Enweghị ike iru eru
Ntozu pere mpe bụ amụma gọọmentị Britain etinyere na iwu na Iwu Ndozigharị Iwu Ogbenye 1834 . [1] O kwuru na ọnọdụ n'ụlọ ọrụ ga-adị njọ karịa ọnọdụ dị n'èzí nke mere na enwere ihe mgbochi nke ịzọrọ enyemaka na-adịghị mma. N'ezie, nke a pụtara na mmadụ aghaghị ịnọ n'ụkọ iji ruo eru maka enyemaka na-adịghị mma.
Ihe kpatara ya
[dezie | dezie ebe o si]Ndị mmepe nke obere ntozu kwenyesiri ike na omume ha bara uru na ụkpụrụ. Ha enweghị nsogbu na ndị agadi na ndị nwere ezi ahụ ike na-enweghị ike ịrụ ọrụ n'ọnọdụ ọ bụla (n'eziokwu, ọnụ ọgụgụ dị oke ọnụ). Kama nke ahụ, ha chere na nsogbu ahụ bụ ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke ndị na-enweghị ike inweta ego ga-ezuru ha ma ọ bụ na ha agaghị enweta ego ga-ezuru ha. A ghọtara na ịkwụ ụgwọ ego na ngalaba a ga-abawanye ọnụ ọgụgụ ha.
Oke
[dezie | dezie ebe o si]Obere ntozu emetụtaghị ụmụaka, bụ ndị e weere na ha enweghị ụta maka ịda ogbenye ha.
Nkatọ
[dezie | dezie ebe o si]Bloy na-ekwu na nkewa nke di na nwunye bụ isiokwu nke "oké iro". [2]
Edensibia
[dezie | dezie ebe o si]ha chere na nsogbu ahụ bụ ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke ndị na-enweghị ike inweta ego ga-ezuru