Jump to content

Ismaila Gwarzo

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Ismaila Gwarzo
mmádu
ụdịekerenwoke Dezie
mba o sịNaijiria Dezie
Ebe ọmụmụGwarzo Dezie
ọrụ ọ na-arụcivil servant Dezie
Ọkwá o jiDirector General of the State Security Service of Nigeria Dezie
Ismaila Gwarzo

Alhaji Ismaila Gwarzo bụ onye ọrụ nchekwa na nzuzo dị elu nke Naijiria lara ezumike nká. Alhaji Ismaila Gwarzo onye Naijiria Ọ bụ onye uwe ojii, na onye nduzi mbụ nke State Security Service; Minista nke ndị uwe ojii ma bụrụkwa onye ndụmọdụ nchekwa mba na Onye isi ala Sani Abacha. Onye ndụmọdụ nchekwa mba Sani Abacha E jikọtara ya na ohi nke ihe dị ka ijeri $ 2.45 site na Central Bank of Nigeria. Central Bank nke Naịjirịa [1]

Oge ọ malitere

[dezie | dezie ebe o si]

A mụrụ Aliyu Ismaila Gwarzo n'obodo Gwarzo na Kano Steeti, ihe dị ka kilomita 72 site n'isi obodo Kano. Gwarzo Kano Steeti Kano [1] Ọ banyere n'òtù ndị uwe ojii Naijiria ebe o nwere ọtụtụ ọkwa na-abawanye ibu, na-ala ezumike nká na ọkwa dị elu. Ndị uwe ojii Naịjirịa [3]

Onye isi nke Ọrụ Nchebe Steeti

[dezie | dezie ebe o si]

N'ọnwa Juun afọ 1986, onye isi ndị agha, General Ibrahim Babangida họpụtara Gwarzo dị ka onye isi nchịkwa nke ụlọ ọrụ nchekwa steeti (SSS) e guzobere ọhụrụ, nke na-ahụ maka ihe nzuzo nke ụlọ. Ọrụ Nchebe Steeti Ibrahim Babangida Onye osote onye nduzi ya bụ Lt. Colonel A.K. Togun . [1] [4]

N'okwu nke dọtara uche ndị mgbasa ozi dị ukwuu, Dele Giwa, onye isi nchịkọta akụkọ nke magazin Newswatch, nwụrụ na 19 Ọktoba 1986 site na bọmbụ ngwugwu. Dele Giwa Newswatch Ụbọchị abụọ gara aga, ndị ọrụ SSS kpọrọ Giwa n'isi ụlọ ọrụ ha, ebe Colonel A. K. Togun boro ya ebubo na ọ na-eme atụmatụ mgbanwe ọha na eze na nke na-ebubata ngwá agha na mba ahụ. [5] A na-enyo Gwarzo enyo na ọ na-etinye aka na ogbugbu ahụ, mana enweghị ike ịjụ ya ajụjụ n'ihi ọnọdụ ya. [1]

Onye ndụmọdụ nchekwa mba

[dezie | dezie ebe o si]

Gwarzo bụ onye ndụmọdụ nchekwa mba (NSA) maka Onye isi ala Ernest Shonekan, onye malitere ọrụ n'ọnwa Ọgọstụ afọ 1993, na General Sani Abacha site na Nọvemba afọ 1993 gaa n'ihu. Ernest Shonekan Sani Abacha O lekwasịrị anya n'ihe gbasara nchekwa, ọ naghị etinye aka na mkpebi iwu mba ọzọ. [7] Otú ọ dị, Gwarzo rịọrọ maka ego maka mkpọsa iji zụlite ọbụbụenyi nke mba ndị dị n'Ebe Ọwụwa Anyanwụ Afrịka na OAU iji nweta nkwado maka Naịjirịa inweta oche na-adịgide adịgide na Kansụl Nchebe Mba Ndị Dị n'Otu. [1] Kansụl Nchebe nke Mba Ndị Dị n'Otu [1] N'ime Naijiria, Gwarzo na-anakọta ego maka iji ya mee ihe na mgbasa ozi gọọmentị. A na-agbasa ego ndị a na-emefu na redio na ndị nta akụkọ, na-emebi ntụkwasị obi nke ọchịchị ahụ. [1] Gwarzo na Major Hamza al-Mustapha, Chief Security Officer nke Abacha, kwuru na ọ bụ ya kpatara ọtụtụ n'ime " mmekpa ahụ, igbu ọchụ na ịpụnara mmadụ ihe" n'oge ọchịchị Abacha. Hamza al-Mustapha [1]

A kọrọ na Gwarzo wepụtara akụkọ nchebe adịgboroja nke mere ka o kwe omume ịnyefe ọtụtụ narị nde dollar site na gọọmentị gaa na akaụntụ onwe onye nke ndị ikwu Abacha, ka ọ na-aghọ nwoke bara ọgaranya na usoro ahụ. [11] Akụkọ mbido nke gọọmentị mgbanwe nke General Abdulsalami Abubakar bipụtara na Nọvemba 1998 kọwara usoro ahụ. Abdulsalami Abubakar Abacha gwara Gwarzo ka ọ kwadebe arịrịọ ego maka ọrụ nchekwa adịgboroja, nke Abacha kwadoro dị ka Onye isi ala. Central Bank nke Naịjirịa na-ezigakarị ego ahụ na ego ma ọ bụ akwụkwọ ndọrọ ego ndị njem, Gwarzo wee buru ego ahụ gaa n'ụlọ Abacha. Central Bank nke Naịjirịa Nwa Sani Abacha bụ Mohammed mere ndokwa ka ego ahụ gaa na akaụntụ ndị dị n'èzí. Mohammed [12] E mere atụmatụ na ijeri $ 1.4 na ego n'ụzọ a. [13] Maka uru nke onwe ya, Gwarzo mere ka Abacha kwenye ka o jiri dollar US jupụta n'ahịa iji nọgide na-enwe ọnụego mgbanwe. Gwarzo zụrụ $ 100 nde site na Central Bank of Nigeria na ọnụego gọọmentị nke N22 kwa dollar, ma ree ya na ọnụego ahịa nke N84 kwa dollar, na-edebe uru. [14]

Ịnọ n'ụlọ

[dezie | dezie ebe o si]

Mgbe Abacha nwụsịrị na June 1998, onye nọchiri ya bụ General Abdulsalami Abubakar mere ka e jide Gwarzo n'ụlọ ozugbo. Abdulsalami Abubakar [1] A tọhapụrụ ya mgbe e jidere ya ọnwa atọ. [16] E mechara boo Gwarzo ebubo na ọ zuru ihe dịka ijeri $ 2.45 n'aka Ụlọ Akụ̀ Naịjirịa. [17] Akụkọ banyere ego na nhazi nke ego ndị e nwetara na-agbagwoju anya. N'ọnwa Ọgọstụ afọ 1998, gọọmentị kwuru na ha achọpụtala ihe dị ka $ 500 nde nke Gwarzo zoro na akaụntụ ụlọ akụ na ụlọ nchekwa. [18] Ka ọ na-erule n'ọnwa Nọvemba afọ 1998, Abubakar kwupụtara na gọọmentị enwetala ijeri $ 1 n'aka ezinụlọ Abacha na nde $ 250 ọzọ n'aka Gwarzo. [19] Dị ka Reuters si kwuo, n'ọnwa ahụ, onye na-ekwuchitere onye isi ala kwuru na gọọmentị enwetala US $ 750 nde site na Gwarzo nke $ 625.2 nde dị na dollar US na £ 75.3 nde dị na pound sterling, nke ruru ihe dị ka US $ 125.4 nde. Reuters [20] Akụkọ akwụkwọ akụkọ Nọvemba kwuru na e weghaara ihe onwunwe 37 na Gwarzo, ụgbọala ise na ụgbọala 16 na-adọkpụ fatịlaịza. A kọrọ na Gwarzo "kwusiri ike na ọ bụ naanị 'nwa nwoke na-arụ ọrụ' nye Abacha nwụrụ anwụ". [1]

Naịjirịa laghachiri na ọchịchị onye kwuo uche ya na Mee 1999 na Republic nke anọ nke Naịjiria. Naịjirịa nke anọ Na 30 Septemba 1999 Naịjirịa rịọrọ Swiss Federal Office for the Prevention of Money Laundering ka ha mechie ihe onwunwe niile nke ezinụlọ Abacha, Gwarzo na ndị ọzọ metụtara ọchịchị ahụ. [22] Na Jenụwarị afọ 2000, a kọrọ na achọtala nde $ 654 n'ihe dị ka akaụntụ ụlọ akụ 140 nke Switzerland n'aha Abacha, ezinụlọ ya na ndị mmekọ ya. A chọtara ego ndị ọzọ na Luxembourg na Belgium, a na-enyo ya enyo na e zoro ego na mba ndị ọzọ. [1] Onye isi ala Olusegun Obasanjo nyere iwu na-akwadoghị na-egbochi Gwarzo ịbanye n'obodo ya na Kano Steeti iji gbochie atụmatụ a na-ebo ya. Olusegun Obasanjo Kano Steeti [1] Gwarzo nọ n'ụlọ mkpọrọ ruo ọnwa iri na asatọ n'enweghị ebubo ọ bụla e boro ya. njide ụlọ [25] Na Septemba 2000 Gwarzo pụtara n'ihu onye ọka ikpe Switzerland na otu ndị nchọpụta Switzerland na Abuja. Abuja O kwuru na ya ga-akwụ gọọmentị etiti $ 500 nde ọzọ. [1]

Ọrụ ya mgbe e mesịrị

[dezie | dezie ebe o si]

Akụkọ dị na Newswatch na Febụwarị 2004 kwuru na Gwarzo na ndị ọzọ a maara na ha zuru nnukwu ego n'aka gọọmentị ka nweere onwe ha. Akụkọ Ọ bụ ezie na Obasanjo guzobere Independent Corrupt Practices Commission (ICPC) n'oge na-adịghị anya mgbe a họpụtara ya, iwu ahụ emeghị ihe ndabere. Kọmitii Na-ahụ Maka Nrụrụ Aka n'onwe ya [1] N'ọnwa Machị afọ 2011, ndị Northern Consultative Forum kpọrọ nzukọ nke ndị isi nchekwa na ndị ọchịagha lara ezumike nká si North. Nzukọ Ntụziaka nke North Gwarzo so na ndị a kpọrọ. Ụfọdụ akwụkwọ akụkọ kwuru na ebumnuche ya bụ iji kwado onye bụbu onye isi agha nke steeti Muhammadu Buhari, onye na-agba ọsọ maka ntuli aka dịka onye isi ala na Congress for Progressive Change. Muhammadu Buhari Congress for Progressive Change [1] ACF kwuru na nke a abụghị eziokwu. ACF kwurịtara naanị nzukọ nke ndị ọkachamara na nchekwa iji kwadebe aro maka Onye isi ala Goodluck Jonathan. Goodluck Jonathan [28]

Ihe odide

[dezie | dezie ebe o si]

Ebe e si nweta ya