Jonas Kriaučiūnas
Jonas Kriaučiūnas | |
---|---|
Mmekọ ngosipụta: Akara edemede a na-amaghị "[" | Mmekọ ngosipụta: Akara edemede a na-amaghị "[" |
Jonas Kriaučiūnas (18 June 1864 - 5 February 1941) bụ onye Lithuanian na-eme ihe n'oge Lithuanian National Revival nke a mara nke ọma maka idezi na ibipụta akwụkwọ akwụkwọ Lithuanian Varpas na Ūkininkas na 1891-1895 na Viinius 1900 na Viinius..
A njikota ya na Suvalkija, Kriaučiūnas ike ọgwụ na Mahadum Moscow mana ọ gụ akwụkwọ akwụkwọ ya. N'afọ 1889, iji zere nri ndị agha Russia, ọ kwagara Tilsit na East Prussia ebe ọ bụ ọrụ na ụlọ obibi akwụkwọ. Mgbe Juozas Adomaitis-Šernas gbapụrụ n'Ebe Ọwụwa mgba Prussia n'ihi nsogbu ya na ndị uwe ojii, Kriaučiūnas ikpe onye na-ahụ maka idezi na ibipụta Varpas na Þinkaskin. Ọ dọtara uche ndị uwe ojii Germany mgbe ọ duziri egwuregwu ihe mere eme nke Lithuania site na Birutė Society na 1895. Ọ la ike Lithuania mana ndị uwe ojii Tsarist jidere ya ma red ya na Kaunas na Saint Petersburg. N'ihi mgbochi mmachibido iwu mgbasa ozi Lithuania, a mara ya ikpe ịga biri apụ atọ na Tallinn. N'afọ 1904, Petras Vileišis nyere ya ọrụ na-akwụkwọ akwụkwọ Lithuanian mbụ Vilniaus žinios (ọ gbara arụkwaghịm na January 1906). Na mbụ 1905, Kriaučiūnas bụ otu n'ime ndị isi akụkọ na ndị na-enwe nnukwu Seimas nke Vilnius. O mechara bipụta ma dezie Rygos garsas na Riga na Dabartis nke Germany. Mgbe Agha Mbụ Mbụ, ọ lara ezumike nká na ndụ ọha.
Akụkọ ndụ
[dezie | dezie ebe o si]Mbido ndụ na agụmakwụkwọ
[dezie | dezie ebe o si]A xiriir Kriaučiūnas n'obodo Liepalotėliai na Šakiai District Municipality nke oge a. Ọ bụ akụkụ nke Congress Poland, steeti ndị ahohia nke ndị Ukwu Russia. Mgbe ọ gachara ụlọ akwụkwọ praịmarị na Žemoji Panemunė na Lekėčiai, a nabatara ya na klas nke abụọ na Suwałki Gymnasium . Ozugbo ahụ, ọ debanyere aha na Aušra, akwụkwọ ozi Lithuani mbụ e mere maka Greater Lithuania ebe ọ bụ iwu na-akwadoghị n'ihi mmachibido iwu Lithuanian. Mgbe ndị isi ụlọ akwụkwọ ahụ weghaara ndị ahụ, ọ ọchịchịra ụzọ iji nweta Aušra na akwụkwọ Lithuanian ndị ọzọ iwu na-akwadoghị site na Petras Kriaučiūnas ( manyere njikọ) na Marijampolė.
Mgbe ọ ọmụmụ akwụkwọ na gymnasium na 1886, ọ ahụmahụ ọgwụ na Mahadum Moscow. Dị ka nwa akwụkwọ, o nyere edemede na akwụkwọ Lithuanian, Šviesa na Lietuviškasis balsas. O so alụ na ebu nke ụmụ akwụkwọ Lithuania na Moscow nke akpọ Jonas Šliūpas, Jonas Jablonskis, na ndị ọzọ. Ọ Buro ahụ ahụ na mgbe mgbe awụ afụfụ (ma ọnọdụ anya n'ihi ọrịa akwaa) wee pụọ Lithuania.
N'asụsụ Tilsit
[dezie | dezie ebe o si]N'ịgbara ọrụ na ụlọ obibi akwụkwọ nke Ernst Weyer wee bụrụ onye na-ekere òkè na ndụ Lithuania (nke bụzi Sovetsk, Kaliningrad Oblast) O guzobe mfe Šviesa n'oge na-akpa anya (ọ dị site na January ruo Ọgọstụ 1890). Mgbe Juozas Adomaitis-Šernas gbapụrụ n'Ebe Ọwụwa mgba Prussia n'ihi nsogbu ya na ndị uwe ojii, Kriaučiūnas ikpe onye na-ahụ maka idezi na ibipụta Varpas. Ọ dezi Þkininkas ma soro Vincas Kudirka rụkọọ ọrụ. Na mgbakwunye, o nyere edemede dị iche iche na akwụkwọ Lithuanian edi na United States. N'afọ 1893, ọ pụtara ibipụta ihe mere eme nke Lithuania site n'aka Simonas Daukantas, mana o jisiri ike bipụta akwụkwọ peeji 96 ruo n'afọ 1201. Jurgis Bielinis dechara akwụkwọ ahụ na 1899. Kriaučiūnas sonyeere Birutė Society ọmụmụ ma du Febụwarị ihe mere ihe nkiri mbụ na ihe nkiri ahụ bụ 1899. Siege of Kaunas (1362) nke Aleksandras Fromas-Gužutis).
Iji gbagwojuo ndị uwe ojii anya, ọ weere aha Johan Lubovsky. Otú ọ dị, ka ọ na-erule afọ 1895, ọ chere na ndị uwe ojii na-eso ya ma na-egosi ya. O mara onwe ya n'ihe ize ndụ site n'ịduzi egwuregwu Lithuanian na Febụwarị. O dị n'ebe a misalin ya dị ka Tsar Nicholas nke omume nke Russia gbaghara zuru oke. Otú ọ dị, ndị uwe ojii Tsarist ejide ya na 1897. Ọ bụ ọrụ nke nnukwu ọrụ nke ndị uwe ojii Tsarist na-adịghị Sietynas Society nke egwuregwu njide nke ndị na-ebubata akwụkwọ 35 na Lithuania. Ɔ ቀደም afɔdi n’awofofo na Kaunas na Saint Petersburg (n’ bulu Mkpọ Kresty) na afã atɔ n’ebe a ịchụgara ya na Tallinn. Mgbe a ịchụgara ya, ọ kwagara Warsaw na 1892.
Na Vilnius
[dezie | dezie ebe o si]Mgbe e wepụrụ mmachibido iwu Lithuanian na May 1904, Petras Vileišis nyere ya ọrụ na-enyere akwụkwọ Lithuanian mbụ Vilniaus žinios . Kriaučiūnas sonyeere ndị nchịkọta akụkọ mana n'oge na-adịghị anya ya na Povilas Višinskis sere okwu bụ ndị boro ya ebubo na ọ bụ Chauvinism na mmegide ndị Juu. Vileišis nwanne Kriaučiūnas na Višinskis gbara arụkwaghịm naሕ 1905. A na-ebo Kriaučiūnas ụta mgbe ụfọdụ maka nguzo nke Vilniaus žinios (ike n'ihe odide Felicija Bortkevičienė). Ọ gbara arụkwaghịm na akwụkwọ ahụ na Jenụwarị 1906.
Kriaučiūnas bụ onye otu Lithuanian Mutual Aid Society of Vilnius. N'oge mgbanwe Russia nke 1905, Kriaučiūnas na Jonas Basanavičius welitere echiche nke ịhazi Great Seimas nke Vilnius nke mere na December 1905. Ọ bụ ihe dị mkpa na mmepe nke ndọrọ ndọrọ ọchịchị Lithuania mba nsụhọ. A họpụtara Kriaučiūnas ka ọ bụrụ onye isi oche nke (Tautiškoji demokratų partija) nke e hiwere ozugbo Great Seimas gachara. Na 1907, o bipụtara broshuọ Polish na mmekọrịta Lithuania-Poland. Ọ na-akatọkarị Poles na-enweta onwe ya akara nke Polonophobe.
Ndụ e mesịrị
[dezie | dezie ebe o si]Kriaučiūnas kwagara Kaunas ebe ọ gara n'ihu na-arụ ọrụ na ụlọ ọrụ ihe. Mgbe ọ kwagara Riga, o dezi nkọwa Rygos garsas na 1909-1910. Ọ dara ọrịa wee pụọ n'obodo ya Liepalotėliai iji gbakee. Ọ kwagara Kaunas. N'oge Agha Mbụ Mbụ, ọ nọ na Moscow mana o emetụta Lithuania nke ndị Germany weghaara. Site na Scandinavia, ọ gara Tilsit ebe ọ dezi ike Dabartis. Mgbe ọ akwụkwọ na e bu n'obi ka akwụkwọ ahụ mee ka ndị Lithuania bụrụ ndị Germany, ọ na-enweta ma nweta Kaunas. Na Disemba 1915, ya na Saliamonas Banaitis, Adomas Jakštas, na ndị ọzọ na-eje ozi na ebe maka njikọ Lithuanian-Belarusian-Latvian na omenala ihe mere eme nke Grand Duchy nke Lithuania. Atụmatụ ahụ ewepụghị egwuregwu ka ukwuu.
Mgbe agha ahụ eze, Kriaučiūnas emeghịghị na ndụ. Aleksandras Merkelis dere na Kriaučiūnas Medical nri n'ihi na ọ na-enyo onye ọ ALA enyo ma na-agbanwe echiche ndị-ama ugboro ugboro. Ọ bụ ọrụ dị ka notary ma bipụta akara na ndị ndụ na Lietuva, Rytas, Lietuvos aidas, Naujoji Romuva, na akwụkwọ akwụkwọ ndị ọzọ. E izi akwụkwọ dị iche na 1936. Ọ die na 5 Febụwarị 1941 na Kaunas Red Cross Hospital site na ọrịa afọ ma lie ya na Ilguva. Iji mee emume ọkụ ya nke afọ 125, e akara ihe a atụ n'ebe ili ozu ahụ..
Ihe odide
[dezie | dezie ebe o si].mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}