Òtù France Maka Ikike Nkwado Ụmụ nwanyị
Otu French Union for Women's Suffrage (UFSF: French: Union française pour le suffrage des femmes) bụ òtù ndị inyom France hiwere na 1909 bụ́ ndị lụrụ ọgụ maka ikike ụmụ nwanyị ịtụ vootu, bụ́ nke e mesịrị nye ya n'afọ 1945. Òtù ahụ weere ụzọ na-agafe agafe. , na-akwado usoro iwebata ntuli aka na-amalite site na ntuli aka ime obodo, na-arụkọ ọrụ na ndị nwoke na-emekọrịta ihe na Ụlọ Nzukọ Alaeze.
Ntọala
[dezie | dezie ebe o si]Ndị UFSF tọrọ ntọala site n'aka otu ndị nwanyị bụ ndị gara ọgbakọ ọgbakọ nke French feminists na Paris na 1908. Ọtụtụ n'ime ha sitere na bourgeois ma ọ bụ ọgụgụ isi. Ndị ndu bụ Jane Misme (1865–1935), onye nchịkọta akụkọ La Française, na Jeanne Schmahl (1846–1915). UFSF nyere uzo ozo nke na-adighi ike na nke anabatara nke oma na Suffrage des femmes nzukọ nke Hubertine Auclert (1848-1914). Naanị ebumnobi, dị ka e bipụtara na La Française ná mmalite 1909, bụ inweta nhọpụta ụmụ nwanyị site n'ụzọ iwu kwadoro. E mere ọgbakọ ntọala nke ụmụ nwanyị 300 na February 1909. Cécile Brunschvicg (1877-1946) mere ka ọ bụrụ odeakwụkwọ ukwu. Ọ bụ nwunye onye ọkà ihe ọmụma bụ́ Léon Brunschvicg. Eliska Vincent nabatara ọkwa onye isi oche nsọpụrụ. UFSF bụ ọgbakọ ogbako International Woman Suffrage Alliance (IWFA) nabatara nke ọma na London n'April 1909 dị ka onye na-anọchite anya ngagharị ntuli aka nke France.[1]
Tupu Agha Ụwa Mbụ
[dezie | dezie ebe o si]UFSF gbasaa ngwa ngwa ka Brunschwicg gara n'ógbè ndị ahụ na-akụzi banyere ụmụ nwanyị, ndị nkuzi ụlọ akwụkwọ ụmụ nwanyị haziri isi obodo.[1]Sarah Monod, onye isi oche dị ùgwù nke National Council of French Women, ghọrọ onye otu.[4]Jeanne Mélin, onye otu French Section of the Workers' International, sonyeere UFSF.[5]Louise Bodin, onye mechara bụrụ onye a ma ama na French Communist Party, so na ndị guzobere na Machị 1913 nke otu UFSF dị na Ille-et-Vilaine. [6]Ka ọ na-erule n'afọ 1914, e nwere ndị otu 12,000 na ngalaba 75 nke France.Atụmatụ UFSF gụnyere imekọ ihe ọnụ na ndị nnọchi anya ndị omeiwu kwadoro ikike ụmụ nwanyị dịka Ferdinand Buisson, na usoro nnwere onwe nke ga-amalite site na votu na ntuli aka ime obodo.[1]
E nyere ụmụ nwoke ikike ịtụ vootu zuru ụwa ọnụ na 1848.N'ọnwa Febụwarị n'afọ 1914, e webatara ndọtị nke iwu 1848 maka ụmụ nwanyị na Chamber of Deputies, mana ọ gaghị agafe.N'ọnwa Eprel afọ 1914, UFSF sonyere na plebiscite nke Marguerite de Witt-Schlumberger (1853-1924) haziri na igbe ntuli aka etinye na ụlọ akwụkwọ akụkọ na ebe ndị ọzọ ọha na eze.[2]505,972 vootu nyochara "Achọrọ m ịtụ vootu" na 114 bụ ndị na-adịghị mma.[7]UFSF na-emegide ngagharị iwe ndị agha, ọ bụ ezie na ọ sonyere na "Condorcet Demonstration" nke 6,000.[1]Onye nta akụkọ Severin (Caroline Rémy) haziri nke a na Paris na 5 Julaị 1914, izu ole na ole tupu Agha Ụwa Mbụ amalite.[7]
-
Ngagharị iwe ụmụ nwanyị na Paris na 5 Julaị 1914
Afọ ndị sochirinụ
[dezie | dezie ebe o si]UFSF kwụsịtụrụ mkpọsa maka nhọpụta n'oge Agha Ụwa Mbụ (1914-18) ma kwado gọọmentị.[1]Mgbe agha ahụ gasịrị, e chere na gọọmentị ga-enye ụmụ nwanyị votu iji kwado onyinye ha nyere n'oge agha, n'ezie, Ụlọ Nzukọ Ndị Omeiwu wepụtara iwu ụmụ nwanyị na 1919.Otú ọ dị, Senate gbochiri iwu ahụ, ma gaa n'ihu na-egbochi iwu ahụ oge ọ bụla e weghachiri ya.[1]Ụlọ ndị nnọchi anya vootu iji nye ụmụ nwanyị ikike ịtụ vootu site na 329 ruo 95 na 20 Mee 1919, mana Senate gbochiri ha. Ndị nnọchi anya vootu maka ikike ụmụ nwanyị ọzọ na 7 Eprel 1925 (389 ruo 140), na 12 Julaị 1927 (396 ruo 94), na 21 Machị 1932 (446 ruo 60), na 1 Machị 1935 (453 ruo 124) na na 30 Julaị 1936 (495 ruo 0). Oge ọ bụla Senate gbochiri atụmatụ ahụ. [8]
N'ịzaghachi nguzogide Senate a, UFSF sooro Louise Weiss (1893-1983) rụkọọ ọrụ n'oge dị mkpirikpi mana n'ozuzu ha nọgidere na-enwe obi iru ala ma gaa n'ihu na-arụ ọrụ na ndị enyi n'etiti ndị nnọchi anya. Brunschwicg gara n'ihu na-eduga UFSF, nke gbasaa mgbe 1922 gasịrị ma site na 1928 nwere 100,000 ndị otu.N'afọ 1936, onye isi ala Léon Blum họpụtara Brunschwicg ka ọ bụrụ osote odeakwụkwọ maka agụmakwụkwọ mba.Blum weputara iwu ikike nhọpụta na 1936, nke Senate gbochiri ọzọ.N'oge Agha Ụwa nke Abụọ (1939-45) UFSF adịghị arụ ọrụ.General Charles de Gaulle nyere ụmụ nwanyị ikike ịtụ vootu na 1944, ya mere Brunschwicg họọrọ ịghara ime ka UFSF dịghachi ndụ.[1]