Célestine Ouezzin Coulibaly

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Célestine Ouezzin Coulibaly
Mmádu
ụdịekerenwanyị Dezie
mba o sịFrance, Côte d'Ivoire Dezie
Aha ọmụmụMakoukou Traoré Dezie
Aha enyereCélestine Dezie
Ụbọchị ọmụmụ ya1914 Dezie
Ebe ọmụmụCôte d'Ivoire Dezie
Ụbọchị ọnwụ ya1997 Dezie
Ebe ọ nwụrụCôte d'Ivoire Dezie
Dị/nwunyeDaniel Ouezzin Coulibaly Dezie
asụsụ ọ na-asụ, na-ede ma ọ bụ were na-ebinye akaFrench language Dezie
Ọrụ ọ na-arụOnye ndọrọ ndọrọ ọchịchị Dezie
Ọkwá o jisenator of the Community, Member of the National Assembly of Burkina Faso Dezie

Makoukou Célestine Ouezzin Coulibaly-Traoré, née Macoucou Traoré, (amụrụ n'ihe dị ka 1910-1914 - 1997) bụ onye ndú na-emegide ọchịchị na French West Africa. O nyere aka guzobe ngalaba ụmụ nwanyị nke Rassemblement Démocratique Africain na Côte d'Ivoire na Upper Volta, wee bụrụ odeakwụkwọ ukwu ya na afọ 1948. N'afọ 1958, a họpụtara ya ka ọ bụrụ Minista na-ahụ maka mmekọrịta ọha na eze nke Upper Volta, ma eleghị anya na-eme ka ọ bụrụ nwanyị mbụ sonye na kansụl na gọọmentị ọ bụla na-asụ French na Odida anyanwu Afrika.[1][2]

Akụkọ ndụ[dezie | dezie ebe o si]

A mụrụ Ouezzin Coulibaly na mpaghara Banfora na Odịda ọdịda anyanwụ nke Burkina Faso nke taa, nke a maara mgbe ahụ dị ka Upper Volta. A maara ya mgbe a mụrụ ya dị ka Macoucou Traoré (ma ọ bụ Makoukou Traoré), ọ bụ nwa nwanyị Balla Traoré, onye bụ onyeisi Sindou Canton.[3] Agụmakwụkwọ ya ruru na diplọma nkuzi.[2] N'afọ 1930, ọ lụrụ Daniel Ouezzin Coulibaly, nweta aha Célestine n'afọ 1931 mgbe e mere ya na di ya baptizim dị ka ndị Roman Katọlik.[1]

O nyere aka guzobe ngalaba ụmụ nwanyị nke Rassemblement Démocratique Africain na Côte d'Ivoire na Upper Volta, wee bụrụ odeakwụkwọ ukwu ya na afọ 1948.[1][2] Ouezzin Coulibaly bụ otu n'ime ndị duuru ihe dị ka ụmụ nwanyị 1,500 gaa n'ụlọ mkpọrọ na Grand-Bassam na 24 Disemba, na afọ 1949 na-akpọ maka ntọhapụ nke di ha bụ ndị, dị ka ndị otu nnwere onwe PDCI-RDA, ndị ndị ọchịchị France tụrụ mkpọrọ n'ebughị ụzọ kpee ikpe.[4] Ya na ndị isi ibe ya Anne-Marie Raggi, Marguérite Sacoum, Odette Yacé na Marie Koré, enwere ike iwere ya dịka otu n'ime ndị ọsụ ụzọ nke nnwere onwe nke Ivory Coast.[5]

N'abalị iri abụọ na anọ n'ọnwa Ọktoba n'afọ 1958, a họpụtara Ouezzin Coulibaly ka ọ bụrụ Minista na-ahụ maka mmekọrịta ọha na eze, ụlọ na ọrụ nke Upper Volta. Nhọpụta ya bụ nke mbụ maka nwanyị na French West Africa, o yiri ka ọ bụ mmepe na-ekwe nkwa. Otú ọ dị, ọ bụghị mgbanwe dị ka ọ nwere ike iyi ka ọ mere nanị izu isii mgbe ọnwụ di ya, onye bụbu onye isi oche nke Council na Upper Volta. Ọ bụ ezie na ọnwụ ya nwere ike ịbụ akụkụ dị mkpa na nhọpụta ya, dị ka onye nkuzi ụlọ akwụkwọ a zụrụ azụ na otu n'ime ụmụ nwanyị ole na ole gụrụ akwụkwọ na mba ahụ, ọ ruru eru maka ọnọdụ ahụ n'ezie.[6]

Mgbe ọ hapụsịrị ọkwa ahụ na 1959, n'agbanyeghị na ọ bụ nwanyị mbụ so na nzukọ mba ahụ, eziokwu ahụ bụ na ọ nwetaghị ọkwa gọọmentị mgbe nnwere onwe Upper Volta na afọ 1960 nwere ike iwere ya dị ka nzọụkwụ azụ maka ọrụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị nke ụmụ nwanyị.[7][8] Na-anọchite anya Upper Volta, a họpụtara Ouezzin Coulibaly ka ọ bụrụ onye omeiwu nke French Community na 30 Eprel, na afọ 1959 ebe ọ nọdụrụ na Kọmitii maka Transport na Telecommunications. Ọ nọ n'ọkwa ahụ ruo na 16 Machị, na afọ 1961.[9]

Ebenside[dezie | dezie ebe o si]

  1. 1.0 1.1 1.2 Sheldon (2005). Historical Dictionary of Women in Sub-Saharan Africa. Scarecrow Press, 191–. ISBN 978-0-8108-6547-1. 
  2. 2.0 2.1 2.2 Miller (2007). Des femmes écrivent l'Afrique: L'Afrique de l'Ouest et le Sahel. KARTHALA Editions, 325–. ISBN 978-2-84586-853-3. 
  3. Mme Laurence Kuster née Ouezzin-Coulibaly (French). Necrologie.ci (19 January 2010). Archived from the original on 9 January 2017. Retrieved on 5 February 2016.
  4. Colonisation et indépendance de la Côte d'Ivoire (French). Loidici.com. Archived from the original on 14 September 2019. Retrieved on 6 February 2016.
  5. Ben Ismaël (5 September 2013). Quand Houphouët-Boigny parle de la marche des femmes sur la prison de Grand-Bassam (French). news.abidjan.net. Retrieved on 6 February 2016.
  6. Rouamba, Lydia (2010). Les femmes dans le pouvoir exécutif au Burkina Faso (1957-2009) (French). Erudit: Recherches féministes, vol 23, no 1. Retrieved on 6 February 2016.
  7. Palingwindé, Inès Zoé Lydia Rouamba (June 2011). La Participation des femmes à la vie politique au Burkina (1957 - 2009) (French). Université du Québec à Montréal. Retrieved on 6 February 2016.
  8. Le cheminement politique des femmes de la Haute-Volta au Burkina (French). le faso.net (9 March 2006). Retrieved on 5 February 2016.
  9. Ouezzin-Coulibaly, Célestine (French). Sénat. Retrieved on 6 February 2016.