Warji
Ọdịdị

Asụsụ North Bauchi (nke a na-akpọkwa asụsụ B.2 West Chadic ma ọ bụ asụsụ Warji) bụ ngalaba nke asụsụ Chadic West nke a na-asụ na steeti Bauchi, ugwu Nigeria.
Nnyocha sara mbara nke asụsụ North Bauchi (Warji) ka Skinner mere (1977).
N'ọdịnala, ndị na-asụ asụsụ North Bauchi pụrụ iche maka chestharp ha, ngwakọta nke ụbọ akwara na ụta obi..
Asụsụ
[dezie | dezie ebe o si]Asụsụ North Bauchi bụ:
Aha na ebe
[dezie | dezie ebe o si]N'okpuru ebe a bụ ndepụta zuru oke nke aha asụsụ North Bauchi, ndị mmadụ, na ebe ndị sitere na Blench (2019). [1]
Asụsụ | Ìgwè | Asụsụ | Asụsụ ndị ọzọ | Aha nke aka maka asụsụ | Aha ndị ọzọ | Aha ndị ọzọ (dabere na ebe) | Aha ndị ọzọ maka asụsụ | Aha ndị ọzọ | Ndị ọkà okwu | Ebe (s) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ciwogai | Tsagu | Ọkà Mmụta, Tsaganci | 3,000 (1977 Skinner) | Bauchi State, Ningi na Darazo LGAs | ||||||
Diri | Diriya, Dirya | Ọkà Mmụta, Tsagu | Diryanci | Buwane, Diryawa | 3,750 (LA 1971) | Bauchi State, Ningi na Darazo LGAs | ||||
Kariya | Asụsụ Abụọ | Kauyawa, Keriya | Vinahá | Wihá | Lipkawa (lee kwa Mburku) | 2,200 (LA 1971); 3,000 (1977 Skinner) | Bauchi State, Darazo LGA. Na Kariya Wuro, 30 S.E. nke Ningi. | |||
Paʼa | Paha, Afa | FuCaka | Ogologo oge [Ihe e dere n'ala ala peeji] | Paʼanci | Faʼawa, Afawa | 8,500 (LA 1971); 20,000 (Skinner, 1977) | Bauchi State, Ningi na Darazo LGAs | |||
Siri | Siri | Siryanci | 2,000 (LA 1971); 3,000 (1977 Skinner) | Bauchi State, Darazo na Ningi LGAs | ||||||
Warji | Gala (?) | Särzakwai, Sirzakwai | Sar | Sarawa | 28,000 (LA 1971); 50,000 (Skinner, 1977) | Bauchi State, Darazo LGA, Ganjuwa district, na Ningi LGA, Warji district; Jigawa State, Birnin Kudu LGA | ||||
Mburku | Barko, Barke | Vá Mváran | Mburkanci | Burkunawa, Lipkawa (lee kwa Kariya) | 210 (1949-50); 4,000 (1977 Skinner) | Bauchi Steeti, Darazo LGA | ||||
Miya | Muya | Vane Mi | Miyawa | 5,200 (LA 1971) | Bauchi State, Darazo LGA, Ganjuwa district. Obodo Miya na obodo nta ndị metụtara ya | |||||
Zịgọn | Wudufu (asụsụ nwere ike ịbụ) | Jimbin | Mkpụrụ osisi Zumbun | 1,500 (LA 1971) | Bauchi Steeti, Darazo LGA |
Ihe owuwu
[dezie | dezie ebe o si]Proto-North Bauchi (Proto-Warji) ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nrụzigharị nke Roger Blench (2012):
- Osisi
Aha sayensị | Aha Bekee | Proto-North Bauchi |
---|---|---|
Faidherbia albida | whitethorn | #ataay |
Acacia sieberiana | Akị na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ | Maliya |
Khaya senegalensis | Mahogany nke Africa | #kwamay |
Zizyphus sp. | jujube | Akaya |
Ficus sp. | fig | #tirini |
Bombax buonopozense | ogho silk | #zəŋgwa |
- Antelopes
Aha sayensị | Aha Bekee | Proto-North Bauchi |
---|---|---|
Tragelaphus scriptus | bushbuck | Badakəla |
Gazella rufifrons | gazelle na-acha ọbara ọbara | #tambəra |
Alcelaphus buselaphus | Ọkpụkpụ | #zəmakwara |
Ourebia ourebi | oribi | Ụzọ e si aga |
Redunca redunca | reedbuck | # Jọgụgụ |
- Ihe ọkụkụ
Aha sayensị | Aha Bekee | Proto-North Bauchi |
---|---|---|
Osisi vaịn dị n'okpuru ala | Mkpụrụ osisi Bambara | #azuwey |
Sorghum bicolor | ọka Guinea | #ʒuna |
Ọrịa typhoideum | Mkpụrụ osisi millet | #gyəla |
Ọrịa typhoideum | Mkpụrụ ọka (maiwa) | Ụbọchị E Mere n'Otu |
Abelmoschus esculentus | okra | #tagway |
Solanum spp. | àkwá ubi | Akintə |
- Mmiri
Aha Bekee | Proto-North Bauchi |
---|---|
biya | #təɬana |
mmanụ aṅụ | #suƙwana |
mmanụ | #ʃiv karaa |
Edemsibia
[dezie | dezie ebe o si]- ↑ Blench (2019). An Atlas of Nigerian Languages, 4th, Cambridge: Kay Williamson Educational Foundation.