Antenor Firmin

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Antenor Firmin
Personal details
ChildrenAugust 22, 1889
Firmin-antenor

A mụrụ Joseph Auguste Anténor Firmin dị ka ọgbọ nke atọ nke Haiti nwere onwe ya n'ezinụlọ na-arụ ọrụ. Firmin gara n'ihu ngwa ngwa n'ọmụmụ ihe ya wee malite ịkụzi ihe mgbe ọ dị afọ iri na asaa. Ọ gụrụ akwụkwọ ndekọ ego na iwu. Ọ chọtara ọrụ mbụ na Haitian Customs Office na dị ka onye odeakwụkwọ maka azụmahịa onwe onye. Ọ hapụrụ ọnọdụ ụkọchukwu ya iji kụzie Grik, Latin na French.

Ọ nọ nso n'òtù nnwere onwe ma malite akwụkwọ akụkọ "Le Messager du Nord".[1] Ọgba aghara ndọrọ ndọrọ ọchịchị gbara ọchịchị ọhụrụ nke General Salomon gburugburu manyere ya ịkwaga Paris ebe ọ rụrụ ọrụ dị ka onye nnọchi anya mba ọzọ.[2] N'oge a, a nabatara ya na Societe d'Anthropologie de Paris ebe ọ malitere ide De L'Egalite des Races Humaines .[3]

Firmin sụrụ ụzọ na njikọta nke agbụrụ na nkà mmụta ihe gbasara anụ ahụ ma nwee ike ịbụ onye izizi gbasara gbasara mmadụ.A matara ọrụ ya ọ bụghị naanị na Haiti kamakwa n'etiti ndị ọkà mmụta Afrịka dị ka ọrụ mbụ nke negritude. . O metụtara Jean Price-Mars, onye guzobere ethnology nke Haiti na na ọkà mmụta gbasara mmadụ nke America Melville Herskovits.[4]

N'ọrụ ya a ma ama, De l'égalité des races humaines ("Of the Equality of Human Races") nke e bipụtara na 1885, Firmin na-ekwu maka ntọala abụọ nke echiche ndị dị ugbu a banyere ịdị ala ndị isi ojii na mgbalị ịkatọ Gobineau's De l'Inégalité des Races Humaines ("Of The Inequality of Human Roces"). N'otu aka, Firmin na-agbagha echiche nke oke ụbụrụ ma ọ bụ akara isi dị ka ihe atụ nke ọgụgụ isi mmadụ na n'aka nke ọzọ ọ na-ekwughachi ọnụnọ nke ndị isi ojii Africa na Fero Ijipt. .Mgbe ahụ ọ tụlere mkpa mgbanwe mgbanwe nke Haiti nke 1804 na mmezu nke ndị Haiti dị ka Léon Audain na Isaïe Jeanty na nkà mmụta ọgwụ na sayensị na Edmond Paul na sayensị mmekọrịta ọha na eze. (Ma Audain na Jeanty enwetala ihe nrite n'aka Académie Nationale de Médecine.)[1])[5]

  • Banyere ịha nhata agbụrụ mmadụ - bipụtara 1885
  • Haiti na France - bipụtara 1891
  • Une défense - bipụtara na 1892
  • Diplomate et diplomatie - bipụtara na 1898
  • Maazị Roosevelt, Onye isi ala nke United States na Republic of Haiti - bipụtara na 1905
  • Akwụkwọ ozi nke Saint-Thomas - bipụtara 1910
  • The Equality of the Human Races: Positivist Anthropology, Asselin Charles sụgharịrị site na French na mmeghe nke Carolyn Fluehr-Lobban.
  1. Who was Anténor Firmin? (en-US). Embassy of Haiti. Retrieved on 2021-03-21.
  2. Magloire-Danton (2005). "Antenor Firmin and Jean Price-Mars: Revolution, Memory, Humanism". Small Axe 9 (2): 150–170. DOI:10.1353/smx.2005.0017. ISSN 1534-6714. 
  3. Fluehr-Lobban (September 2000). "Antenor Firmin: Haitian Pioneer of Anthropology". American Anthropologist 102 (3): 449–466. DOI:10.1525/aa.2000.102.3.449. ISSN 0002-7294. 
  4. Fluehr-Lobban (2005). "Anténor Firmin and Haiti's contribution to anthropology". Gradhiva - Musée du Quai Branly (2005 : Haïti et l'anthropologie): 95–108. DOI:10.4000/gradhiva.302. 
  5. Péan (2012). Comprendre Anténor Firmin. Haiti: Editions de l'Université d'Etat d'Haiti, 71–72. ISBN 978-99935-57-50-0. 
  • Schutt-Ainé (1994). Haiti: A Basic Reference Book. Miami, Florida: Librairie Au Service de la Culture. ISBN 0-9638599-0-0. 
  • Joseph, Celucien L. Site na Toussaint ruo Price-Mars: Rhetoric, Race, and Religion in Haitian Thought (CreateSpace Independent Publishing Platform, 2013)
  • [Ihe e dere n'ala ala peeji] Na narị afọ nke iri na itoolu Haitian Pioneering Anthropologist: An Intellectual Biography of Anténor Firmin in Bérose - Encyclopédie internationale des histoires de l'anthropologie

Njikọ mpụga[dezie | dezie ebe o si]

  • Une Défense na Digital Library of the Caribbean
  • Maazị Roosevelt, Onye isi ala nke United States na Republic of Haiti na Digital Library of the Caribbean
  • Anténor Firmin na Île en île (n'asụsụ French). E debere ya na Wayback Machine.
  • "Firmin, Anténor (1850-1911) " na BEROSE - International Encyclopaedia of the Histories of Anthropology, Paris, 2018.