Clock drift
Clock drift na-ezo aka n'ọtụtụ ihe ndị metụtara ya Oge elekere anaghị agba ọsọ n'otu ọnụego ahụ dị ka elekere ntụaka. Nke ahụ bụ, mgbe oge ụfọdụ gasịrị, elekere ahụ "na-apụ" ma ọ bụ jiri nwayọọ nwayọọ na-agbanwe site na elekere nke ọzọ. Oge elekere niile na-agagharị, na-akpata ọdịiche ọ gwụla ma a na-emegharị ya. Karịsịa, ntụgharị nke elekere kristal eji eme ihe na kọmputa chọrọ usoro nkwekọrịta maka nkwurịta okwu ọ bụla dị elu. Enwere ike iji elekere elekere kọmputa mee ihe iji wuo ndị na-emepụta ọnụọgụ na-enweghị isi. Otú ọ dị, enwere ike iji ha mee ihe site na mwakpo oge.
Na elekere ndị na-abụghị nke atọm[dezie | dezie ebe o si]
Oge elekere kwa ụbọchị dị ka elekere aka nwere nkenke. N'ikpeazụ, ha chọrọ mgbazi iji nọgide na-ezuru ezi. Ọnụ ọgụgụ nke drift na-adabere na ogo elekere ahụ, mgbe ụfọdụ nkwụsi ike nke isi iyi ike, okpomọkụ gburugburu ebe obibi, na mgbanwe gburugburu ebe obibi ndị ọzọ. Ya mere, otu elekere nwere ike ịnwe ọnụọgụ dị iche iche n'oge dị iche iche.
Oge elekere ndị dị elu na elekere elekere ochie na-enwekarị ụdị ọsọ ọsọ ebe mmadụ nwere ike ịgbanwe ọsọ nke elekere ma si otú a dozie maka elekere elek. Dịka ọmụmaatụ, na pendulum_clock" id="mwEg" rel="mw:WikiLink" title="Pendulum clock">elekere pendulum, enwere ike ịchịkwa elekere elekere site na ịgbanwe obere ogologo nke pendulum.
Oscillator quartz adịchaghị nfefe n'ihi ọdịiche nrụpụta karịa pendulum na elekere igwe. N'ihi ya, ọtụtụ elekere quartz kwa ụbọchị enweghị mgbazi mkpagharị akpagharị.
Atọm elekere ziri ezi ma nwee ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ elekere elekere. Ọbụna ntụgharị nke ụwa nwere ọtụtụ ntụgharị na ọdịiche na ntụgharị karịa elekere atọm n'ihi ọsọ ọsọ na mmetụta ndị ọzọ. Ụkpụrụ dị n'azụ elekere atọm enyerela ndị ọkà mmụta sayensị aka ịkọwapụta SI nke abụọ n'ihe gbasara kpọmkwem 9192631770 oscillations nke atọ Caesium-133. [1][2] ziri ezi nke oscillations ndị a na-enye ohere ka elekere atọm na-agagharị naanị otu sekọnd n'ime otu narị nde afọ; ka ọ na-erule n'afọ 2015, elekere atọma kachasị mma na-efunahụ otu sekọndur kwa ijeri afọ iri na ise. Oge International Atomic Time (TAI) na ihe ndị sitere na ya (dị ka Coordinated Universal Time (UTC)) dabere na nkezi nke elekere atọm n'ụwa niile.
Nkwekọrịta[dezie | dezie ebe o si]
Dị ka Einstein buru amụma, mmetụta relativistic nwekwara ike ịkpata elekere elekere n'ihi oge dilatation. Nke a bụ n'ihi na enweghị oge zuru ụwa ọnụ, oge na-emetụta onye na-ekiri. Special relativity na-akọwa etu elekere abụọ ndị na-ekiri na-ejide n'ụdị dị iche iche (ya bụ, na-agagharị n'ihe gbasara ibe ha ma ọ bụghị na-eme ka ọ dị ngwa ma ọ bụ na-ebelata) ga-esi pụta na onye na-ekiri ya na-aga n'ihu na ọnụego dị iche iche.
Na mgbakwunye na nke a, General Relativity na-enye anyị oge ndọda. N'ikwu ya n'ụzọ dị nkenke, elekere dị n'ebe dị ike karị (dịka nso na mbara ala) ga-eyi ka ọ na-eji nwayọọ nwayọọ na-agagharị. Ndị na-ejide elekere ndị a (ya bụ, ndị dị n'ime na n'èzí ogige siri ike) ga-ekwekọrịta na elekere ndị yiri ka ha na-aga ngwa ngwa.
Ọ bụ oge n'onwe ya karịa ọrụ elekere nke na-emetụta. A hụla mmetụta abụọ ahụ site na nnwale. [citation needed]
Oge na-agbatị bụ ihe dị mkpa. Dịka ọmụmaatụ, elekere ndị dị na Satellite GPS na-enwe mmetụta a n'ihi mbelata ike ndọda ha na-enwe (na-eme ka elekere ha yie ka ọ na-agba ọsọ karịa ndị dị n'ụwa) ya mere, ha ga-etinye ngụkọta ziri ezi mgbe ha na-akọ ndị ọrụ ebe. [3] bụrụ na a kọwaghị General Relativity, nhazi nke dabeere na satellites GPS ga-abụ ụgha mgbe naanị nkeji 2 gasịrị, na njehie na ọnọdụ ụwa ga-anọgide na-agbakọta na ọnụego nke ihe dị ka kilomita 10 kwa ụbọchị.
Ndị na-emepụta ọnụọgụ na-enweghị isi[dezie | dezie ebe o si]
Ihe omume kọmputa na-achọkarị nọmba random dị elu, ọkachasị maka cryptography. E nwere ọtụtụ ụzọ yiri nke a nwere ike isi jiri elekere elekere mee ihe iji wuo ndị na-emepụta ọnụọgụ ọnụọgụ (RNGs).
Otu ụzọ isi wuo igwe na-ebunye nọmba random ngwaike bụ iji kristal elekere abụọ kwụụrụ onwe ha, nke dịka ọmụmaatụ na-akụ 100 ugboro kwa sekọnd na nke na-enweta akara otu nde ugboro kwa sekọnd. Na nkezi, kristal na-agba ọsọ ga-akara ugboro 10,000 maka oge ọ bụla nke jiri nwayọọ nwayọọ mee. Ma ebe ọ bụ na kristal elekere adịghị nkenke, ọnụ ọgụgụ nke akọrọ ga-adịgasị iche. Enwere ike iji mgbanwe ahụ mepụta ibe n'ibe enweghị usoro. Dị ka ọmụmaatụ, ọ bụrụ na ọnụ ọgụgụ nke akara ngwa ngwa bụ ọbụna, a na-ahọrọ 0, ma ọ bụrụ na ọnụ ọgụgụ nke akọrọ dị iche, a na-ahọrọ 1. Ya mere, ihe dị otú ahụ 100/1000000 RNG circuit nwere ike ịmepụta 100 dịtụ random ibe n'ibe kwa sekọnd. ole na ole na-enweghị isi.
Enwekwara ụzọ yiri nke a iji wuo ụdị "ngwaọrụ random number generator". Nke a na-agụnye atụnyere akara ngụ oge nke sistemụ arụmọrụ (akọrọ na-abụkarị 100-1000 ugboro kwa sekọnd) yana ọsọ nke CPU. Ọ bụrụ na ngụ oge os na CPU na-agba ọsọ na kristal elekere abụọ nọọrọ onwe ha, ọnọdụ ahụ dị mma ma karịa ma ọ bụ obere dị ka ihe atụ gara aga. Mana ọ bụrụgodi na ha abụọ na-eji otu kristal kristal usoro / mmemme nke na-eme nha elekere elekere na-agbagwoju anya site na ọtụtụ ihe omume a na-atụghị anya ya na CPU dị ka nkwụsịtụ na usoro na mmemme ndị ọzọ na-agba n'otu oge. Ya mere, nha ka ga-arụpụta ezigbo ọnụọgụ ọnụọgụgụ.
Ọtụtụ ndị na-emepụta ọnụọgụ ọnụọgụ dị ka ndị a kọwara n'elu na-eji nwayọ. Ya mere, ọtụtụ mmemme na-eji ha emepụta ezigbo mkpụrụ nke ha na-enyefe na generator nọmba pseudorandom ma ọ bụ generator nọmba pseudoraandom cryptographically secure iji mepụta ọtụtụ nọmba random ngwa ngwa.
N'afọ 2006, e bipụtara mwakpo ọwa n'akụkụ [4] nke na-eji elekere elekere eme ihe dabere na okpomọkụ CPU. Onye na-awakpo na-akpata ibu CPU dị arọ na sava pseudonym (Tor hidden service), na-akpatara CPU okpomọkụ. Okpomọkụ CPU na-ejikọta ya na elekere elekere, nke enwere ike ịchọpụta site na ileba anya na akara oge (n'okpuru ezigbo njirimara sava).
Hụkwa[dezie | dezie ebe o si]
- Obere ihe na-agba ọsọ
- Igwe elekere
- Mmetụta nke relativity na GPS
- Ịchụchi ọgwụ
- Iwu Segal
Edensibia[dezie | dezie ebe o si]
- ↑ Gibney (4 June 2015). "Hyper-precise atomic clocks face off to redefine time". Nature 522 (7554): 16–17. DOI:10.1038/522016a. PMID 26040875.
- ↑ Vincent (22 April 2015). The most accurate clock ever built only loses one second every 15 billion years. The Verge. Retrieved on 17 September 2016.
- ↑ Pogge, Richard W.; "Real-World Relativity: The GPS Navigation System" Accessed 30 June 2012.
- ↑ Steven J. Murdoch. Hot or Not: Revealing Hidden Services by their Clock Skew, ACM CCS 2006. (pdf)