Haruna Ishola

Haruna Ishola

mmádu

ụdịekere	nwoke
mba o sị	Naijiria
aha enyere	Haruna
aha pseudonym	baba ngani agba
ụbọchị ọmụmụ ya	1919
Ebe ọmụmụ	Ibadan
Ụbọchị ọnwụ ya	1983
asụsụ ọ na-asụ, na-ede ma ọ bụ were na-ebinye aka	Asụsụ Yoruba
ọrụ ọ na-arụ	onye na-abụ abụ
agbụrụ	Ndi Yoruba
ngwa egwu	olu egwụ
ụdị	apala
nnọchiaha nkeonwe	L485

Haruna Ishola Bello MON (1919 - 23 Julaị 1983) bụ onye egwu Naijiria, na otu n'ime ndị omenkà kachasị ewu ewu na ụdị apala.

Ọrụ egwu

A mụrụ ya na Ibadan, Naijiria. a na-ewere ya dị ka nna nke egwu Apala na Naijiria, na-eji ngwá egwu dịka agogo bells, akuba, claves, drum, akuba.

Abọm mbụ Ishola wepụtara na 1948, Late Oba Adeboye (The Orimolusi Of Ijebu Igbo) nke e wepụtara n'okpuru His Masters Voice (HMV), bụ ọdịda azụmahịa, mana njem ya na-adịghị akwụsị akwụsị nyere ya aha dị ka onye na-eme ihe ntụrụndụ kachasị achọ maka nnọkọ n'etiti ndị ọgaranya Naijiria. N'afọ 1955, a tọhapụrụ mbipụta nke abọm ya nke 1948 mgbe ọnwụ Oba Adeboye gasịrị n'ihe mberede ụgbọelu na BOAC na-arụ ọrụ Argonaut G-ALHL, ndekọ a tọhapụsịrị n'oge na-adịghị anya welitere profaịlụ ya. Haruna Ishola malitere idekọ ọnụọgụ apala n'ihe dị ka 1955, n'oge na-adịghị anya ọ ghọrọ onye na-ese ihe kachasị ewu ewu na ụdị ahụ, yana otu n'ime ndị na-agụ egwú otuto a na-akwanyere ùgwù na Naijiria. Ishola gbanwere ma na-arapara n'ụzọ ọdịnala siri ike, na-ezo aka na ilu Yoruba na akụkụ Akwụkwọ Nsọ Koranic n'abụ ya, ma na-ewebata ngwá egwu ọdịda anyanwụ n'ime usoro egwu ya. Tupu ngwụcha afọ 1950, o webatara shekere n'ime egwu ya, ma dekọọ egwu na 1960 maka Decca Records nke akpọrọ "Punctuality is the Soul of Business". N'afọ 1962, o dekọrọ LP mbụ ya; o nwere akụkụ abụọ nwere abụ ise n'akụkụ nke ọ bụla. Atọ n'ime abụ ise dị n'akụkụ A na-eto ndị a ma ama. N'akụkụ B, bụ "Mo so pe moku" na "Ika Ko Wunwon".

Ishola ga-anọdụ ala mgbe ọ na-eme ihe, ndị na-akụ ọkpọ abụọ na-ekwu okwu, lamellaphone, shakers, agogo bells, akuba, na claves, na ndị na-abụ abụ gbara ya gburugburu. Ihe ọzọ dị mkpa na ụda ya bụ agidigbo, lamellophone nwere oghere (piano mkpịsị aka), ma na-adọkpụ ma na-akụ iji mepụta ostinato na-adọrọ adọrọ n'etiti ụda apala. Andy Frankel, onye mepụtara Apala Messenger (IndigiDisc 2001), ihe ngosi nke ọrụ Ishola, biri na Naijiria n'oge afọ 1980. O dere na CD, "N'etiti akụkọ ndị a na-echeta bụ na olu Haruna Ishola dị ike nke na abụ otuto ya nwere ike igbu onye a chọrọ igbu ya ma ọ bụrụ na enyeghị ya njide. Ọ gara n'ekwughị na ọ bụrụ na ị ga-aga, ịbụ onye otuto nke nwoke a mere abụghị nhọrọ ọjọọ. "

N'afọ 1969, Ishola malitere STAR Records Ltd., na mmekorita ya na onye egwu jùjú, I.K. Dairo. Nke a bụ akara ndekọ Afrịka mbụ nke ndị na-ese ya nwere. N'afọ 1971, o wepụtara abọm ya kachasị ere ahịa ruo ugbu a, Oroki Social Club na Decca Records, nke rere ihe karịrị nde ise. Akara aha sitere na abọm ahụ bụ ode maka ụlọ oriri na ọṅụṅụ abalị a ma ama na obodo Osogbo, ebe Ishola na ndị otu ya na-eme kọntaktị maka ndị na-ege ntị, mgbe ụfọdụ ọbụna na-adị n'etiti awa anọ na iri. Ọ ghọrọ otu n'ime ndị egwu Naijiria mbụ gara mba ofesi, na-eme ihe na Benin, United Kingdom, Sweden, France, West Germany, na Ịtali.

Ishola nwụrụ na 1982, na Ijebu Igbo, mana nnukwu ndepụta ya nke ndekọ na Decca na STAR na-adịgide. Nwa ya nwoke, Musiliu Haruna Ishola bụkwa onye na-agụ egwú, ka na-eme ma na-aga n'ihu n'ihe nketa nna ya, onye wepụtara abọm na-ere nde nke akpọrọ Soyoyo n'afọ 2000.

Esemokwu ya na onye mmekọ ya

Haruna Ishola tinyere aka n'okwu ikpe dị ịrịba ama n'ụlọ ikpe Naijiria megide onye bụbu onye mmekọ azụmahịa ya. N'afọ 1964, Ishola na-achọ ịmalite akara ndekọ nke ya iji bulie njikwa okike ya na uru onwe ya. Ọ kpọrọ onye ọchụnta ego a ma ama ka ọ bụrụ onye mmekọ ya. Nurudeen Omotayo Alowonle bụ onye na-etinye ego na aha a ma ama na ụlọ ọrụ egwu. A maara ya nke ọma n'oge ahụ, nke na aha ya, Alowonle, ghọrọ aha njirimara nke nwatakịrị ọ bụla aha ya bụ Nurudeen. Ha kpọkwara F. S. Balogun na nwoke ọzọ ka ha bụrụ akụkụ nke azụmahịa ahụ. Ishola enweghị ike ịkwụ ụgwọ onye ọka iwu kwesịrị ekwesị n'ihi na akara mbụ ya ejighị ya mee ihe, mana ọ maara na maka mmekọrịta ahụ ka iwu bụrụ nke iwu kwadoro, a ghaghị idepụta usoro nkwekọrịta. Na Mee 28, 1964, mmadụ anọ ahụ bịanyere aka na nkwekọrịta e ji aka dee iji bụrụ ndị mmekọ. Aha ha họọrọ maka mmekọrịta ahụ bụ "Express Record Dealers Association". Dị ka nkwekọrịta ahụ si kwuo, e guzobere "Express Record Dealers Association" maka ebumnuche nke ịmepụta ndekọ na akara aha Alowonle Sounds Studio. A họpụtara Nurudeen Alowonle ka ọ bụrụ onye isi ụlọ ọrụ ahụ. Azụmaahịa ahụ nwere nnukwu ihe ịga nke ọma, mana na ebube ọhụrụ ahụ bịara esemokwu. N'afọ 1966, e boro Alowonle ebubo na ọ na-emefu uru na ego n'ime akaụntụ ụlọ akụ nke onwe ya. Na Febụwarị 7, 1967, a gbasara mmekọrịta ahụ. Mgbe nke ahụ gasịrị, ndị mmekọ mbụ ahụ kpebiri ịla ezumike nká aha azụmahịa ahụ.

Mgbe ọ nọ n'ụlọ ahịa egwu dị n'ógbè ahụ n'etiti afọ 1967, Ishola hụrụ ihe ndekọ ọhụrụ nwere aha "Express Record Dealers Association". Ọ zụrụ ụfọdụ ma malite ime nnyocha dị nro. Ọ na-eche onye nwere obi ike iji jiri aha azụmahịa nke mmekọrịta ahụ na-adịghịzi adị na-ere ahịa ndekọ ahụ. Ọ bụ Nurudeen Alowonle, onye bụbu onye isi nchịkwa. Ishola kpọtara onye ya na ya na-arụkọ ọrụ n'ụlọ ikpe, ebe onye ọka ikpe George Sodeinde Sowemimo duziri ikpe ahụ. Alowonle tinyere akwụkwọ maka akara ahịa na aha ahụ na Nọvemba 1967, ma mgbe ọ mepụtara nkwekọrịta e ji aka dee site na 1964, Justice Sowemimo wepụrụ akara ahịa Alowonle na aha akara ndekọ ma machibido ya iji aha akara ahụ n'onwe ya, ma kwuo na Alowonle kwụọ Ishola ụgwọ maka ego e mebiri site na 1966 ruo na njedebe nke mmekọrịta ahụ mgbe ọ na-enweghị ike ịmepụta akwụkwọ ziri ezi na-ekwu na Ishola na ndị mmekọ abụọ ndị ọzọ akwụla òkè ha.

Njikọ mpụga

• "Discography nke Haruna Ishola, The Late Great Apala Singer"