeshuah. Bible Hub.
- ↑ Inflection of יְשׁוּעָה. Pealim.
- ↑ Klein Dictionary, יְשׁוּעָה. Sefaria.
- ↑ Jastrow, יְשׁוּעָה. Sefaria.
- ↑ Strong's Hebrew Concordance - 3467. yasha. Bible Hub.
- ↑ Klein Dictionary, ישׁע. Sefaria.
- ↑ Strong's Hebrew Concordance - 474. Elishua. Bible Hub.
- ↑ Strong's Hebrew Concordance - 410. êlî. Bible Hub.
- ↑ Shiur #18: Aleinu | VBM haretzion. Archived from the original on 2021-01-23. Retrieved on 2021-01-30.
- ↑ The Origins of Aleinu – Anshe Sholom. Archived from the original on 2021-07-16. Retrieved on 2021-01-30.
- ↑ Torah of Yeshuah: Book of Meqabyan I - III. Archived from the original on 2019-09-23. Retrieved on 2019-11-10.
- ↑ Muhammad Al-Munajjid (2022). من هو يوشع بن نون؟ (Ar). IslamQA.info. Retrieved on 4 August 2024.
- ↑ Palestina, Tanah Kaum Muslimin (Id, Ar). Almanhaj. Lajnah Istiqomah (2006). Retrieved on 4 August 2024. reference:
- ↑ QuranX.com The most complete Quran / Hadith / Tafsir collection available!. quranx.com. Archived from the original on 2018-08-15. Retrieved on 2018-08-15.
- ↑ Abulfeda (2006). in Muhammad Mahdi Al-Sharîf: THE EXEGESIS OF THE GRAND HOLY QUR'AN 1-4 Ibn Katheer VOL 3: تفسير ابن كثير [انكليزي 1/4]. Beirut: Dar Al Kotob Al Ilmiyah. Retrieved on 4 August 2024.
- ↑ Duron. Histoires sacrées, vol. 2.
- ↑ Joshua Trees. nps.gov. National Park Service. Archived from the original on 2015-02-25. Retrieved on 2013-05-27.
- ↑ "Jews Barred from Visiting Tomb of Biblical Joshua".
- ↑ Berger (2019). "Meron, Rabbi Shim'on Bar Yochai Compound: Final Report". Hadashot Arkheologiyot 131. Retrieved on 17 April 2024. Citing Reiner, Elchanan (2012). "Joshua is Simeon Bar Yohai, Hazor is Meron: Towards a Typology of the History of the Establishment of Galilee (Another Chapter in the Religious World of the Galilean Jews)". Tarbiz 80(2):1 pp. 79–218 (Hebrew).
- ↑ ISTANBUL, Extended On Two Continents. Archived from the original on 6 April 2016. Retrieved on 8 January 2018.
- ↑ The buried prophets in Iran – Arash Nooraghayee. nooraghayee.com. Archived from the original on 2015-03-29. Retrieved on 2020-01-15.
- ↑ Kpọpụta njehie: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedISCC