Sonia Bunting
Sonia Bunting, OLS (9 Disemba 1922 - 24 Maachị 2001) bụ onye nta akụkọ South Africa, na onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị na onye na-emegide ịkpa ókè agbụrụ. Mgbe e boro ya ebubo ịgba ọchịchị mgba okpuru na tụọ ya mkpọrọ, na-ejide ya nke ugboro abụọ, machibidokwa ya ibipụta akwụkwọ, ya na di ya gara biri na London, bụ ebe o sonyeere Anti-Apartheid Movement (AAM) wee hazie Mgbasa Ozi Ụwa Maka Ntọhapụ nke Ndịda. Ndị mkpọrọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị Africa. Mgbe e wepụrụ mmachibido iwu nke African National Congress (ANC) na 1991, ọ laghachiri na South Africa ebe ọ na-etinye aka na ndọrọ ndọrọ ọchịchị ruo mgbe ọ nwụrụ na 2001. Ọ bụ ọchịchị South Africa jiri Order nke Luthuli na Silver na-asọpụrụ ya mgbe ọ gasịrị. 2010..
Oge ọ malitere
[dezie | dezie ebe o si]A mụrụ Sonia Beryl Isaacman na 9 Disemba 1922 na Johannesburg, South Africa nye Dora na David Isaacman. Ndị mụrụ ya bụ ndị Juu e mere ka ha jee biri n’ala ọzọ, bụ́ ndị si n’Ebe Ọwụwa Anyanwụ Europe gbanarị pogrogrom ndị na-emegide ndị Juu. Mgbe ọ gụsịrị akwụkwọ n'ụlọ akwụkwọ sekọndrị, Isaacman debara aha na Mahadum Witwatersrand iji nweta akwụkwọ mmụta ahụike. Na 1942, mgbe ọ na-agụ akwụkwọ na mahadum, o sonyeere òtù Kọmunist nke South Africa (CPSA), bụ́ nanị otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị ọtụtụ agbụrụ ná mba ahụ n’oge ahụ. Ọ malitere ịgbasa mkpọsa maka ịhọpụta mba ụwa ma mesịa kwụsị ọmụmụ ahụike ya ka ọ gụsịrị akwụkwọ otu afọ.
Ọrụ
[dezie | dezie ebe o si]Isaacman gara rụọ ọrụ n'ọfịs nke SACP, ebe ọ zutere Brian Bunting, [1] onye Agha Ụwa nke Abụọ na onye ọchịchị Kọmunist ibe ya.[4] N'afọ 1946, di na nwunye ahụ lụrụ [1] ma ha kwagara Cape Town, ebe amụrụ ụmụ ha atọ, Peter, Margaret na Stephen.[5] Bunting gara n'ihu na-arụ ọrụ maka SACP n'ebe ahụ, ma malite ịrụ ọrụ na Cape Town Peace Council dị ka odeakwụkwọ ya. Mgbe a machibidoro Ọchịchị Kọmunist na pati ahụ iwu na South Africa na 1950, ọ malitere ịrụ ọrụ na The Guardian, akwụkwọ akụkọ nwere njikọ ọchịchị Kọmunisti. [4][5] Mgbe a machibidoro ya iwu ma nye ya aha ọzọ bụ The Spark, ma mesịa machibido ya iwu ma kpọgharịa ya aha ọhụrụ, ọ gara n'ihu na-arụ ọrụ maka akwụkwọ akụkọ ahụ.[4] A họpụtara ya dị ka onye otu ndị nnọchi anya nke Ahmed Kathrada duziri ịnọchite anya South Africa, na 3rd World Festival of Youth and Students, ọ gara East Berlin na 1951.[3] N'afọ 1953, a haziri pati ahụ n'okpuru aha South African Communist Party (SACP), Bunting bụkwa otu n'ime ndị guzobere ya. N'ịzaghachi iwu mgbochi nke gọọmentị na-akwado Ịkpa ókè agbụrụ mere, o lekwasịrị anya n'ọrụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị. Dị ka nwanyị ọcha, ọ nọ n'ọnọdụ pụrụ iche ikwu okwu megide mmegbu agbụrụ.[1][2] A kpọrọ ya dị ka otu n'ime ndị ọkà okwu n'elu ikpo okwu na 1955 Congress of the People nke e mere na Kliptown, ebe a nabatara Freedom Charter.[1]
N'afọ 1956, e jidere Bunting, Kathrada, [1] na ndị ọzọ 154 na-eme ngagharị iwe ma boo ha ebubo ịgba ọchịchị mgba okpuru.[6][4] Ikpe ahụ dịgidere ruo 29 Machị 1961, [1] mana a tọhapụrụ Bunting na ndị ọzọ 91 wee laghachi n'ụlọ ya na ụmụ ya n'ọnwa Ọktoba 1958. [2] [3][7] N'afọ sochirinụ ka a tọhapụrụ ya, a machibidoro ya ịga nzukọ ma manye ya ịpụ na nzukọ iri abụọ na isii nke ya na ya nwere njikọ.[2] Na Machị 1960 mgbe ogbugbu Sharpeville mere, e jidere Bunting ọzọ ma debe ya n'ụlọ mkpọrọ Pretoria Central ruo ihe karịrị ọnwa atọ. [1] [4] A machibidoro New Age iwu ma mechie ya na 1962, a machibidoro ndị nta akụkọ niile na-arụ ọrụ n'ebe ahụ, nke gụnyere Bunting, di ya, Ruth First na Govan Mbeki na ndị ọzọ, ibipụta akwụkwọ. [4][5][8] E jidere ya na di ya n'ụlọ awa iri abụọ na anọ ruo afọ ise, na-eme ka ọrụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị ghara ikwe omume.[1][4][8] Ọnọdụ ahụ mere ka ndị Buntings kpebie ịhapụ South Africa gaa London na 1963. Visa ịpụ maka ịkwaga ha kwuru na ha enweghị ike ịlaghachi South Africa.[2]
Mgbe ọ rutere London, Bunting sonyeere Anti-Apartheid Movement (AAM) wee gaa n'ihu na ọrụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị ya na SACP.[4] Mgbe e jidere Nelson Mandela, e guzobere mkpọsa ụwa maka ntọhapụ nke ndị mkpọrọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị South Africa na Bunting dị ka onye nhazi ya.[3] Ọ kwadoro mgbalị iji tinye mmachibido iwu akụ na ụba na South Africa ma kewapụ mba ahụ na akụ na ụba ụwa, yana iduzi mgbalị iji kpọsaa ọnọdụ na South Africa na nsogbu nke Mandela na ndị mkpọrọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị ndị ọzọ. [1] [4] A na-eto ya n'ọtụtụ ebe ma na-echeta ya nke ọma maka ọrụ ya n'ịhazi mkpọsa iji zọpụta Mandela n'elu osisi mgbe Ikpe Rivonia mere. [2][4] Mgbe ikpe ahụ kwụsịrị ma maa ndị a na-ebo ebubo ikpe ịga mkpọrọ, ọ gara n'ihu na-arụ ọrụ maka ntọhapụ ha, site na naanị "ọfịs na-arụsi ọrụ ike nke SACP n'ụwa", [1] nke nwere isi ụlọ ọrụ na 39 Goodge Street, London.[2] N'otu oge ahụ, na 1968, ọ malitere ịhazi mbọ mbipụta nke African Communist, [1] akwụkwọ akụkọ SACP, [2] mgbe ọ na-arụ ọrụ oge niile na Inkululeko Publications. Ruo ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ afọ iri abụọ, ọ na-etinye aka n'ihe omume ndị a niile yana ikwu okwu maka South Africa nwere onwe ya na ụwa nke nabatara ikike mmadụ nke ndị mmadụ n'ụwa niile.[1][2]
N'afọ 1991, mgbe afọ iri abụọ na asatọ gachara, di na nwunye ahụ laghachiri Cape Town, mgbe ewepụrụ mmachibido iwu megide SACP na African National Congress (ANC). [1] [3] Bunting jere ozi maka ANC na mkpọsa nke ntuli aka 1994 na 1999 ma bụrụ otu n'ime ndị guzobere Cape Town Friends of Cuba, na-aga n'ihu na ọrụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị ya ruo mgbe ọ nwụrụ.[1][2]
Ọnwụ na ihe nketa
[dezie | dezie ebe o si]Bunting nwụrụ na 24 Machị 2001 na Cape Town . [1] N'afọ 2010, Onye isi ala Jacob Zuma nyere ya Silver Order of Luthuli maka mkpebi ya maka ịha nhata agbụrụ, ikike mmadụ na mbọ iwu mba na South Africa. [9]