Ememme Uwe Dị Mma
| kọntinent | Eluàlà  |
|---|---|
| mba/obodo | Ghana |
| dị na ngalaba nhazi mpaghara | Winneba, Central Region |
| ebe | Winneba |
The Fancy Dress Festival (nke a maara n'ógbè ahụ dị ka Kakamotobi ) bụ emume nhụsianya nke ndị Winneba na Central Region nke Ghana na-eme na ekeresimesi ruo ụbọchị mbụ nke ọnwa Jenụwarị kwa afọ. [1] Ọ bụ mmemme mara mma nke nwere egwu egwu ọla kọpa. [2] [3]
Akụkọ ihe mere eme
[dezie | dezie ebe o si]Ndị ahịa Dutch na Britain nọ n'ọdụ ụgbọ mmiri Winneba malitere ọdịnala nke ememe ahụ na narị afọ nke 19. N'ịbụ ndị yi ihe mkpuchi dịgasị iche iche, ha na-agba egwu ma na-aṅụ ihe ọṅụṅụ n'ụlọ mmanya ndị ọcha nwere na-eme ememe Krismas. Janka Abraham, onye sitere na Saltpond, nakwa na Central Region, ma rụọ ọrụ dị ka onye na-elekọta ụlọ mmanya n'otu n'ime ụlọ mmanya ndị a, chere na ọ ga-etinye omenala masquerade na ememe na omenala obodo. Ọ tọrọ ntọala ndị agha a maara dị ka Nobles na enyi ya, onye na-ere ọgwụ AK Yamoah, na mpaghara Alata Kokwado gburugburu 1923 ma ọ bụ 1924. Ndị mmadụ bụ ndị otu egwuregwu bọọlụ AK Yamoah na egwuregwu ime ụlọ sonyere. Ndị otu chọrọ ikike ịsụ asụsụ bekee.
Ụbọchị mbụ
[dezie | dezie ebe o si]Ndị òtù ndị Noble na-ezukọta tupu chi ọbụbọ n’Ụbọchị ekeresimesi, na-eyi uwe, dị ka uwe ndị dọkịta, ndị nọọsụ, ndị nkụzi, ndị ozi, ndị pastọ, ndị ọrụ ugbo, ndị ọkụ azụ̀, ndị akwụna, ndị pastọ, ndị ọkwọ ụgbọ ala, ndị na-agba ehi, ndị ọkwọ ụgbọ mmiri, ndị mmụọ ozi, ma ọ bụ ọbụna ndị ọcha colonial nna ukwu. Echiche ahụ bụ iṅomi ọrụ obodo dị iche iche na ịgbaghara ndị Europe. Ndị agha ahụ ga-aga n'okporo ụzọ Winneba, nke egwu adaha na-akwado, ma na-aga n'ihu ụbọchị dum ruo mgbede.
Mgbanwe aha
[dezie | dezie ebe o si]E ji aha ahụ bụ "Fancy Dress" mee ihe n'ihi na otu Egyaa bụ ndị na-akụ azụ na-asụghị Bekee na-esiri ha ike ịkpọ "masquerade". Kama nke ahụ, ha ji okwu ahụ bụ "Fancy Dress" mee ihe, nke ha kpọpụtara "akwa fanti".
Uto nke otu
[dezie | dezie ebe o si]Mgbe afọ ole na ole gachara, e meghere ndị niile bi na Winneba isonyere ndị Nobles. Nke a butere mmụba nke ndị otu. Dabere na ọrụ nke ndị Noble, na 1926 onye isi obodo Winneba, Nana Kow Sackey (Ayirebi Acquah III), na ndị enyi ya hiwere Egyaa, otu nke abụọ, na Aboadze, obodo ịkụ azụ. Ndị obodo ahụ na-akpọ ndị Noble dị ka "Number One" na Egyaa dịka "Ọnụ ọgụgụ Abụọ".
Nhazi nọmba nke atọ
[dezie | dezie ebe o si]N’afọ 1930, ndị òtù ezinụlọ Gyateh, ndị na-akwadoghị nkwado Kow Sackey maka òtù Egya, hiwere otu ọzọ na mpaghara Gyateh nke Donkoyemu. A na-akpọ Tumbo rusu (nke a na-akpọ tumus )—nke pụtara dị ka ụda olu onye na-ese ihe —ndị òtù a bụ ndị òtù ezinụlọ Gyateh bụ́ Arkoful, onye na-eji ígwè ọrụ, Kweku Akom, na Inkabi. O sitere n'aka ndị ntorobịa Katọlik ndị na-agụchaghị akwụkwọ site n'ógbè ịkụ azụ̀, na ndị òtù Chọọchị Katọlik Winneba dị nso. Ndị ụkọchukwu Europe na-akwụ ụgwọ maka ejiji ọhụrụ kwa afọ na maka mkpuchi ndị Europe, na-akwado ndị otu ahụ nke ọma nke na ọ ghọrọ ụlọ ọrụ Fancy Dress nke a na-akwanyere ùgwù nke ukwuu. Otu n'ime ndị otu ahụ nwere mmasị n'àgwà Robin Hood, mana ọ gbagburu nwa nwanne onye ụkọchukwu n'anya na mberede n'ụbọchị Krismas na 1930. Ọdachi dị egwu mere ka ndị otu ahụ machibido igosipụta agwa ahụ na emume ejiji Fancy nke onye ọ bụla gafere afọ asaa.
Nhazi nke Nọmba anọ
[dezie | dezie ebe o si]Otu n’ime ụmụnne AK Yamoah, AW Yamoah, kwagara Abasraba, nke dịpụrụ adịpụ nke Winneba, na 1933. Onye na-ere ahịa site na ahia, o bubata ihe mkpuchi na ngwa ọla wee guzobe otu Fancy Dress akpọrọ Red Cross ma ọ bụ Nọmba anọ. Ndị otu a bụ ndị ama ama obodo, gụnyere ndị ntorobịa ụlọ akwụkwọ sekọndrị na kọleji; Ndị na-atụ anya iso ga-agafe ule mbata na asụsụ bekee na ọmụmụ omenala Ghana. Ndị otu toro eto na-akwụ ụgwọ ọnwa kwa ọnwa, bụ nke kwadoro mbubata uwe na ihe mkpuchi Halloween site na mba ofesi na njedebe afọ. Ụmụaka ndị na-erubeghị afọ asatọ na ezinụlọ ndị dara ogbenye anaghị akwụ ụgwọ, ọ bụ ezie na ha aghaghị ịnakwere uwe ndị òtù na-akwụ ụgwọ na-ahọrọ maka ha.
Egwu brass band
[dezie | dezie ebe o si]N'afọ ndị mbụ ya, egwu maka ndị otu niile na mmemme ahụ bụ egwu <i id="mwQg">adaha</i> ọdịnala . Ndị ozi ala ọzọ na ndị otu ndị agha Europe ewebatala egwu brass na mpaghara ahụ n'afọ 1880. Na 1934, ndị ụkọchukwu Katọlik webatara egwú brass n’ememe ahụ site n’ịkpọbata otu ìgwè ndị ozi ala ọzọ Presbyterian nwetara ọzụzụ n’obodo dị nso bụ́ Swedru Bibianiha . Ndị otu ahụ enweghị nka ma ọ ma naanị otu egwu (“Abaawa Begye Wo Letter Kema Woewuraba”; na bekee “Maidservant, This is a Letter for Your Madam”), nke ọ na-akpọ ụbọchị niile. N'ime mmeghachi omume n'iwe nke ịnụ otu egwu a na-aga n'ihu, AW Yamoah haziri inye ụfọdụ ndị ezinụlọ ya ọzụzụ n'ime ngwa ọla . Ndị otu ọhụrụ a rụpụtara nwere nkà karịa nke Swedru Bibiani. Otu ndị Nobles mekwara otu egwu ọla. Agbanyeghị, n'ihi na ihe ka ọtụtụ n'òtù ndị otu ndị a na-ahọrọ ịmegharị ihe karịa igwu egwu n'otu egwu, maka ụbọchị ememme, a na-ewerekarị ndị otu egwu sitere na mpụga otu mpaghara.
Nhazi
[dezie | dezie ebe o si]Otu niile nwere otu ndị isi: onye na-elekọta bụ nna otu, na mbụ mgbe ọ bụ onye a ma ama mana ugbu a ọ ga-abụ nwoke gụrụ akwụkwọ nke ọma, onye na-ahụ maka ego na ebe mgbakọ yana ọdịmma ndị otu n'ozuzu ya. N'okpuru ya bụ onye ndu otu, onye na-ahazi mgbatị ahụ ma na-akụzi egwu, onye ndú Fancy Dress, onye na-elekọta choreography na ajụjụ ọnụ ndị nwere ike ịbụ ndị òtù ọhụrụ, na nne otu, onye na-elekọta nri ma na-edozi esemokwu. Ndị otu na-ewerekwa ya dịka nne mụrụ nwa. Cowboys dabara na ndị otu siri ike bụ ndị ga-aza onye ndu Fancy Dress ma na-elekọta ndị otu izugbe. E nwekwara ndị scouts, ndị na-aga ije, na ndị otu izugbe n'okpuru nchịkwa ndị na-achị ehi. Ndị Scout na-aga n'ihu na-arịọ ndị na-ekiri ego maka otu ahụ.
Hụkwa
[dezie | dezie ebe o si]- John Canoe - ememe Caribbean nke nwere otu omenala omenala.
Ntụaka
[dezie | dezie ebe o si]Njikọ mpụga
[dezie | dezie ebe o si]- "KAA-KAA- MOTOBI (ANUAL FANCY DRESSSING COMPETITION) WINNEBA/GHANA" . Vidiyo YouTube.
- "Colonial satire parade ka na-aga na Ghana mgbe ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ otu narị afọ", The Guardian (Nigeria), 4 Jenụwarị 2017.
- ↑ Tourism destination. modernghana.com. Retrieved on 2 December 2011.
- ↑ Places of Interest – Winneba. www..ghanaexpeditions.com. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved on 2 December 2011.
- ↑ Winneba travel guide. /www.world66.com. Retrieved on 2 December 2011.