Gidan Makama Museum Kano

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Gidan Makama Museum Kano
museum, cultural heritage, list of national museums
mba/obodoNaijiria Dezie
dị na ngalaba nhazi mpagharaKano Dezie
nhazi ọnọdụ11°59′20″N 8°31′16″E Dezie
curatorAdams Mohammed Ali Dezie
Onye ọrụNational Commission for Museums and Monuments Dezie
heritage designationDeclared National Monument Dezie
street addressOpposite Emir’s Palace, Kano city, P.M.B. 2023, Kano State. Dezie
Akara ekwentị+2348032502007 +2348052365636 Dezie
adreesị ozi ịntanetịmailto:kano.museum@ncmm.gov.ng Dezie
Map
Ite kacha ochie nke ndị mmadụ na nso nso a ji na-edebe na Gidan Makama Museum Kano

 

Gidan Makama Museum Kano ma ọ bụ Kano Museum bụ ụlọ ngosi ihe mgbe ochie dị na steeti Kano, Nigeria . Ụlọ a rụrụ ọrụ dị ka obí eze nwa oge nke Kano tupu e wuo obí eze ugbu a bụ Gidan Rumfa na narị afọ nke iri na ise Ihe ngosi nka ahụ nwere nnukwu nchịkọta nka, ọrụ aka na ihe ndị nwere mmasị akụkọ ihe mere eme metụtara mpaghara Kano.[1][2] Ọ dị na ụlọ akụkọ ihe mere eme nke narị afọ nke iri na ise, nke Gọọmentị Naịjirịa ghọtara dị ka ihe ncheta mba.[3] E kewara ụlọ ngosi ihe mgbe ochie ahụ n'ime ụlọ ngosi iri na otu, nke ọ bụla nwere ebe ha na-elekwasị anya. Ihe ngosi nka gụnyere Zaure ma ọ bụ nnukwu ụlọ mbata nke nwere ngosipụta nke ihe ọdịnala, mgbidi obodo na map nke Kano, akụkọ ihe mere eme nke steeti, Kano na narị afọ nke iri na itoolu, Agha Obodo, akụ na ụba, ụlọ ọrụ na egwu.[4]

Ebe mepere emepe n'ime ụlọ ngosi ihe mgbe ochie ahụ na-arụ ọrụ dị ka ebe a na-eme ihe nkiri maka otu egwu na ihe nkiri Koroso.[5]

Akụkọ ihe mere eme[dezie | dezie ebe o si]

Ụlọ ihe ngosi nka Gidan Man, Kano

E wuru ụlọ ahụ na narị afọ nke iri na ise maka Muhammad Rumfa mgbe ahụ nwa nwa nke eze nke a họpụtara Makama Kano, aha ọdịnala. Rumfa mechara bụrụ Eze ma kwaga n'obí ọhụrụ mana Makamas sochirinụ biri n'ụlọ ahụ. Mgbe ndị mba Britain weghaara Kano n'afọ 1903, ebe ahụ rụrụ ọrụ dị ka ụlọ ọrụ maka ndị isi ọchịchị na steeti Kano.[6] E mechara kewaa ihe owuwu ahụ n'akụkụ atọ. Otu ngalaba ghọrọ ụlọ ngosi ihe mgbe ochie nke Ngalaba Antiquities na-elekọta, nke ọzọ ghọrọ ụlọ akwụkwọ praịmarị na nke atọ nọgidere na-enwe ebumnuche mbụ dị ka ụlọ obibi.[6] Gidan Makama bụzi akụkụ nke ụlọ ngosi ihe mgbe ochie n'okpuru njikwa nke National Commission of Museums and Monuments na otu n'ime ụlọ ochie na-egosi ụlọ ọdịnala Hausa. Ọdịdị ahụ nwere mgbidi aja nke oge ahụ mana n'afọ ndị sochirinụ, ụfọdụ ọrụ nrụzigharị nke oge a emeela.

Ebe ngosi ihe mgbe ochie[dezie | dezie ebe o si]

Ihe ngosi nka a dị n'okporo ụzọ Emir Palace ma kewaa ya n'ime ụlọ ngosi iri na otu na nke ọ bụla nwere akụkụ ụfọdụ nke ihe ọdịnala Kanawa, foto, ngwá egwu, ọrụ aka na ihe.[7] Ụlọ ihe nkiri ndị ahụ bụ ọnụ ụlọ na ogige nke Makamas ochie ma gosipụta ụdị ebe obibi ọdịnala nke onye isi steeti Kano. Ọnụ ụzọ ámá ndị ahụ gosipụtara ụfọdụ ite akụkọ ihe mere eme mgbe ochie nke a kwenyere na e gwupụtara na Kofar Kabuga, ọnụ ụzọ ámá dị n'ime mgbidi obodo Kano na egbe abụọ nke ndị ọchịchị. Ụlọ ahụ nwere ụlọ ngosi iri na otu (11).

Ihe ngosi nka[6][dezie | dezie ebe o si]

Ihe ngosi nka ahụ nwere ụlọ ngosi iri na otu nke ọ bụla nwere ihe, ihe ochie na foto ndị na-anọchite anya ihe nketa akụkọ ihe mere eme nke ndị mmadụ.

  • Ụlọ ihe ngosi nke mbụ bụ banyere ụlọ ọdịnala ndị Hausa ma na-agụnye ihe owuwu nke ndị Kano ji
  • Nke abụọ nwere ọnụ ụzọ ámá Kofar kabuga nke ndị Britain si banye ma mesịa weghara Kano; o nwekwara map na-egosi mgbidi Kano
  • Nke atọ na-egosi akụkọ okpukpe ọdịnala nke Kano na foto na akụkọ nke ndị mbụ wakporo Kano nke Bagauda duziri
  • Nke anọ na-egosi ndị Fulani metụtara akụkọ ihe mere eme nke Kano malite na narị afọ nke iri na itoolu
  • Nke ise na-akọ akụkọ banyere agha obodo Kano
  • Nke isii na-akọ akụkọ banyere akụ na ụba Kano ochie na Durbar
  • Nke asaa nwere oge ọchịchị na akụkọ ihe mere eme nke ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị narị afọ nke iri abụọ
  • Nke asatọ gụnyere ihe nketa Alakụba nke ndị Kano
  • Nke itoolu na-egosi ọrụ dị iche iche nke ndị Kano ma na-agụnye ngwá ọrụ ugbo, nkata na ákwà
  • Iri nwere ngwá egwu
  • Nke iri na otu na-egosi ọnụ ụlọ nwanyị a na-alụ ọhụrụ nke Hausa.

Ebensidee[dezie | dezie ebe o si]

  1. Barau, Aliyu Salisu (2007) The Great Attractions of Kano. Research and Documentation Directorate Government House, Kano
  2. Nigerian Embassy
  3. Make this summer vacation memorable for your kids (en-US). The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (2019-08-17). Retrieved on 2021-01-04.
  4. Kano Online
  5. "Dance Draws Young Into Museum." Africa News Service 7 Jan. 2009. Business Insights: Global. Web. 5 Mar. 2016
  6. 6.0 6.1 6.2 "Nigeria: Gidan Makama - the Story of Kano's Famous Museum", Daily Trust, 23 December 2012. Retrieved on 5 March 2016. Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name "DT" defined multiple times with different content
  7. "The Place of Gidan Makama and Gidan Dan Hausa in Tourism [opinion]." Africa News Service 29 July 2012. Business Insights: Global. Web. 5 Mar. 2016