Ebe Nchekwa Ọhịa Oba Hills

Ugwu Oba

Naịjirịa bụ mba a gọziri agọzi, nke bara ọgaranya n'ihe onwunwe okike dị ka oké ọhịa na nsụda mmiri yana ihe onwunwe mmadụ. Oké ọhịa mejupụtara ihe ka ukwuu n'ihe ọkụkụ Naịjirịa, a na-ahụkwa ha na mpaghara ndịda na ugwu etiti nke mba ahụ. Oké ọhịa bụ mpaghara ala nke nwere osisi, ahịhịa, anụmanụ, ahịhi, na nnụnụ ọhịa, dị ka Sambisa Forest. Ogige ọhịa, dị ka Ise Forest Reserve, bụ akụkụ nke ọhịa nke gọọmentị etiti họpụtara dị ka nke a na-echebe pụọ na ntinye aka ndị ọzọ. Oké ọhịa mangrove na oké ọhịa mmiri ozuzo mejupụtara mpaghara ọhịa Naịjirịa. Gọọmentị họpụtara mpaghara ụfọdụ nke mba ahụ dị ka "ebe nchekwa ọhịa" ka ọgbọ ndị na-abịa n'ọdịnihu wee nwee ike ịnụ ụtọ ịma mma nke ọhịa ndị a.

Oba Hills Forest Reserve bụ ebe nchekwa dị na Iwo, Osun State, Nigeria, nke na-ekpuchi ihe dị ka 52 km2 nke ala ugwu nwere ndagwurugwu miri emi. Akụkọ UICN mere n'afọ 2003 kwuru na a kụrụ ihe dị ka pasent iri na abụọ n'ime ebe nchekwa ahụ. A kọọrọ ụfọdụ chimpanzee, na 1999, a na-enye chimpanzee nwụrụ anwụ maka ire ere n'ahịa mpaghara. Akụkọ 2009 kwuru na ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ebe nchekwa niile agbanweela ka ọ bụrụ ubi na ugbo, naanị ndagwurugwu abụọ fọdụrụ na ọhịa. A na-eche ugbu a na ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na ọ dịghịzi n'ebe nchekwa ahụ.

Ọ dị n'ebe dị mita 253 n'elu oke osimiri. Ebe nchekwa ọhịa Oba Hill nwere ala dị hekta 5,250 nke nwere ọtụtụ ụdị osisi na anụmanụ dị mkpa na ugwu ise nwere mkpa dị mkpa maka gburugburu ebe obibi, nke ga-enyere aka n'ezie na iweghachi na ime mgbanwe nke ụdị anụmanụ dị mfunu na ihe ndị ọzọ dị mkpa.

Ọrụ ugbo

ndị mmadụ na-arụ ọrụ n'akụkụ mpaghara ebe nchekwa nke saịtị ahụ n'ụdị ihe na azụmaahịa A na-eji aka akwadebe ịkọ ihe ọkụkụ n'otu n'otu ma ọ bụ site n'ìgwè enwere obere igwe eji arụ ọrụ arụ ọrụ n'akụkụ mpaghara oke nke saịtị ahụ