Aya nke Yop City
| ụdị | graphic novel  |
|---|---|
| Odee akwụkwọ | Marguerite Abouet, Clément Oubrerie |
| mba osi | Côte d'Ivoire, France |
| asụsụ eji dee ọrụ | French language, French language in Ivory Coast |
Aya nke Yop City bụ usoro akwụkwọ akụkọ eserese nke Marguerite Abouet dere na nke Clément Oubrerie sere ya. Gallimard bipụtara album mbụ na France site na 2005. Asụgharịkwala mpịakọta ndị ahụ n'asụsụ Bekee wee bipụta ya site na Drawn & Quarterly .
Ọ bụ ezie na ọ bụghị akụkọ ihe mere eme, akụkọ ahụ sitere na ndụ onye edemede na Ivory Coast . Ndị ode akwụkwọ megharịrị akwụkwọ abụọ mbụ n'ime ihe nkiri animated nke otu aha, nke ewepụtara na 2013.
ndabere
[dezie | dezie ebe o si]Marguerite Abouet na-arụ ọrụ dị ka onye enyemaka iwu na Paris mgbe ọ tụụrụ echiche nke Aya nke Yop City, nke sitere n'ike mmụọ nsọ ịmepụta usoro site n'aka ndị enyi ya bụ ndị gbara ya ume ide akụkọ site na nwata ya na obodo Ivory Coast. O mechara depụta otu ndụ ndị ntorobịa Ivorian kwa ụbọchị. Ka oge na-aga, Clément Oubrerie, onye na-ese ihe, onye na-ese ihe na onye na-ese akwụkwọ ụmụaka, nwetara mmasị na ọrụ ahụ, ma mesịa ghọọ akwụkwọ akụkọ mbụ maka ndị na-ese ihe abụọ. [ a chọrọ nkọwa ]
N'ịbụ onye sitere n'ike mmụọ nsọ onye na-ese foto French Marjane Satrapi, Abouet kere akụkọ na-egosi ịdị mma nke ndụ na Ivory Coast. Ọ bụ ezie na Abouet gọnarịrị na akụkọ ndị ahụ dabeere na ndụ ya, ọ na-ekweta na ọ dabeere na ndị mmadụ n'oge ọ bụ nwata na Côte d'Ivoire. Ọdịdị nke akụkọ ndị dị na Aya nke Yop City na-emegide echiche nkịtị na ihe nnọchianya nke ndụ ndị Africa, dị ka ụnwụ nri, agha obodo na ọzara na-enweghị isi. Ngosipụta Abouet maka ndụ ndị Africa kwa ụbọchị site n'ịchị ọchị mere ka ndị na-ekiri ọdịda anyanwụ nwee echiche dị nnọọ iche banyere Africa nke na-amachaghị ha ahụ. Site na ngosipụta a, Aya nke Yop City weghaara echiche na-adịghị mma nke na-emekpa Côte d'Ivoire na Africa n'ozuzu ya.
Nchịkọta atụmatụ
[dezie | dezie ebe o si]Aya nke obodo Yop bụ akwụkwọ akụkọ na-agbaso ndụ ọtụtụ ndị dị iche iche bi na Côte d'Ivoire. Ejikọtara ihe odide niile site n'aka onye isi agwa, Aya, ka ọ na-enyere ha aka ma na-enyere ha aka site na nsogbu ha dị iche iche na okwu kwa ụbọchị. Akwụkwọ ahụ malitere na ọmụmụ nwa Moussa na Adjoua. Agbamakwụkwọ dị n'etiti Moussa na Adjoua kagburu mgbe ha chọpụtara na nwa ahụ abụghị nke Moussa. Ọ malitere ịrụ ọrụ nna ya. Nna ya yiri ka ọ na-esiri ya ike, mana n'otu oge ahụ Moussa dị umengwụ na ọ naghị eme ihe dị ukwuu. N'ebe ọrụ ọ na-achọ ịkụ ndị inyom na-arụ ọrụ, nna ya na-etikwa ya mgbe niile. N'oge a niile Adjoua na-ere fritters n'ahịa na-agbalị inye nwa ya nwoke. Aya na-elekọta nwa Adjoua ọtụtụ oge ma na-enyere Adjoua aka mgbe ọ na-agbalị ịnọgide na-arụ ọrụ ụlọ akwụkwọ ya n'otu oge ahụ. Ka ihe a na-eme, enyi Aya bụ́ Bintou malitere ịhụ otu nwoke Parisi aha ya bụ Gregoire. [1]
Ihe odide ọzọ na akụkọ ahụ, Herve, na-aga Aya maka enyemaka. Ọ na-arụ ọrụ na-edozi ụgbọ ala, ọ ga-ejedebe weghara azụmahịa ahụ ebe onye nwe ya na-arịa ọrịa. Otú ọ dị, ọ maghị otú e si agụ na otú e si ede ihe. Ọ bụ n’ihi nke a ka ọ gakwuuru Aya jụọ ya ma ọ̀ ga-akụziri ya akwụkwọ ozi. Aya kwetara, n'ihi na ọ na-enyere ndị enyi ya na ndị ezinụlọ ya aka. Ka o sina dị, Aya nwekwara ụfọdụ nsogbu nke ya - ihe nzuzo nna ya Ignace na-ezo kemgbe ogologo oge nwere ike ibibi ezinụlọ ya. [1]
Akụkọ omenala
[dezie | dezie ebe o si]Edobere Aya nke Yop City na Côte d'Ivoire n'ime 1970s na 1980s . Kpọmkwem, akụkọ ahụ na-ewere ọnọdụ na Yopougon-Koute, ma ọ bụ obodo Yop na nkenke. Côte d'Ivoire, bụ mba dị n'ụsọ oké osimiri ọdịda anyanwụ nke Africa, bụ France chịrị ruo August 7, 1960, mgbe mba ahụ nwetara nnwere onwe. Félix Houphouët-Boigny duuru obodo ahụ mgbe ọ nwesịrị nnwere onwe ruo 1993. N'oge a, Côte d'Ivoire nwere mmekọrịta chiri anya na ndị agbata obi ya n'Ebe Ọdịda Anyanwụ Africa yana njikọ ya na France. Nchikota mmetụta a mere omenaala pụrụ iche ebe omenala ndị Afrịka mebere n'echiche ọdịda anyanwụ ọgbara ọhụrụ. Mmetụta mgbe ọchịchị ahụ gasịrị mere ka ọ dịkwuo mma site n'eziokwu ahụ bụ na ọtụtụ ndị Europe, karịsịa ndị French, kwagara obodo ahụ mgbe ha nwetasịrị nnwere onwe. [2]
N'ime ibe mbụ nke Aya nke Yop City, a na-esepụta usoro ezinụlọ, na-atọgbọ ntọala maka njikọ ezinụlọ siri ike na njikọ n'ime akwụkwọ akụkọ a. Osisi ezinụlọ mbụ a na-eme ka onye na-agụ ya mara ozugbo na njikọ ezinụlọ ga-abụ ihe dị mkpa n'ime obodo. N'ime ihe ngosi nke ọ bụla, ọtụtụ ndị otu obodo si n'ezinaụlọ na-emekọrịta ihe, na-egosi na ha na-anọbu na ndụ ibe ha. Njikọ dị nso n'etiti mkpụrụedemede dị iche iche na-eme ka onye na-agụ ya ghọta na obodo a na-ejikọta ọnụ mgbe niile. Aya kacha egosipụta echiche obodo a site na mmekọrịta ya na ndị ọzọ. Ọ na-emere ndị enyi ya ọtụtụ amara, ọkachasị na-elekọta Bobby dị ka a ga-asị na ọ bụ nke ya. Site na ibi n'otu mpaghara ruo na itinye aka na azụmahịa ezinụlọ, dịka Moussa mere, ndị obodo Yop City ji ezinụlọ kpọrọ ihe n'ezie. [1]
Nyocha
[dezie | dezie ebe o si]Mmalite nke ịhụ mba n'anya na Africa
Oge a na-achị n'Afrịka kere steeti ndị nwere ọtụtụ agbụrụ dị iche iche nwere ụkpụrụ obodo siri ike. N’oge ndị ọchịchị gachara, ọ bịara pụta ìhè na mba Africa kwesịrị ịdị n’otu iji guzobe mba na-adịgide adịgide na iguzobe ọchịchị mba. Ụdị ịhụ mba n'anya a ewegharịrị ewepụtara site na nkwado nke echiche sitere na njikọ obodo dị adịlarị na kọntinent ahụ, yana site n'echiche nke mkpebi onwe onye nke United Nations kwadoro. Ọnụ, echiche ndị a nyere aka n'ịmepụta mba ndị nwere ọchịchị n'Africa. [3]
njirimara obodo Africa na akwụkwọ akụkọ
Akwụkwọ akụkọ Aya nke Yop City gụnyere isiokwu n'ozuzu nke ịhụ mba n'anya Afrịka, bụ nke egosiri site na mmekọrịta ezinụlọ na obodo n'ime obodo Ivorian. A na-arụ ụka na Kọmunalism ka ọ bụrụ ụdị ịhụ mba n'anya pụrụ iche na Africa n'ihi akụkọ ihe mere eme kọntinent ahụ nwere ọchịchị colonial. Echiche obodo a nke ịhụ mba n'anya na-eje ozi dị iche iche karịa ụkpụrụ Eurocentric, n'ihi na ọ na-elekwasị anya n'inweta njirimara mkpokọta nke na-ekwu maka akụkọ ihe mere eme nke ndị Africa bi n'oge ọchịchị mgbe ochie. [4] Dịka ọmụmaatụ, a naghị ewebata ihe odide ndị dị n'akwụkwọ ahụ n'otu n'otu, kama dịka ndị òtù ezinụlọ na-arụ ọrụ nkwado. Nke a na-egosi otú e si emepụta njirimara dị iche iche maka ndị bi na Yop obodo, ka ha na-agagharị na ndụ ha n'ime ọha mmadụ mgbe ọchịchị gachara. Nsogbu ndị a na-ahụkarị dị ka ihe gbasara mmadụ ma ọ bụ ezinụlọ na-aghọ ihe gbasara obodo. Dị ka ihe atụ, mgbe Adjoua, bụ́ nwa agbọghọ dị afọ iri na ụma na akwụkwọ akụkọ ahụ, tụụrụ ime, ndị obodo na-agbakọta n'azụ ya iji kwado ya. Aya na-ekiri nwa Adjoua ka o nwee ike ịga n'ihu na-ere ihe n'ahịa iji kwado ezinụlọ ya. [5] Nke a na-egosi njirimara obodo siri ike nke jikọtara ndị bi na Yop City ọnụ. [4]
Ụdị nka
Clément Oubrerie na-eji ụdị nkwuwapụta nke na-ebute ụda olu ụtọ nke ederede. Mkpịsị aka pensụl ya na-agakarị otu nzọụkwụ gafere eziokwu iji gosipụta mmetụta siri ike na inye ndị odide ya ụdị àgwà dị iche iche. Dịka ọmụmaatụ, Bonaventure Sissoko na-ele ya anya dị ka onye na-emegbu mmadụ: anya ya na-ekpuchi anya ya kpamkpam site na nku anya na-acha ohia na nnukwu isi nkwọcha ya na-ejikọta ya na nnukwu ahụ ya. [5] A na-eji usoro ikwubiga okwu ókè a maka mmetụta ọchị ma ọ na-enyekwa ndị na-agụ akwụkwọ echiche ozugbo banyere àgwà ọjọọ Bonaventure. [1]
N'ụzọ dị iche, ntọala Oubrerie bụ ihe ezi uche dị na ya. Ọ na-eji nnukwu nkọwa zuru ezu n'okirikiri ya iji gosipụta n'ụzọ ziri ezi ọnọdụ mmekọrịta mmadụ na ibe ya na ọnọdụ akụ na ụba nke Ivory Coast mgbe ọchịchị colonial gasịrị na 70s. Ihe ngosi ọ bụla, site na scape obodo Ivorian ọgbara ọhụrụ ruo n'ahịa obere obodo, na-adọta na nkọwa nkenke na agba dị egwu nke na-enye ndị na-agụ akwụkwọ ahụmịhe imikpu. Na mgbakwunye, ntọala zuru ezu nke Oubrerie na-enyere aka ịmepụta njirimara na akụkọ ahụ. Dịka ọmụmaatụ, nnukwu ụlọ pink Bonaventure pụtara n'ụlọ ndị ọzọ niile dị ka mkpịsị aka mgbu n'otu ụzọ ahụ ahụ ya si na-agbago n'elu ndị ọzọ. [1]
Ndepụta agwa
[dezie | dezie ebe o si]nnabata
[dezie | dezie ebe o si]Aya nke Yop City rụpụtara n'otuto dị oke egwu, na-anata nhọpụta nrite Quill, na otuto maka nnweta ya na ndị na-ege ntị yana maka foto dị ụkọ nke ihu ọchị, enyi na enyi na nke Africa ọgbara ọhụrụ. Ndekọ mbụ nwetara ihe nrite maka Album mbụ na 2006 Angoulême International Comics Festival . [6] Usoro a bụ otu n'ime ọrụ ole na ole nke akụkọ ifo Afrịka n'ụdị akwụkwọ akụkọ egosipụtara n'ụwa niile. A nabatara akwụkwọ akụkọ ahụ nke ọma na Afrịka niile. N'obodo Abouet nke Ivory Coast, e wepụtara akwụkwọ ndị dị ọnụ ala karịa nke nyere aka mee ka ọ na-ewu ewu. [1]
Mgbanwe ihe nkiri
[dezie | dezie ebe o si]Emegharịrị akwụkwọ akụkọ ahụ ka ọ bụrụ ihe nkiri eserese nke ewepụtara na Julaị 2013. Abouet na Oubrerie na-eduzi ma dee ihe nkiri a ma mepụta ya bụ Autochenille Production, ụlọ ọrụ na-ahụ maka mmegharị ihe nkiri nke Joann Sfar 's The Rabbi's Cat . [1]
Ntụaka
[dezie | dezie ebe o si]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 Harris (May 2013). "Aya of Yopougon". Critical Survey of Graphic Novels: Independents & Underground Classics: 70–74.
- ↑ Ivory Coast Chapter 1 - Historical Setting. Mongabay (November 1988). Retrieved on December 12, 2012.
- ↑ Anghie (Summer 2006). "Nationalism, Development and the Postcolonial State: The Legacies of the League of Nations". Texas International Law Journal: 447–463.
- ↑ 4.0 4.1 Ajah (2017). "Nationalism and African Communal Identity in Marguerite Abouet's and Clement Oubrerie's Aya de Yopougon". Human and Social Studies VI (3): 85–99. DOI:10.1515/hssr-2017-0025.
- ↑ 5.0 5.1 Abouet (2012). Aya Life in Yop City. Drawn & Quarterly.
- ↑ ToutenBD.com - FESTIVAL INTERNATIONAL DE LA BANDE DESSINÉE d'ANGOULÊME 2005. Archived from the original on 2014-10-06. Retrieved on 2014-12-11.
Njikọ mpụga
[dezie | dezie ebe o si]- Mpempe akwụkwọ egwu egwu pụrụ iche: Aya nke Yop City na-enyocha ndụ ime obodo Africa na-amasi ike (enwetara 23 June 2013)
- Daalụ, Ô! Nlebanya nke Aya Of Yop City (nwetara 23 June 2013)
- Nyochaa: Aya nke Yop City </link>
- Nyocha akụkọ ifo: Aya nke Yop City (enwetara 23 June 2013)
- Nyochaa: Aya nke Yop City nke Marguerite Abouet na Clement Oubrerie (nwetara 23 June 2013)
- Aya nke Yop City (nyocha) (enwetara 23 Juun 2013)
- Ihe osise eserese Mọnde: Aya nke Yop City, nke Marguerite Abouet na Clement Oubrerie (nwetara 23 June 2013)