Levitikọs 18
Levitikọs 18 | |
---|---|
![]() "Ụlọ oriri na ọṅụṅụ", ihe osise Bible, Sweet Media, 1984
| |
Akwụkwọ | Akwụkwọ Levitikọs |
Akụkụ Bible Hibru | Torah |
Usoro n'akụkụ Hibru | 3 |
Ụdị | Torah |
Akụkụ Bible Ndị Kraịst | Agba Ochie |
Usoro n'akụkụ Ndị Kraịst | 3 |
Levitikọs 18 (isi nke iri na asatọ nke Akwụkwọ Levitikọs) na-ekwu banyere ọtụtụ omume mmekọahụ ndị e weere dị ka ihe arụ, gụnyere ndị ikwu na ndị ikwu na ibe ha. Isiakwụkwọ ahụ katọkwara ofufe Molok. Ọ bụ akụkụ nke Usoro Ịdị Nsọ (Levitikọs 17–26), [1] na mmachibido iwu mmekọahụ ya na Levitikọs 20, [2] jikọtara ya na nke ukwuu ma e wezụga na isi nke 20 na-emesi ike karịa ntaramahụhụ.
A na-akọwakarị Levitikọs 18:22 dị ka ihe na-amachibido nwoke idina nwoke iwu, ma a na-arụrịta ụka banyere ihe ọ pụtara, ụfọdụ ndị ọkà mmụta na-atụ aro na ọ na-emetụta nanị ihe ndị a kapịrị ọnụ dị ka ikpere arụsị, ndina n'ike, ma ọ bụ ikwu na ndị ikwu na ndị ọzọ na-arụ ụka na ọ malitere ka oge na-aga.
Ihe odide
[dezie | dezie ebe o si]Ihe odide mbụ nke Levitikọs 18,[1] dị ka nke ọtụtụ n'ime Akwụkwọ Nsọ Hibru, ka e dere n'asụsụ Hibru. A na-achọta nsụgharị ndị kasị ochie nke ihe odide Hibru n'Akwụkwọ Mpịakọta Osimiri Nwụrụ Anwụ, Pentateuch nke Sameria, na Ihe odide Masoret. Nsụgharị Grik oge ochie sitere na narị afọ nke atọ TOA, Septuagint, dịkwa. Ebe ọ bụ na agbakwunyere nkewa nke isi na narị afọ nke iri na atọ OA, e kewara isiakwụkwọ a n'amaokwu iri atọ.
Isiakwụkwọ malitere site na Chineke gwara Moses okwu (amaokwu 1) na inye ya ozi maka ụmụ Israel (2), dọọ ha aka ná ntị ka ha debe iwu Chineke karịa omume ndị Kenan ma ọ bụ ndị Ijipt (3–5). Mgbe ahụ, e hotara na Chineke dị ka edepụta ndị mmadụ a machibidoro iwu inwe mmekọahụ n’ihi mmekọrịta ezinụlọ (6–19). N'amaokwu nke 20, Chineke machibidoro mmekọahụ nwunye onye agbata obi, na n'amaokwu 21 Chineke machibidoro mmadụ ibufe ụmụ ya n'ọkụ nye Molok. Amaokwu nke 22 bụ amaokwu a ma ama banyere "na mmadụ dina," a tụlere n'okpuru ebe a, ebe n'amaokwu nke 23 Chineke machibidoro anụ ụlọ, na, dịka nsụgharị ụfọdụ si kwuo, pedophilia. N’amaokwu ikpe-azụ (24–30), Chineke dọrọ aka ná ntị na imebi iwu ndị a ga-eweta mmerụ nakwa na ndị Kenan na-achọ ịchụpụ ha n’ala Kenan n’ihi ịgbaso omume ndị a, ma dọọ aka ná ntị banyere ihe ga-eme ndị Izrel otu ahụ ma ọ bụrụ na ha daba n’omume ndị a.
Mmekọahụ
[dezie | dezie ebe o si]Akwụkwọ Nsọ na-edepụta ụdị mmekọrịta dị iche iche nke ọ na-ele anya dị ka njikọ nwoke na nwanyị; otu ndepụta pụtara na Usoro Deuteronomic, na ndepụta abụọ dị na Usoro ịdị nsọ nke Levitikọs. Ndepụta ndị a na-ekwu naanị mmekọrịta na ndị ikwu nwanyị; ewezuga agụụ mmekọahụ, nke pụtara na a na-agwa ụmụ nwoke ndepụta a. Ndepụta ndị a tụlere dịka ndị a:
Levitikọs 18 | Levitikọs 20 | Deuterọnọmi | |||
Di nne na nna ochie (gụnyere nne na nna nna ndị ọzọ) | |||||
Di nne ma ọ bụ nna | Nne na Nna | ||||
Nna Nna | |||||
Nne na Nna di | |||||
Nwanne nna | Nwanne nne na nna | ||||
Nwunye nwanne nna ya | Nwunye nwanne nna | ||||
Nwunye nwanne nne | |||||
Nwa nne na nna | Half-Sibling (n'akụkụ nne) | ||||
Nwa nna ya | Ụmụnne | ||||
Half-Sibling (n'akụkụ nna) | |||||
Nwunye nwanne ya nwoke | (A na-ekwe ka ọ bụrụ na nwanne ya nwoke anwụọ n'amụtaghị nwa (alụmdi na nwunye Levirate)) [1] | ||||
Nwanne nwoke | |||||
Nwoke di (ma ọ bụrụ na di ya ka dị ndụ) | |||||
Nwa nwanne nwanyị | Nwa nwanne ya nwoke | ||||
Nwa nwanne nne / Di nwanne nne | Nwa nwanne nwanyị | ||||
Nwa nwanne nwanyị di ya | |||||
Nwa di ya | Nwatakịrị | ||||
Nwa di ya | |||||
Nwoke di | |||||
Nwa nwa di (gụnyere nwa nwa) |
Otu akụkụ nke ndepụta niile bụ na a machibidoghị nwoke na nwa ya nwanyị mmekọahụ n'ụzọ doro anya. Talmud na-arụ ụka na nke a bụ n'ihi na mmachibido iwu ahụ pụtara ìhè, karịsịa nyere iwu megidere mmekọrịta ya na nwa nwa.[1] A kọwara mkpirisi nke ndepụta ahụ dị na Levitikọs 20, na karịsịa nke ahụ dị na Deuterọnọmi, site n'agụmakwụkwọ oge ochie nke ndị Juu kọwara dị ka n'ihi nchapụta nke mmachibido iwu na-efu efu.[2][3] Mmachibido iwu doro anya megide iso “ma nwanyị na nwa ya nwanyị” na-enwe mmekọahụ [4] machibidoro omume mmekọahụ n'etiti nwoke na nwa ya nwanyị n'ezoghị ọnụ, dị ka mmachibido iwu megide ime mmekọahụ na "onye ọ bụla dị nso" [5]. Ụfọdụ ndị ọkà mmụta Akwụkwọ Nsọ atụwo aro na ọ dị na mbụ na ndepụta ahụ ma e mesịa, e wepụrụ ya na mberede na nke nsụgharị nke oge a na-adabere na ya, n'ihi mmejọ nke odeakwụkwọ.[6].
Otú ọ dị, ihe ka ọtụtụ ná mba ndị ebo na-enwekwa mmasị n'alụmdi na nwunye nke ndị na-abụghị ndị ha na ha na-akpa. N'ọtụtụ ọnọdụ a ma ama na Torah, a na-akọwa mmekọ nwoke na nwanyị. N'akụkọ nke Akwụkwọ Nsọ, nke ọ bụla n'ime ihe ndị a mere n'usoro oge tupu e guzobe iwu nke Livaị. Abraham lụrụ nwanne ya nwanyị Sera,[3] Jekọb lụrụ nwanne nwunye mbụ ya (n'agbanyeghị na ọ maghị), [4] [5] [6] na Amram lụrụ nwanne nna ya Jokebed.
Ewezuga okwu a na-enyo enyo nke nwoke lụrụ nwa ya nwanyị, ndepụta ahụ dị na Levitikọs 18 na-ewepụta otu iwu ahụ nke esoro na omenala Arabik tupu oge Islam.[1]
Mmekọahụ nwoke na nwanyị
[dezie | dezie ebe o si]Ntụle okwu site n’okwu nke ihe odide Hibru WLC nke Levitikọs 18:22:[1]
Hibru (WLC) | Ntụgharị | Bekee |
---|---|---|
Page Templeeti:Script/styles hebrew.css has no content.Templeeti:Script/Hebrew | wə-'eṯ- | Na DOM |
Page Templeeti:Script/styles hebrew.css has no content.Templeeti:Script/Hebrew | zā-ḵār, | nwoke |
Page Templeeti:Script/styles hebrew.css has no content.Templeeti:Script/Hebrew | lō | na-abụghị |
Page Templeeti:Script/styles hebrew.css has no content.Templeeti:Script/Hebrew | ṯīš-kaḇ | ị ga-edina ala |
Page Templeeti:Script/styles hebrew.css has no content.Templeeti:Script/Hebrew | mīš-kə-ḇē | àkwà nke/coitally[a] |
Page Templeeti:Script/styles hebrew.css has no content.Templeeti:Script/Hebrew | 'īš-šā; | nwanyị |
Page Templeeti:Script/styles hebrew.css has no content.Templeeti:Script/Hebrew | tō-'ē-ḇā | ihe na-asọ oyi |
Page Templeeti:Script/styles hebrew.css has no content.Templeeti:Script/Hebrew | hī' | ọ |
A sụgharịrị Levitikọs 18:22 n'asụsụ Bekee dị ka:
Gi na nwoke edinala, dika nwoke na nwanyi nēdina: ihe-árú ka ọ bu.
—Levitikọs 18:22, King James Version [28]
Gị na nwoke edinala dị ka nwoke na nwanyị na-edina; ọ bu ihe-árú.
—Levitikọs 18:22, JPS Tanakh[29]
Gị na nwoke edinala dị ka nwanyị na nwanyị; ọ bu ihe-árú.
—Levitikọs 18:22, Nsụgharị Standard Version na English Standard Version[30]
Gị na nwoke edinala dị ka nwanyị na nwanyị; ihe di otú a bu ihe-árú.
—Levitikọs 18:22, Bible Ọhụrụ [31]
Unu emela nwoke idina nwoke, idina nwoke ọzọ dika nwoke na nwanyi. Ọ bụ mmehie jọgburu onwe ya.
—Levitikọs 18:22, New Living Translation[32]
A na-akọwakarị okwu Hibru nke Levitikọs 18:22 dị ka nke machibidoro ụfọdụ ma ọ bụ omume nile nke nwoke idina nwoke iwu, ọ bụ ezie na nke bụ kpọmkwem omume, na n'ọnọdụ ndị a, bụ okwu nke arụmụka ndị ọkà mmụta na-aga n'ihu.[1] Ụfọdụ ndị ode akwụkwọ[2] kwuru na amaokwu 22 na-akatọ "mmekọ nwoke na nwoke" ma ọ bụ "mmekọrịta nwoke na nwanyị", ebe ndị edemede ndị ọzọ na-ekwusi ike na ọ na-akatọ naanị ụmụ nwoke na-abanye n'ime ụmụ nwoke (mmekọrịta gbasara ike).[35][3][4] Ndị ọzọ kwenyere n'ihi ọmụmụ nke asụsụ e ji mee ihe na Hibru mbụ, na mmachi ahụ dị mkpa naanị n'ọnọdụ ụfọdụ (n'ihe gbasara ikpere arụsị, àjà okpukpe ma ọ bụ ụdị idina n'ike dị iche iche bụ nke ndị Kenan ma ọ bụ ndị Ijipt na-emekarị), na kpọmkwem adịghị emetụta mmekọrịta nwoke na nwanyị nke oge a.[5] [6] [7]. Ụfọdụ ndị na-eme nchọpụta na-eche na ọdịnaya nke ederede gbanwere ka oge na-aga, ebe ihe atụ ndị mbụ ga-adụ ọdụ naanị nwoke idina nwoke ma ọ bụ nwanyị idina nwoke, ọ bụghị nwoke idina nwoke, n'ụzọ sara mbara n'ụzọ kwekọrọ n'àgwà gbara ya gburugburu n'oge ahụ.[8][42] Azaghachiwokwa na agụmagụ ndị dị otú ahụ na nyocha.[42][9][44]
Amachibidoghị mmasị nwanyị nwere mmasị nwoke na Torah; Otú ọ dị, onye rabaị na ọkà mmụta Juu bụ Maimonides kpebiri na a machibidoro inwe mmasị nwanyị n'agbanyeghị na ọ bụ "omume ndị Ijipt" [b] na kwesịrị ntaramahụhụ site n'iti ihe.
Akụkụ Torah kwa izu
[dezie | dezie ebe o si]Isiakwụkwọ ahụ dum bụ akụkụ nke Torah kwa izu (parashah) Acarei Mot (אַחֲרֵי מוֹת) nke nwere Levitikọs 17:1–18:30.[1] [2]
Ihe edeturu
[dezie | dezie ebe o si]Okwu ahụ bụ מכבי, mis-ke-bê bụ ihe arụrụ ụdị aha nwoke bụ משכב, miš-kab, nke n'aka nke ya si na ngwaa-kab, nke pụtara 'dina] ala] [19] [20] A na-akọwa aha ahụ משכב, mis-kab dị ka ma ebe anụ ahụ nke dinara ala, na-eme ihe ndina (ya bụ. (ya bụ maka ụra, maka inwe mmekọahụ). [21] Strong's Concordance depụtara 46 omume nke משכב, mis-kab [19] N'ime ndị 46, na KJV sụgharịrị ya dị ka 'akwa' 34 ugboro, 'bedroom' 4 ugboro, 'ihe ndina' 1 oge, na iche iche ngwaa ụdị nke 'ịgha ụgha' 7 ugboro. [22] Nrụpụta ahụ משכבי, miš-ka-be pụtara nanị ugboro atọ n'ime Akwụkwọ Nsọ - ugboro abụọ na Levitikọs dị ka משכבי אשה, miš-ke-be 'iš-šāh[23] na otu ugboro na Jenesis 49: 4[24] dị ka מִשְׁכְבֵי אָבְ, miš-bֵי kā, nke a sụgharịrị ịbụ "[n'akwa nna gị."[25] [26] Ya mere, משכבי אשה, miš-kə-bê 'iš-šāh nwere ike ịpụta ma ọ bụ 'akwa nwanyị' ma ọ bụ 'dina ala nke nwanyị'.[27] b.↑↑ Amaokwu nke 3.
Edensibia
[dezie | dezie ebe o si]. ↑ Levitikọs 17-26 2. ↑ Levitikọs 20
3. ↑ Levitikọs 18
4.↑ Akwụkwọ Nsọ. Vol. 2. Abingdon Press. 1953. p. 93 & 103 - site na Internet Archive. 16. O nweghị mmasị n’ebe a na-ekwu banyere alụmdi na nwunye a na-akpọ ndị Livaị, bụ́ nke e nwere n’otu oge n’Izrel, bụ́ ebe ọ bụ na ọ bụrụ na mmadụ anwụọ n’amụtaghị nwa, nwanne ya nwoke ga-alụrụ nwunye ya ka o wee mụọrọ ya ụmụ. ( Diut. 25:5-5 )
10). [...] 21. Ihe a na-akpọ alụmdi na nwunye nke ndị Livaị nwere ike ịbụ nke ukwuu (lee Deut 25-5 ff)"
5.↑ "Yevamot 3a", sefaria.org.
6. ↑ 6.0 6.1 6.2 "Mkpụrụ obi". Akwụkwọ nkà ihe ọmụma Juu.
7. ↑ Samuel ben Meir, Commentary, ad loc.
8. ↑ Levitikọs 18:17
9. ↑ Levitikọs 18:6
10.↑ Cheyne; Nwa. "Alụmdi na nwunye: nhọrọ nke nwunye".
Encyclopaedia Biblica.
11.↑ Thompson, Thomas L. (2007). Akụkọ ifo gara aga: Nkà mmụta ihe ochie nke Akwụkwọ Nsọ na akụkọ ifo nke Israel. Akwụkwọ ndị bụ isi. ISBN 978-0465010523.
12. ↑ Jenesis 20:12
13. ↑ Jenesis 29:16
14. ↑ Jenesis 29:23
15. ↑ Jenesis 29:28
16. ↑ Ọpụpụ 6:10
17.↑ "Levitikọs 18:22 Akwụkwọ Nsọ Hibru". biblehub.com. eweghachiri 3 Nọvemba 2019.
18. ↑ Maka nkọwa nke ụfọdụ echiche ndị ọkà mmụta gbasara ajụjụ a, lee Walsh (2001) .
19. ↑ Greenberg (1988), p. 191; Wenham (1979), p. 259; Kahn (1984), p. 49
20. ↑ Talmud, b. Sanhedrin 54a-54b; Josephus, Flavius. Megide Apion II. p. 199.; na Philo, Abraham 135.
Ụfọdụ ndị odee ọgbara ọhụrụ na-ekwupụta echiche a gụnyere Alter (2004), p. 623, 632; Boyarin (1995), p. 339, 343; Brooten (1996), p. 61; Cohen (1990), p. 6; Daube (1986), p. 447; Milgrom (2000), p. 1568; Olyan (1994), p. 185; Thurston (1990), p. 16; Walsh (2001), p. 208; na Brodsky (2009).
21. ↑ "Nkpughe nke Levitikọs 18 Gill". 2022. Edebere na mbụ na 25 Disemba 2022.
22. ↑ “N’asụsụ Hibru, Levitikọs 18:22 ọ̀ na-ekwu n’ezie “mgbe ya na” nwanyị nọ? www.gaychristian101.com. eweghachiri 18 June 2019.
23. ↑ Robinson (2016); Barenblat (2004); Paul (2015); Mmanụ aṅụ (2012)
24. ↑ "Levitikọs 18:22/20:13 n'Akụkọ: Iwu Machibido Iji Mmekọahụ Na-eweda Ya ala". Nọdụ ala. 12 Mee 2016. Edebere ya na izizi na 29 Ọgọst 2016. eweghachiri 29 Mee 2020.
25. ↑ Dershowitz, Idan (21 Julaị 2018). "Echiche | The
Akụkọ nzuzo nke Levitikọs." New York Times. ISSN 0362-4331. Edebere na mbụ na 29 Julaị 2018. Ewepụtara 21 Maachị 2021.
26. ↑ Wright, David F. (1989). "Mma nwoke idina nwoke: Mkpa nke Akwụkwọ Nsọ". Evangelical Quarterly. 61 (4): 291-300. doi:10.1163/27725472-06104002, S2CID 252175136
27. ↑ "Homosexuality na Halakhah (Iwu ndị Juu)". Ọmụmụ ndị Juu m. eweghachiri 2 Maachị 2017.
28. ↑ Levitikọs 16:1-18:30
29. ↑ "Parashah kalenda". hebcal.com.
Akwụkwọ
[dezie | dezie ebe o si]- Alter (2004). The five books of Moses: a translation with commentary.
- Barenblat (17 May 2004). (Re)Reading Leviticus 18:22. Velveteen Rabbi. Archived from the original on 8 December 2022.
- Boyarin (1995). "Are there any Jews in 'The History of Sexuality'?". Journal of the History of Sexuality 5.
- Brodsky (28 October 2009). "Sex in the Talmud: How to Understand Leviticus 18 and 20", in Drinkwater: Torah Queeries. New York University Press, 157–169. DOI:10.18574/nyu/9780814720127.003.0030. ISBN 978-0-8147-2012-7. Retrieved on 26 January 2021.
- Brooten (1996). Love Between Women: Early Christian Responses to Female Homoeroticism.
- Cohen (1990). "The Biblical Prohibition of Homosexual Intercourse". Journal of Homosexuality 19: 3–20. DOI:10.1300/J082v19n04_02. PMID 2230109.
- Daube (1986). "The Old Testament Prohibitions of Homosexuality". Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte: Romantische Abteilung 103.
- Gagnon (2001). The Bible and Homosexual Practice: Texts and Hermeneutics.
- Greenberg (1988). The Construction of Homosexuality.
- Honeycutt (May 2012). "The Meaning and Continuing Relevance of Leviticus 18:22 and 20:13". SOR Faculty Publications and Presentations 182.
- Kahn (1984). "Judaism and Homosexuality: The Traditionalist/ Progressive Debate", in Hasbany: Homosexuality and Religion.
- Milgrom (2000). Leviticus 17–22.
- Robinson (12 January 2016). Translations and interpretations of Leviticus 18:22; all views. www.religioustolerance.org. Archived from the original on 16 March 2021. Retrieved on 19 June 2019.
- Thurston (1990). "Leviticus 18:22 and the Prohibition of Homosexual Acts", in Stemmeler: Homophobia and the Judeo-Christian Tradition.
- Olyan (1994). ""And with a Male You Shall Not Lie the Lying down of a Woman": On the Meaning and Significance of Leviticus 18:22 and 20:13". Journal of the History of Sexuality 5 (2): 179–206. ISSN 1043-4070. PMID 11639358.
- Paul (21 January 2015). The Grammar of Leviticus 18.22. Psephizo.
- Walsh (2001). "Leviticus 18:22 and 20:13: Who Is Doing What To Whom?". Journal of Biblical Literature 120: 201–209. DOI:10.2307/3268292.
- Wenham (1979). The Book of Leviticus.
- Wold (1998). Out of Order: Homosexuality in the Bible and the Ancient Near East.
Ịgụ ihe ọzọ
[dezie | dezie ebe o si]- Other translations can be viewed at Bible Gateway.
- Matthew Henry's Commentary on Lev 18 (18th Century)
- Acharei Mot (Jewish weekly Torah portion that includes Leviticus 18)
- Hebrew phrasing for Lev 18.
- The Great Books, for NRSV text.
- Blue Letter Bible's Bible Lookup Tools were used to derive passage citations.
- Robert Jamieson's Commentary on Lev 18. (19th Century) (conservative).[citation needed][citation needed]
- Pharsea's treatment of Leviticus 18:22. (balanced)[citation needed]
- ReligiousTolerance.org's treatment of Leviticus 18:22. (liberal)[citation needed]
Njikọ mpụga
[dezie | dezie ebe o si]- Nsụgharị Ndị Juu:
- Vayikra - Levitikọs - Isi nke 18 (Judaica Press) . Ihe odide Hibru na nsụgharị Bekee [na nkọwa Rashi] na Chabad.org
- Nsụgharị Ndị Kraịst:
- Bible Online na GospelHall.org (ESV, KJV, Darby, American Standard Version, Bible in Basic English)
- Levitikọs isi nke 18. Ọnụ Ụzọ Bible
- ↑ (1953) Interpreter's Bible. Abingdon Press, 93 & 103. “16. There is curiously no reference here to the so-called Levirate marriage, at one time practiced in Israel, whereby, if a man died childless, his brother would take his wife in order to raise up descendants for him. (Deut. 25:5-10).Templeeti:Nbsp[...] 21. So-called Levirate marriage is presumably excepted (see Deut. 25:5 ff.).”