Mallam Dendo

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Mallam Dendo
Mmádu
ụdịekerenwoke Dezie
Ụbọchị ọmụmụ ya1760 Dezie
Ebe ọmụmụȮra Kebbi Dezie
Ụbọchị ọnwụ ya1833 Dezie
Ọrụ ọ na-arụwarlord, onye nkuzi Dezie
agbụrụFulbe people Dezie

Mallam Muhammadu Bangana nke a makwaara dị ka Mallam Dendo ma ọ bụ Manko, bụ onye ama ama n'akụkọ ihe mere eme na narị afọ nke iri na itoolu n'ihe bụ Naijiria nke oge a. Mallam Muhammadu Bangana Nigeria O sitere na obodo Fulani dị na Kebbi, nke dị na Northern Nigeria. Fulani Kebbi Northern Nigeria

N'ime narị afọ nke 19, mgbe mpaghara Central Sudan na-enwe mgbanwe dị ịrịba ama n'ihi mmeri nke Uthman dan Fodio duziri, Mallam Dendo kwagara mba Nupe. Uthman dan Fodio[1] Oge a gosipụtara mmeri nke ndị Nupe site n'aka Emir nke Gwandu. Ndị Nupe Emir nke Gwandu[2]

Mallam Dendo dị ezigbo mma na ndọrọ ndọrọ ọchịchị na atụmatụ. Omume amamihe ya nyere aka gbanwee mba Nupe nke ukwuu. A maara ya maka ime ụzọ ọhụrụ nke ime ihe na Nupe nke dị ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ afọ 200, na-eme ka Nupe bụrụ nke oge a.

A na-echeta Mallam Dendo maka ịhụ Islam n'anya na ịbụ nnukwu onye ndú. Ọmụmụ Islam Akụkọ ndụ ya, site n'ịmụta banyere Islam ruo n'ịghọ onye ọkà mmụta na onye ndú dị mkpa nke Islam, na-egosi otú o si emetụta akụkọ ihe mere eme nke Nupe.

Ọbụna taa, ndị mmadụ ka na-eche ihe Mallam Dendo mere. Ọ bụ akụkụ dị mkpa nke akụkọ ihe mere eme nke Nupe ma na-akpali ndị ọzọ iche echiche na ịmụta ihe.[3][4][5][6][7][8]

Ihe odide[dezie | dezie ebe o si]

  1. MURYAR AREWA. www.muryararewa.ng. Retrieved on 2023-10-04.
  2. Mallam Dendo Alias Manko: A biography of the Founder of the Bida Emirate in Nupeland (Paperback) | BookPeople (en). www.bookpeople.com. Retrieved on 2023-10-04.
  3. Olubiyo (2003-01-01). "The Nupe People of Nigeria". 
  4. Editor (2022-03-30). Al’ummar Nufawa da kafuwar Masarautar Nufe a Nijeriya (II) (ha-NGN). Manhaja - Blueprint Hausa version. Retrieved on 2023-10-04.
  5. Dangantakar Harshen Hausa Da Nufanci: Nazarin Tasirin Hausa A Kan Harshen Nufanci (4). Retrieved on 2023-10-04.
  6. Reporter (2021-11-10). Cultural heritage: What you need to know about the Etsu Nupe’s palace (en-GB). Tribune Online. Retrieved on 2023-10-04.
  7. AFRICA | 101 Last Tribes - Nupe people. www.101lasttribes.com. Retrieved on 2023-10-04.
  8. NYSC Bida>>History of Nupe tribe. web.archive.org (2011-02-11). Archived from the original on 2011-02-11. Retrieved on 2023-10-04.