Ọnụ ọgụgụ ndị na-amụ nwa na Yombe

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Phemba sitere na nchịkọta nke Brooklyn Museum
Phemba sitere na nchịkọta nke Brooklyn Museum
Ihe a tụrụ atụ nke Phemba sitere na nchịkọta onwe onye na France

Phemba, nke a dị ka ihe oyiyi nne Yombe, na-ezo aka n'ihe ndị a atụ nke na-egosi ihe oyiyi nke nne na nwa. Phemba bụ ihe atụ mara mma nke nka Kongo ma dị ka Thompson (1981) si kwuo "na- SIM ogo a na-eji ọmụmụ ihe na omenala Kongo, ọ bụghị naanị maka igbu ha, ụfọdụ ndị na-ahụ ụzọ ụzọ. na ndị na-achịkwa". [peeji dị mkpa]

N'asụsụ iche, obodo na- nder sign site n'inye ihe oyiyi nkume na-egosi nne na nwa ka etinye ya n'ili ha. A na-ewerekwa nke a dị ize ndụ, n'ihi na ọ na-anya anya ifufe isi iyi nke ndụ - nne - n'ime ụwa nke ndị nwụrụ anwụ.

Okwu Kikongo phemba na-asụgharị "acha ọcha", na-ezo aka na ala ọcha (Kaolinite) nke bụ ihe ịrịba ama nke ọmụmụ na mpaghara ahụ.[1] John M. Janzen (1979) kọwara aha ahụ dị ka onye na-egosi "'onye na-enye ụmụaka in-potentia.' Nwatakịrị phemba bụ nwatakịrị nkisi nke e ji anwansi tụụrụ ime, onye ozi na-adịghị ike nke ụwa mmụọ.[2]

Ihe oyiyi Phemba na-adaba n'ìgwè abụọ: ndị nne na-eburu ma ọ bụ na-ejide ụmụ ha, na ndị nne na na-enye nwa ara.[3] Ụdị dị iche iche nke ihe osise phemba na-egosi ọdịiche dị iche iche na mpaghara na ọbụna nke onwe na otu isiokwu ahụ.

Hụkwa[dezie | dezie ebe o si]

  • Nkisi
  • Nkondi

Ihe odide[dezie | dezie ebe o si]

  1. Herbert M. Cole, ICONS (1989), p. 89.
  2. (1979) in Newell S. Booth: African religions: a symposium, 2nd printing, corr., New York: NOK Publishers. 
  3. Thompson (1981). The four moments of the sun : Kongo art in two worlds. Washington, D.C.: National Gallery of Art, Washington. ISBN 089468003X.