Gọvanọ Imo steeti
Gọvanọ Imo steeti bụ ọkwa ndọrọndọrọ ọchịchị, otu n'ime ndị gọvanọ steeti iri atọ na isii dị na Naịjirịa. Gọvanọ Imo steeti bụ onye isi ọrụ nke steeti Imo na ngalaba ndị isi ya site n'enyemaka nke osote gọvanọ (onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị gọvanọ). Mmadụ iri na anọ abụrụla gọvanọ kemgbe e kere steeti Imo n'afọ 1976: Gọvanọ ndị agha asatọ, ndị isi ndị agha abụọ na gọvanọ asaa nke ọchịchị onye kwuo uche ya. Gọvanọ ugbu a bụ Hope Uzodinma nke All Progressives Congress, nọ n'ọchịchị kemgbe 15 Jenụwarị 2020.[1][2]
Ọrụ na ọrụ
[dezie | dezie ebe o si]N'ọrụ ha, ndị gọvanọ na-ahọpụta ndị isi ọrụ steeti, ndị kọmishọna, ndị isi nke ụlọ ọrụ steeti. Gọvanọ abụghị onye ụlọ omebe iwu steeti. Gọvanọ ahụ na-ahụ maka ọrụ niile nke ndị isi nke Gọọmentị nke Imo Steeti.[1]
Ikike nchịkwa
[dezie | dezie ebe o si]Ihe ka ọtụtụ n'ime ikike nchịkwa dị n'aka gọvanọ onye ọrụ ya bụ itinye iwu steeti n'ọrụ. Gọvanọ na-eje ozi dị ka onye isi gọọmentị nwere ikike kachasị elu n'elu Executive Council. Ewezuga osote gọvanọ, gọvanọ na-ahọpụta ndị kọmishọna, ndị isi ụlọ ọrụ gọọmentị, ndị ndụmọdụ pụrụ iche na ndị ọrụ ikpe n'okpuru nkwado nke ụlọ ahụ.[2] Gọvanọ nwere ọrụ ịdọta itinye ego, ịkwalite azụmahịa na itinye n'ọrụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị yana atụmatụ akụ na ụba.[3][4] N'ọrụ ha, ndị gọvanọ na-arụkwa ọrụ dị ka Chief Security Officer of the State.
Ikike ime iwu
[dezie | dezie ebe o si]N'okpuru Iwu Iwu, iwu ọ bụla nke Ụlọ Nzukọ Imo ga-ewetara gọvanọ maka nkwado tupu ọ ghọọ iwu. Gọvanọ nwere ike ịhọrọ ịbịanye aka na ya ma mee ka ọ bụrụ iwu, veto ya ma weghachite ya n'ụlọ, ma ọ bụ mee ihe ọ bụla. Ọ bụrụ na gọvanọ ahụ ekweghị iwu ahụ, ụzọ abụọ n'ụzọ atọ nke ụlọ ahụ nwere ike iwepu ya, iwu ahụ ga-aghọkwa iwu na-enweghị aka gọvanọ. Ọ bụrụ na gọvanọ emeghị ihe, iwu na-aghọ iwu na-akpaghị aka mgbe ụbọchị 30 gasịrị.[5]
Ikike ikpe
[dezie | dezie ebe o si]Gọvanọ na-ahọpụta ndị ọrụ ikpe na aro nke National Judicial Council n'okpuru nkwenye nke nhọpụta ahụ site na Imo State House of Assembly. Ọ bụrụ na oghere bilitere n'ọfịs Onye isi ikpe ma ọ bụ Onye isi oche nke Ụlọikpe Mkpegharị Omenala, gọvanọ nwere ike ịhọpụta onye ọka ikpe kachasị elu nke ụlọ ikpe ndị ahụ ka ọ rụọ ọrụ ọnwa atọ.[6][7]
Akụkụ nke 212, nkebi nke (1) na (2) na-enyekwa onye isi nchịkwa ikike ịnye mgbaghara na ịkwụ ụgwọ, ibelata ikpe, ma ọ bụ nyefee ịkwụ ụgwọ na ịkwụ ụtụ maka ime mpụ megide, ma ọ dị ka imebi iwu steeti.[8]
Ịṅụ iyi n'ọkwa
[dezie | dezie ebe o si]Ọ bụ onye isi ikpe nke steeti nke gọvanọ họpụtara na-achịkwa iyi nke ọfịs. A na-aṅụ iyi n'ụbọchị mmeghe nke gọọmentị ọhụrụ na steeti ahụ nke bụ karịsịa n'ụbọchị ọchịchị gara aga ga-agwụ ma ọ bụ n'ụzọ ọzọ nke Ụlọikpe Kasị Elu na Naịjirịa kwuru. [9]
iru eru
[dezie | dezie ebe o si]A na-ahọpụta gọvanọ na osote gọvanọ n'otu tiketi ahụ site na ntuli aka ọha na eze maka afọ anọ, ma na-ejedebe na oge abụọ n'usoro, maka ngụkọta afọ asatọ. Ikike achọrọ maka onye na-achọ ịghọ gọvanọ nke Imo Steeti dị na ngalaba 177 nke Iwu Iwu 1999. Dabere na iwu, onye na-ezute ụkpụrụ iru eru ndị a nwere ike ije ozi dị ka gọvanọ. Onye na-azọ ọkwa ga-abụ:
a. (35) afọ
b. Nwa amaala nke Imo Steeti site na ọmụmụ
c. Onye òtù ndọrọ ndọrọ ọchịchị na Naịjirịa edebanyela aha ya na Independent National Electoral Commission (INEC) na nkwado nke otu ndọrọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị ahụ.
d. Akwụkwọ asambodo agụmakwụkwọ ma ọ bụ ihe yiri ya
Ịchụpụ ya n'ọfịs
[dezie | dezie ebe o si]Ọ bụ ezie na a na-ahọpụta gọvanọ ka ọ rụọ ọrụ afọ anọ zuru ezu n'oge ntuli aka mba, n'ọnọdụ pụrụ iche, tupu oge nke afọ anọ dị otú ahụ agwụ, enwere ike dochie ma ọ bụ wepụ onye na-arụ ọrụ dịka ikpe ahụ nwere ike ịbụ, site na ọnwụ, impeachment ma ọ bụ ma ọ bụrụ na ụlọ ikpe "ike" ma ọ bụ site na ụzọ abụọ n'ụzọ atọ nke ụlọ omebe iwu ka a kagburu ntuli aka. Dị ka a hụrụ n'okwu Emeka Ihedioha na gọvanọ nọ n'ọkwa Hope Uzodinma [10]
Hụkwa
[dezie | dezie ebe o si]- Ndepụta nke ndị gọvanọ nke Imo Steeti
- Kansụl Ndị isi nke Imo Steeti
Ihe odide
[dezie | dezie ebe o si]- ↑ Constitution of the Federal Republic of Nigeria. www.nigeria-law.org. Retrieved on 2020-05-07.
- ↑ Uzodinma appoints SSG, AG, CPS, others - Premium Times Nigeria (en-GB) (2020-01-17). Retrieved on 2020-05-07.
- ↑ Uzodinma to set up SEDARC to revamp Imo economy. Vanguard News (2020-01-22). Retrieved on 2020-05-07.
- ↑ Uzodinma moves to revive ADAPALM - Premium Times Nigeria (en-GB) (2020-05-07). Retrieved on 2020-05-07.
- ↑ Obialor (2020-02-27). Uzodinma signs Imo State revenue administration bill 2020 into law. Daily Post Nigeria. Retrieved on 2020-05-07.
- ↑ Uzodinma names Justice Ijeoma Agugua acting Imo chief judge. Vanguard News (2020-03-12). Retrieved on 2020-05-07.
- ↑ Uzodinma appoints Njoku President Customary Court of Appeal. Latest Nigeria News, Nigerian Newspapers, Politics (2020-05-01). Retrieved on 2020-05-07.
- ↑ Uzodinma releases 36 prisoners in Imo. Vanguard News (2020-05-01). Retrieved on 2020-05-07.
- ↑ Constitution of the Federal Republic of Nigeria. www.nigeria-law.org. Retrieved on 2020-05-07.
- ↑ Supreme Court sacks Imo governor, declares APC winner (en-GB) (2020-01-14). Retrieved on 2020-05-07.
Njikọ mpụga
[dezie | dezie ebe o si]- imostate.gov.ng