Ja'afaru Dan Isiyaku

Ja'afaru Dan Isiyaku

mmádu

ụdịekere	nwoke
Ụbọchị ọnwụ ya	1959

Ja'afari Dan Isiyaku bụ Emir nke iri na isii nke Zazzau, ọ chịrị site na 1937 ruo 1959.   Dị ka Emir nke Zazzau ọ bụ onye isi nchịkwa nke Zaria Emirate Native Authority nke nwere mpaghara iri na asaa ma ọ bụ ya na-ahụ maka idebe iwu na usoro n'ime emirate. [Ihe e dere n'ala ala peeji] 

Ndụ

A mụrụ Ja'afaru n'ụlọ eze Zazzau Abdullahi na nwunye ya Malama Aishatu. Nna ya bụ nwa nwa Sarkin Zazzau Hammada na nwa nwa Sarki Yamusa (1821-1834) agụmakwụkwọ mbụ Ja'afaru gụnyere nkuzi na ịgụghachi kor'an n'ụlọ mmụta Alakụba dị n'ógbè ahụ. Ọ nọrọ afọ asaa mbụ ya na mpaghara Sabon Gari n'ụlọ nna ya, mgbe nke ahụ gasịrị, ọ gara Zaria maka ọmụmụ koranic ndị ọzọ. Mgbe dị ihe dị ka afọ iri abụọ na anọ ma lụọ di, nna ya họọrọ ya ịga ụlọ akwụkwọ dị na Kano nke onye nkuzi Sweden, Hanns Vischer, guzobere, a na-akpọ ụlọ akwụkwọ ahụ makarantar Dan Hausa na asụsụ obodo. bụ otu n'ime ụmụ akwụkwọ ole na ole sitere n'agbụrụ eze ndị gara ụlọ akwụkwọ ahụ ka ọtụtụ ndị eze Northern na-enyo agụmakwụkwọ ọdịda anyanwụ enyo dị ka ihe na-eme nkwusa maka Iso Ụzọ Kraịst n'oge ahụ.

Mgbe gachara otu afọ n'ụlọ akwụkwọ ahụ, ọ laghachiri Zaria wee gaa n'ihu na iwu Islam, na-amụta iwu Maliki. Ọ rụkwara ọrụ dị ka onye na-enyocha ihe onwunwe nke nwere ibu ọrụ iji nyochaa uru nke ihe onwunwa nke ezinụlọ maka ebumnuche ụtụ isi. N'oge na-adịghị anya, onye bi n'ógbè ahụ gwara Ja'afaru ka ọ rụọ ọrụ nkwurịta okwu n'etiti ọfịs onye bi na ya na Emir nke Zazzau. 'ịrụ ọrụ nke ọrụ ya, Ja'afaru zụlitere mmekọrịta ya na eze nọ n'ọkwa, Aliyu Dan Sidi onye na-enyefe Ja'afaro ọrụ ụfọdụ mgbe ụfọdụ n'okwu metụtara nchịkwa ala. Mgbe ihe dị ka afọ anọ n'ọfịs mpaghara gasịrị, e buliri ya n'ọkwa onye isi odeakwụkwọ nke onye bi na ya. Mgbe e wepụrụ onye isi distrikti nke Zangon Katab n'ọfịs maka iwere ego site na ụtụ isi ehi, a họpụtara Ja'afaru dị ka onye nọchiri ya na 1918. Ja'afaru jere ozi dị ka onye isi distrikti ruo afọ 19. Na ngwụcha afọ 1936, Sarkin Ibrahim Dan Kwasau dara ọrịa ma nwụọ. Onye na Britain họpụtara Ja'afaru dị ka Sarkin Zazzau na Machị 1937 mgbe ya na ndị na-eme eze ọdịnala: Galadiman, Dokaje na Limamin nwesịrị mkparịta ụka.

Emir nke Zazzau

E chiri Ja'afaru okpueze na June 1937 n'ime ala dị n'obí eze. 'okpuru ọchịchị Naịjirịa na-apụtaghị ìhè, gọọmentị ndị Britain na-achị ala Naịjirị site n'aka ndị isi ọdịnala na n'ebe ugwu ọ bụ site na ndị eze. 'afaru dị ka eze ukwu ghọrọ onye isi nke Zaria's Native Authority, ọ bụ onye na-ahụ maka idebe iwu na usoro na nhọpụta nke ndị isi distrikti n'ime eze ukwu ahụ. Zaria na 1950 nwere ndị isi distrikti iri na asaa iji nyere ikike obodo aka na nchịkwa. ka onye isi nke ikike ala, ọ na-etinye aka na ọrụ mmepe iji gbasaa mpaghara Tudun Wada.

N'oge tupu nnwere onwe, Ja'afaru bụ onye otu Northern Regional House of Chiefs na onye minista na-enweghị ọfịs.