IsiNgqumo

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ

IsiNgqumo, mà ọ bụ IsiGqumo, (nke pụtara "mkpebi" n'asụsụ ahụ n'onwe ya) bụ okwu mkparị nkè ndị na-edina ụdị onwe ha ná South Africa ná Zimbabwe na-asụ asụsụ Bantu, n'adịghị kà Gayle, asụsụ nkè ndị na'edina ụdị ibe há ná South Afrika na-asụrụ asụsụ German.[1] IsiNgqumo mepụtara n'afọ ndị 1980.[2][3] N'adịghị kà Gayle, á chọpụtabeghị IsiNgqumo nkè ọma mà ọ bụ dee yá, yá mèrè ọnụ ọgụgụ dị ná ọnụ ọgụgụ ndị na-ekwu ókwú adịghị.[4]

IsiNgqumo na-elekarị ányá dị kà ìhè ndị si n'Ebe Ọdịda Anyanwụ Ụwa site n'aka ụmụ amaala Zimbabwe mànà ọ bụ n'ezie ìhè ndị ụmụ amaala na-edina ụdị onwé há mepụtara, otú na-ahụ onwé há n'oge na-adịbeghị anyat.[2]

Ìhè Nlereanya[dezie | dezie ebe o si]

Ọ bụ ezie ná mkparịta ụka na-esonụ nwèrè ike ịbụ obere ìhè rụrụ arụ, ọ bụ ezigbo ónyé nnọchi ányá iji IsiNgqumo eme ìhè dịka ọtụtụ n'ime ókwú yá nweret njikọ ụfọdụ ná mmekọahụ ma ọ bụ nwoke na-edina nwoke.[5]

IsiNgqumo:

"Isiphukwana sake, kuyavuswa na?"
"Maye"
"Injini!"
"Kuncishiwe" (ma ọ bụ) "kuyapholwa"

Nsụgharị Ndebele (iji gosipụta ọdịiche):

"Ubolo sake, kuyakhulu na?"
"Ee"
"Imbuqo!"
"Kuyancane"

Bekee (ntụgharị nkịtị):

"Obi mkpara ya, ọ kpọtere ya?"
"Ee"
"Na-agha ụgha!"
"Ọ bụghị talent" (ma ọ bụ) "ọ na-eme ka mmadụ ghara inwe obi ọjọọ"

Nsụgharị Bekee:

"Pennis ya, ọ buru ibu?"
"Ee"
"Na-agha ụgha!"
"Ọ dị obere" (okwu abụọ ahụ pụtara otu ihe, ma bụrụkwa ihe mkparị [gịnị mere?])

Ókwú mmalite[dezie | dezie ebe o si]

Á na-enye mmalite nkè ókwú eji mee ìhè ná ìhè nlélé dị n'elu n'okpuru ébé a:[5]

  • Ókwú isiphukwana sitere ná okwu Ndebele uphuku (nkè pụtara "mkpịsị áká") nat nsonaazụ "-ana" (nkè pụtara 'obere'); ọ bụ ụdị IsiNgqumo nkè ókwú Ndebele bụ uphukwana.
  • Vusmàkàụ okwu Nguni maka "ebili" n'oge na-adịghị agafe agafe.
  • Maye sitere na ókwú Zulu maka igosiputa ìhè ijuanya. Á na-eji nkè á mee ìhè kama ókwú Zulu màkà ee, yebo.
  • Injini pụtara n'ụzọ nmàtị "ịgagharị", ma chọta mmalite yá ná ókwú Zulu màkà "injin". N'asụsụ Zulu, a na-eji okwu imbuqo eme ihe maka otu nzube ahụ.
  • Okwu uncishiwe sitere na Zulu dị ka "enyeghị", mana a na-eji ya na IsiNgqumo pụtara "enweghị nkà". Kuncishiwe nwere otu ihe ahụ dị ka "Ọ bụghị talent". Uncishiwe nwekwara ike ịpụta "ihe ọjọọ", ma ọ bụ enwere ike iji ya mee ihe dị ka mkparị.
  • Pholwa bụ oge na-adịghị arụ ọrụ maka okwu Zulu maka "dị jụụ". Enwere ike ịsụgharị Kuyapholwa dị ka "ọ na-eme ka mmadụ dị jụụ". Dị ka ncishiwe, enwere ike iji pholwa mee ihe dị ka mkparị.

Hụkwa[dezie | dezie ebe o si]

  • Asụsụ Lavender

Edensibia[dezie | dezie ebe o si]

  1. Rudwick (2008). "IsiNgqumo – Introducing a gay Black South African linguistic variety". Southern African Linguistics and Applied Language Studies 26 (4): 445–456. DOI:10.2989/SALALS.2008.26.4.3.675. Retrieved on 25 June 2014. 
  2. 2.0 2.1 Epprecht (December 1998). "The 'Unsaying' of Indigenous Homosexualities in Zimbabwe: Mapping a Blindspot in an African Masculinity". Journal of Southern African Studies 24 (4): 631–651. DOI:10.1080/03057079808708594. Retrieved on 17 November 2016.  Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name "Epprecht" defined multiple times with different content
  3. Cage (2003). Gayle: The Language of Kinks and Queens: A History and Dictionary of Gay Language in South Africa. Houghton, South Africa: Jacana Media. ISBN 9781919931494. Retrieved on 25 June 2014. 
  4. Cage. "Gayle – Gay SA Slang", Q Online, Mail & Guardian, 10 August 1999.
  5. 5.0 5.1 Cameron (2013). Defiant Desire: Gay and Lesbian Lives in South Africa. Routledge. ISBN 9781136656026. Retrieved on 25 June 2014.  Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name "CameronGevisser" defined multiple times with different content