Ìgwè atụrụ
Ịzụ anụ bụ omume nke na-achịkọta anụmanụ n'otu n'otu ọnụ n'ìgwè (ìgwè ehi), na-edobe otu, na ịkwaga otu site n'otu ebe ruo ebe-ma ọ bụ ihe ọ bụla ngwakọta nke ndị ahụ. Ịzụ anụ nwere ike na-ezo aka na usoro ụmụ anụmanụ na-akpụ ìgwè ehi n'ime ọhịa, ma ọ bụ aka mmadụ na-akpụ ìgwè ehi maka ihe ụfọdụ. Ọ bụ ezie na onye nkịtị na-eji okwu ahụ bụ "ịhịa anụ" kọwaa enyemaka mmadụ a, ọtụtụ ndị na-etinye aka na usoro a na-achịkọta, "ngwaahịa ọrụ", ma ọ bụ ịkwọ ụgbọ ala..
Ụmụ anụmanụ ụfọdụ na-agbakọta ọnụ dị ka ìgwè. Otu ìgwè anụmanụ na-agba ọsọ anụ na-eri ibe ha ga-egosipụta omume ìgwè maka nchebe; ebe ụfọdụ anụ na-egbu egbu, dị ka anụ ọhịa wolf na nkịta nwere ikike ịkpa anụ sitere na anụ na-achụ nta.[1] Enwere ike ịlele ikike ebumpụta ụwa na nkịta na-azụ anụ na ule ọzụzụ na-abụghị asọmpi. Enwere ike ịzụ nkịta ndị na-egosipụta ikike ịzụ atụrụ iji nyere aka n'ịzụ atụrụ na ịsọ mpi n'ịkpa anụ na nnwale nkịta.[1] A hụwokwa Sperm whales na-ejikọ aka na ìgwè anụ oriri n'omume nri.[2]
A na-eji ìgwè atụrụ eme ihe n'ọrụ ugbo iji jikwaa anụ ụlọ. Ndị mmadụ ma ọ bụ anụmanụ a zụrụ azụ nwere ike ime mkpakọrịta anụ ụlọ dị ka nkịta na-azụ anụ ụlọ nke na-achịkwa njem anụ ụlọ n'okpuru nduzi nke mmadụ.[3] Ndị ọrụ ha bụ ịkpa anụ ma ọ bụ ịchịkwa anụmanụ na-agbakwunye ìgwè anụmanụ na aha anụmanụ ha na-azụ iji kọwaa ọrụ ha (onye ọzụzụ atụrụ, onye na-azụ ewu, onye na'azụ ehi).
Egwuregwu asọmpi amalitela na mba ụfọdụ ebe a na-anwale ma na-ekpe ikpe nke nwoke na nkịta na-azụ anụ na "nnwale", dị ka nnwale nkịta atụrụ. A na-azụkarị anụmanụ dịka atụrụ, kamel, yak, na ewu. Ha na-enye ndị ọzụzụ atụrụ na ezinụlọ ha mmiri ara ehi, anụ na ngwaahịa ndị ọzọ.
Ebem si dee
[dezie | dezie ebe o si]- ↑ 1.0 1.1 Hartnagle-Taylor (2010). Stockdog Savvy. Alpine Publications. ISBN 978-1-57779-106-5.
- ↑ Perkins (23 February 2010). Sperm whales may team up to herd prey. Retrieved on 4 October 2016.
- ↑ Renna (2009). Herding Dogs. Kennel Club Books. ISBN 978-1-59378-737-0.