Jump to content

Ịha nhatanha nwoke na nwanyị

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ

Page Templeeti:Plainlist/styles.css has no content.Enweghị nhata nwoke na nwanyị bụ ihe omume mmekọrịta mmadụ na ibe ya nke a na-emeso ndị mmadụ n'otu ụzọ ahụ dabere na okike. A pụrụ ịkpa ókè nwoke na nwanyị ma ọ bụ ịkpa ókè nwanyị kpatara enweghị nhata a. Ọgwụgwọ ahụ nwere ike ibilite site na ọdịiche gbasara ihe ndị dị ndụ, nkà mmụta uche, ma ọ bụ ụkpụrụ ọdịbendị zuru oke na ọha mmadụ. Ụfọdụ n'ime ọdịiche ndị a na-adabere na ahụmahụ, ebe ndị ọzọ yiri ka ha bụ ihe owuwu mmekọrịta mmadụ na ibe ya. Ọ bụ ezie na iwu ndị dị ugbu a gburugburu ụwa na-akpata enweghị nhata n'etiti ndị mmadụ n'otu n'otu, ọ bụ ụmụ nwanyị na-emetụta ya nke ukwuu. Enweghị nhata nwoke na nwanyị na-eme ka ụmụ nwanyị ghara ịdị ike n'ọtụtụ ebe dịka ahụike, agụmakwụkwọ, na ndụ azụmahịa.[1] Nnyocha na-egosi ahụmịhe dị iche iche nke nwoke na nwanyị n'ọtụtụ ngalaba gụnyere agụmakwụkwọ, atụmanya ndụ, àgwà, mmasị, ndụ ezinụlọ, ọrụ, na njikọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị. A na-ahụ enweghị nhata nwoke na nwanyị n'ụzọ dị iche iche n'etiti ọdịbendị dị iche iche ma na-emetụtakwa ndị na-abụghị ndị binary.

Ọdịiche nwoke na nwanyị

[dezie | dezie ebe o si]

Ihe ndị dị ndụ

[dezie | dezie ebe o si]

Ọdịiche sitere n'okike dị n'etiti ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị dabere na ihe ndị dị ndụ na ihe ndị metụtara ahụ mmadụ, ọtụtụ n'ime ọrụ ọmụmụ dị iche iche. Ọdịiche ndị a gụnyere chromosomes na ọdịiche homonụ.[2] E nwekwara ọdịiche dị n'etiti ike anụ ahụ (na nkezi) nke ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị, ma n'okpuru ahụ ma n'elu ahụ, ọ bụ ezie na nke a apụtaghị na nwoke ọ bụla e nyere siri ike karịa nwanyị ọ bụla e kenyere.[3][4] Ụmụ nwoke, na nkezi, dị ogologo, nke na-enye ma uru na ọghọm.[5] Ụmụ nwanyị, na nkezi, na-adị ogologo oge karịa ụmụ nwoke, ọ bụ ezie na ọ bụghị ihe doro anya ruo n'ókè nke a bụ ọdịiche dị n'ahụ - lee atụmanya ndụ.[6] Ụmụ nwoke nwere nnukwu akpa ume na mkpụrụ ndụ ọbara na-agagharị agagharị na ihe ndị na-eme ka ọbara na-agbaji, ebe ụmụ nwanyị nwere mkpụrụ ndụ ọbara ọcha na-agafe agagharị ma na-emepụta ndị na-alụso ọrịa ọgụ ngwa ngwa.[7] A na-eche na ọdịiche ndị dị ka ndị a bụ mgbanwe na-enye ohere maka mmekọahụ pụrụ iche.[8]

Nkà na ụbụrụ

[dezie | dezie ebe o si]

Mkpughe nke homonụ tupu ịmụ nwa na-emetụta oke mmadụ na-egosipụta ụdị omume nwoke ma ọ bụ nwanyị.[9][10]  Esemokwu na-adịghị mma n'etiti nwoke na nwanyị dị na ọgụgụ isi n'ozuzu ya.[11]  Ụmụ nwanyị dị obere ka ha na-etinye ihe ize ndụ karịa ụmụ nwoke.[12]  Ụmụ nwoke nwekwara ike ime ihe ike karịa ụmụ nwanyị, àgwà a na-emetụta tupu ịmụ nwa na ikekwe ikpughe androgen ugbu a.[13][14]  A na-echepụta na ndịiche ndị a jikọtara ya na ndịiche anụ ahụ bụ ngbanwe na-anọchite anya nkewa nke mmekọahụ.[8]  Ozizi nke abụọ na-atụ aro ndịiche mmekọahụ na mmegide nke otu na-anọchite anya mgbanwe na mmegide nwoke na-enye ohere maka ókèala, akụrụngwa na inweta onye òtù ọlụlụ.[7].  Ụmụ nwanyị (na nkezi) na-enwe mmetụta ọmịiko karịa ụmụ nwoke, n'agbanyeghị na nke a apụtaghị na nwanyị ọ bụla e nyere na-enwe mmetụta ọmịiko karịa nwoke ọ bụla.[15]  Ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị nwere ebe nchekwa nhụsianya na nke ọnụ, n'otu n'otu.  A na-emetụta mgbanwe ndị a site na testosterone hormone nwoke na nwanyị mmekọahụ, nke na-eme ka ebe nchekwa visuospatial dị na ma nwoke ma nwanyị mgbe a na-elekọta ya.[16]

Site na ọmụmụ, ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị na-emekọrịta ihe n'ụzọ dị iche, ma na-enwe gburugburu ebe obibi dị iche iche n'oge ndụ ha niile. N'ihi mmetụta ọha na eze, okike na-emetụtakarị ọtụtụ njirimara dị mkpa na ndụ; dị ka àgwà.[9] A na-eduga ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị n'ụzọ dị iche iche n'ihi mmetụta nke Atụmanya ọrụ nwoke na nwanyị na ụdị ọrụ nwoke na nwoke mgbe mgbe tupu ha enwee ike ịhọrọ onwe ha. Dịka ọmụmaatụ, n'obodo ndị dị n'Ebe Ọdịda Anyanwụ, a na-ejikọkarị ụcha anụnụ anụnụ na ụcha pinki na ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị (ọ bụ ezie na nke a abụghị otú ahụ tupu narị afọ nke 20). A na-enyekarị ụmụ nwoke ihe eji egwuri egwu nke metụtara ọrụ nwoke ọdịnala, dị ka igwe na gwongworo. A na-enyekarị ụmụ agbọghọ ihe eji egwuri egwu metụtara ọrụ ụmụ nwanyị ọdịnala, dị ka ụmụ bebi, uwe, na ụlọ ụmụ bebi. Mmetụta ndị a sitere n'aka ndị nne na nna ma ọ bụ ndị okenye ndị ọzọ na ndụ nwatakịrị ahụ na-agba ha ume ịbanye n'ọrụ ndị a.[10] Nke a na-emetụta àgwà, ụzọ ọrụ, ma ọ bụ mmekọrịta. N'oge ndụ, a na-ahụ ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị dị ka ụdị abụọ dị iche iche nwere àgwà dị iche iche ma kwesị ịnọgide na-aga n'ụzọ dị iche iche.[11]

Onye nchọpụta Janet Hyde chọpụtara na, ọ bụ ezie na ọtụtụ nnyocha na-elekwasị anya na ọdịiche dị n'etiti nwoke na nwanyị, ha yiri karịa ka dị iche, nke bụ ọnọdụ nke echiche yiri nwoke na nwanyị.[12]

  1. ↑ DEMIRGOZ BAL. TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNE GENEL BAKIŞ.
  2. ↑ Wood, Julia. Gendered Lives. 6th. Belmont, CA: Wadsworth/Thomson Learning, 2005.
  3. ↑ (1983) "Strength and cross-sectional area of human skeletal muscle". The Journal of Physiology 338 (1): 37–49. DOI:10.1113/jphysiol.1983.sp014658. PMID 6875963. 
  4. ↑ Frontera, WR (1991). "A cross-sectional study of muscle strength and mass in 45- to 78-yr-old men and women". J Appl Physiol 71 (2): 644–50. DOI:10.1152/jappl.1991.71.2.644. PMID 1938738. 
  5. ↑ Samaras (2007). Human body size and the laws of scaling. New York: Nova Science, 33–61. ISBN 978-1-60021-408-0. 
  6. ↑ Life expectancy at birth, Country Comparison to the World. CIA World Factbook. US Central Intelligence Agency (n.d.). Archived from the original on 13 June 2007. Retrieved on 12 January 2011.
  7. ↑ Alfred Glucksman (1981). Sexual Dimorphism in Human and Mammalian Biology and Pathology. Academic Press, 66–75. ISBN 978-0-12-286960-0. OCLC 7831448. 
  8. ↑ Puts (2010). "Beauty and the beast: Mechanisms of sexual selection in humans". Evolution and Human Behavior 31 (3): 157–175. DOI:10.1016/j.evolhumbehav.2010.02.005. 
  9. ↑ Eliot. Pink Brain, Blue Brain. 
  10. ↑ Cordier (2012). "Gender, betwixt biology and society". European Journal of Sexology and Sexual Health. 
  11. ↑ Brescoll (2013). "The effects of system-justifying motives on endorsement of essentialist explanations for gender differences". Journal of Personality and Social Psychology 105 (6): 891–908. DOI:10.1037/a0034701. PMID 24295379. 
  12. ↑ Hyde (2005). "The gender similarities hypothesis". American Psychologist 60 (6): 581–592. DOI:10.1037/0003-066X.60.6.581. PMID 16173891. 
Ewepụtara na https://ig.wikipedia.org/w/index.php?title=Ịha_nhatanha_nwoke_na_nwanyị&oldid=163597