Jump to content

Akwụkwọ ndị Canada

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Canadian literature

A na-ede akwụkwọ Canada n'ọtụtụ asụsụ gụnyere Bekee, French, na ruo n'ókè ụfọdụ asụsụ dị iche iche nke ụmụ amaala . A na-ekewakarị ya ka ọ bụrụ akwụkwọ French na Bekee, nke gbanyere mkpọrọgwụ n'ọdịnala edemede nke France na Britain, n'otu n'otu. [1] Akụkọ Canada mbụ bụ nke njem na nyocha. [2]

Akwụkwọ ụmụ amaala

[dezie | dezie ebe o si]

  Ụmụ amaala Canada dị iche iche n'ọdịbendị. [3] Otu ọ bụla nwere akwụkwọ, asụsụ na omenala nke ya. [4] [3] Ya mere, okwu a bụ "akwụkwọ ụmụ amaala" nwere ike iduhie, dị ka onye edemede Jeannette Armstrong na-ekwu n'otu ajụjụ ọnụ, "M ga-ezere echiche nke akwụkwọ "Native", ọ dịghị ihe dị otú ahụ. E nwere akwụkwọ Mohawk, e nwere akwụkwọ Okanagan . mana ọ nweghị nwa amaala ọ bụla na Canada. " [3]

Akwụkwọ French-Canada

[dezie | dezie ebe o si]

Na 1802, e hiwere ọbá akwụkwọ ndị omebe iwu Lower Canada. E mechara bufee akwụkwọ niile dị na ya na nzuko omeiwu Canada na Montreal mgbe e jikọtara Canada abụọ, Lower na Upper. N'April 25, 1849, a gbara ndị omeiwu Canada ọkụ yana ọtụtụ puku akwụkwọ French Canada na narị akwụkwọ Bekee ole na ole. Ihe si na ihe omume a pụta bụ echiche hiere ụzọ na site na mbido mbụ ruo n'afọ 1820, Quebec enweghị akwụkwọ ọ bụla.

Ọ bụ ịrị elu nke ịhụ mba n'anya Quebec na 1837 Lower Canada Rebellion, na mgbakwunye na usoro ọgbara ọhụrụ nke ụlọ akwụkwọ praịmarị, nke butere ịrị elu nke akụkọ ifo French-Canadian. A na-ewere L'influence d'un livre nke Philippe-Ignace-Francois Aubert de Gaspé dị ka akwụkwọ akụkọ French-Canadian mbụ. Ụdị nke mbụ ghọrọ ewu ewu bụ akwụkwọ akụkọ ime obodo na akwụkwọ akụkọ ihe mere eme. Ndị edemede French nwere mmetụta, karịsịa ndị edemede dị ka Balzac .

Gabrielle Roy bụ onye ama ama onye Canada na-ede akwụkwọ.

N'afọ 1866, Fada Henri-Raymond Casgrain ghọrọ otu n'ime ndị ọkà mmụta edemede mbụ nke Quebec. Ọ rụrụ ụka na ebumnobi akwụkwọ kwesịrị ịbụ ime ka a mata ụkpụrụ omume Katọlik kwesịrị ekwesị. Otú ọ dị, ndị edemede ole na ole dị ka Louis-Honoré Fréchette na Arthur Buies mebiri mgbakọ ahụ iji dee akwụkwọ ndị na-adọrọ mmasị karị.

Ụkpụrụ a gara n'ihu ruo n'afọ 1930 na otu ọhụrụ nke ndị edemede gụrụ akwụkwọ na Université Laval na Université de Montréal . Akwụkwọ akụkọ ndị nwere ntọala nke mmụọ na mmekọrịta ọha na eze ghọrọ ụkpụrụ. Ọbụna Gabrielle Roy na Anne Hébert malitere inweta otuto mba ụwa, bụ́ nke na-emetụbeghị akwụkwọ French na Canada. N'ime oge a, ụlọ ihe nkiri Quebec, nke na-abụbu ihe nkiri egwu na ihe ọchị, malitere itinye aka na ya.

Akwụkwọ French-Canadian malitere ịgbasa nke ukwuu site na ọgba aghara nke Agha Ụwa nke Abụọ, mmalite nke mmepụta ihe na 1950s, na karịsịa mgbanwe mgbanwe dị jụụ na 1960. Akwụkwọ French-Canadian malitekwara ịdọta mmasị dị ukwuu n'ụwa nile, onye edemede Acadian Antonine Maillet meriri Prix Goncourt na 1979. [5] Alaka nnwale nke akwụkwọ Québécois mepụtakwara; dịka ọmụmaatụ onye na-ede uri Nicole Brossard dere n'ụdị usoro iwu. Na 1979, Roch Carrier dere akụkọ ahụ The Hockey Sweater, nke mere ka esemokwu omenala na mmekọrịta ọha na eze pụta ìhè n'etiti Bekee na French na-asụ Canada.

Tupu Confederation

[dezie | dezie ebe o si]

  N'ihi na Canada na eze ghọrọ obodo na-esochi nchikota, ma ọ bụ 'Confederation' nke ọtụtụ ógbè, gụnyere Upper na Lower Canada, banye n'otu mba na Julaị 1, 1867, a na-arụ ụka na akwụkwọ e dere tupu oge a bụ colonial. Akwụkwọ a na-ewerekarị dị ka ọrụ mbụ nke akwụkwọ Canada bụ The History of Emily Montague nke Frances Brooke, nke e bipụtara na 1769. Brooke dere akwụkwọ akụkọ ahụ na Sillery, Quebec na-esochi mmeri nke New France . Susanna Moodie na Catharine Parr Traill, Ụmụnne nwanyị Bekee bụ ndị nabatara obodo ahụ dị ka nke ha, kwagara Upper Canada na 1832. Ha dekọrọ ahụmahụ ha dị ka ndị ọsụ ụzọ na Parr Traill's The Backwoods of Canada (1836) na Canadian Crusoes (1852), na Moodie's Roughing It in the Bush (1852) na Life in the Clearings (1853). Otú ọ dị, ụmụ nwanyị abụọ ahụ dere ruo mgbe ha nwụrụ, na-etinye ha na mba ahụ ihe karịrị afọ 50 na n'ezie gara aga Confederation. Ọzọkwa, akwụkwọ ha na-ekwukarị banyere nlanarị na gburugburu ebe obibi ndị Canada na-adịghị mma; isiokwu ndị a pụtaghachiri na ọrụ Canada ndị ọzọ, gụnyere ịlanahụ Margaret Atwood . Nwanne Moodie na Parr Trail, Agnes Strickland, nọgidere na England wee dee akụkọ ndụ eze mara mma, na-eme ka ọdịiche dị n'etiti akwụkwọ Canada na Bekee.

 

  • Onye edemede: Ụmụ nwanyị Canada; Ndị Acadians, ndị Aboriginal na Canada ; Ndị Canada Irish ; Ịtali-Canada: South-Asia-Canadian
  • Oge edemede: " Ndị na-ede uri Confederation ", "Postmoderns Canada" ma ọ bụ "Ndị na-ede uri Canada n'etiti agha."
  • uri Canada
  • Akụkọ sayensị Canada
  • Ndepụta ndị odee Canada
  • Ndepụta nke ndị edemede obere akụkọ Canada
  • Akwụkwọ akụkọ ụmụ amaala na Canada
  • Ndepụta nke ndị edemede Canada nke Eshia
  • Ndepụta ndị odee Black Canada
  • Ndị ode akwụkwọ Juu-Canada
  • Latin American Canadians § Ndị ode akwụkwọ
  • Arab Canadians § Ndị na-eme fim na ndị edemede
  • Romani literature § Canada
  • Usoro narị afọ nke Canada
  • Canada na-agụ
  • Basodee
  • Ọdịnaya Canada
  • Ụlọ ihe nkiri Canada
  • Cinema nke Canada

Ntụaka

[dezie | dezie ebe o si]
  1. Keith (2006). Canadian Literature in English. The Porcupine's Quill. ISBN 978-0-88984-283-0. 
  2. (28 September 1994) in R.G. Moyles: Improved by Cultivation: English-Canadian Prose to 1914. Broadview Press, 15–. ISBN 978-1-55111-049-3. OCLC 1016305898. 
  3. 3.0 3.1 3.2 Eigenbrod (2003). Aboriginal Literatures in Canada: A Teacher's Resource Guide A Teacher's Resource Guide. Archived from the original on 2016-09-10. Retrieved on 2019-11-05.
  4. Culture (en-US). indigenousfoundations.adm.arts.ubc.ca. Archived from the original on 2017-03-24. Retrieved on 2017-03-21.
  5. Tous les lauréats.

Njikọ mpụga

[dezie | dezie ebe o si]