Jump to content

Mugo Gatheru

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Mugo Gatheru
mmádu
ụdịekerenwoke Dezie
aha enyereMugo Dezie
ụbọchị ọmụmụ ya21 Ọgọọst 1925 Dezie
Ụbọchị ọnwụ ya27 Novemba 2011 Dezie
ọrụ ọ na-arụOnye na-ede akụkọ ndụ onwe ya Dezie

 

Reuel John Mugo Gatheru (21 Ọgọst 1925 - 27 Nọvemba 2011) bụ onye ode akwụkwọ Kenya mara maka ncheta 1964 ya, Nwa nke Ụwa Abụọ, nke na-akọwa ndụ nwata ya na Kenya na agụmakwụkwọ ya na mba ofesi.

Mugo mechara bụrụ prọfesọ akụkọ ihe mere eme na Mahadum California State, Sacramento, ebe ọ kuziri site na 1968 ruo 2002. O mechara dee akwụkwọ gbasara akụkọ ihe mere eme Kenya na nke ọzọ na akụkọ ifo Kikuyu .

Ndụ mmalite na agụmakwụkwọ

[dezie | dezie ebe o si]

RJ Mugo Gatheru, onye otu Ethaga nke mba Agĩkũyũ, amuru na 21 August 1925 na Lumbwa, nke di na Rift Valley Province nke Kenya Colony . Ọ bụ ọkpara Gatheru-wa-Mugo na Wambui-wa-Kuria. Dịka ọdịnala Kikuyu siri dị, a kpọrọ ya aha nna nna ya wee kpọọ ya Mugo-wa-Gatheru, nke pụtara 'Mugo, nwa Gatheru'. [1]

Ezinụlọ Mugo biri dị ka ndị squatters n'ugbo ndị Europe na ala ngalaba ọhịa. Na 1936, mgbe ọ dị afọ 11, ọ malitere ịgụ akwụkwọ ozi ala ọzọ na Kahuti Elementary School, sochiri ya Ụlọ Akwụkwọ Weithaga nke dịdebere Fort Hall (nke a na-akpọ Murang'a ugbu a). Ụlọ akwụkwọ abụọ ahụ bụ ndị Chọọchị ozi ala ọzọ na-elekọta, ma Mugo nọgidere n’ebe ahụ ruo 1940. Ka ha na-amụ ihe n’ebe ahụ, ndị ozi ala ọzọ ahụ gụrụ ya ‘ Reuel John’. [2]

N'afọ 1940, Mugo laghachiri n'ụlọ nne na nna ya iji sonye na emume ibi úgwù irua . [3] N'afọ sochirinụ, o debanyere aha na Kambui Primary School, nke dị nso na Nairobi . [4] Kambui bụ ụlọ akwụkwọ ndị ozi ala ọzọ ọzọ, ma eleghị anya ọ bụ òtù Gospel Missionary Society na-elekọta. Mugo nọ ọdụ maka ule izizi Kenya na 1944 na Kambui wee gafee nke ọma. [5]

N'afọ sochirinụ, Mugo sonyeere Laboratory Research Laboratory na Nairobi. Ọ bụ n'oge ọ nọ n'ebe ahụ ka ọ malitere inwe mmasị dị ukwuu na amụma colonial. [6] O kwuputara echiche ya n'akwụkwọ ozi na Kenya Weekly News, na-akatọ ọnọdụ ha na-akwado ndị ọbịa. Otú ọ dị, nke a zụtara ya n'aka Ụlọ Ọrụ Na-enyocha Mpụ, nke mere ka Mugo hapụ ọrụ ya na Laboratory. [7] N'oge a, ọ malitekwara iziga akụkọ na Associated Negro Press, n'agbanyeghị na ha ebipụtaghị ya. [8]

Na 1947, na site n'enyemaka nke Eliud Mathu, Mugo nwetara ọrụ na Kenya African Union . Nke a sochiri nzukọ mbụ ya na Jomo Kenyatta . O weghaara ọrụ nke onye nnyemaaka nchịkọta akụkọ na akwụkwọ akụkọ ha Mwafrika ma ọ bụ The African Voice . Onyinye ya gụnyere akụkọ gbasara iwu ngafe, mmanya agba, ụgwọ ọnwa dị ala, na ọnọdụ ụlọ dara ogbenye. [9]

Mgbe ọ na-arụ ọrụ na The African Voice, Mugo na-ederịta akwụkwọ ozi na ndị dị iche iche na United States na ebumnuche nke ịgbalị ịchụso agụmakwụkwọ ka elu, na-agbaso ihe atụ nke Peter Mbiyu Koinange na ndị ọzọ. Otu n'ime akwụkwọ ozi ya dọtara uche nke St. Clair Drake, prọfesọ na Mahadum Roosevelt, bụ onye nwere ike ị nweta akwụkwọ mmụta maka ya. Otú ọ dị, dị ka ndị ọchịchị colonial maara echiche ndọrọ ndọrọ ọchịchị ya, Mugo enweghị ike ịnweta visa iji gaa United States. [10] [11]

Mugo choro uzo ozo, debanye aha na St Joseph's School, Allahabad, na 1949. [12] O nwetara nkwado site n'aka ndị enyi na ezinụlọ iji kwụọ ụgwọ ya. Nna ya rere ala, otu onye Arab bara ọgaranya na-azụ ahịa na Nairobi nyekwara aka ọzọ. Ọ nọrọ n’India ruo n’afọ 1950, bụ́ mgbe ọ gawara England ma gawazie United States, na nke ugbu a site n’enyemaka ego sitere n’aka nwanne nna ya na ndị òtù chọọchị dị n’America. [13] [14] Mana ka ọ na-erule oge Mugo ruru Roosevelt ọ chọpụtara na mahadum akagbuola akwụkwọ mmụta ya. Drake batara ọzọ, na-enweta ohere agụmakwụkwọ maka oge ọkọchị nke 1950 naanị. [15] Ọ chọtara Mugo ka ọ nweta ohere agụmakwụkwọ iji gaa kọleji Bethune-Cookman . N'ebe ahụ, ọ gụrụ akwụkwọ na sociology na sayensị ndọrọ ndọrọ ọchịchị, na ndị ọzọ. [16]

N'otu oge ahụ ka e wepụtara Child of Worlds Two na African Writers Series, Gatheru nyefere Heinemann ihe odide ọzọ, nke Ngũgĩ wa Thiong'o tụlere ya. Nke a ka akpọrọ The Molding of the New Kenya . Ebipụtaghị ihe odide ahụ na 1975, mana o yikarịrị ka ọ bụ ntọala maka akwụkwọ ya, Kenya: site na colonization ruo nnwere onwe, 1888-1970, bụ nke e mesịrị bipụta na 2005. [44] [45]

Ọrụ agụmakwụkwọ na ọnwụ

[dezie | dezie ebe o si]

  Ka ọ na-erule 1968, Gatheru laghachiri na United States, na-arụ ọrụ nkuzi na Mahadum California State University, Sacramento. Ọ nọgidere na mahadum ihe karịrị afọ 30, na-akụzi klas na akụkọ ihe mere eme nke Africa na Middle Eastern. [26] [46]

Ntụaka

[dezie | dezie ebe o si]


Isi mmalite

[dezie | dezie ebe o si]

 13] [14] Mana ka ọ na-erule oge Mugo ruru Roosevelt ọ chọpụtara na mahadum akagbuola akwụkwọ mmụta ya. Drake batara ọzọ, na-enweta ohere agụmakwụkwọ maka oge ọkọchị nke 1950 naanị. [15] Ọ chọtaranya na-azụ ahịa na Nairobi nyekwara aka ọzọ. Ọ nọrọ n’India ruo n’afọ 1950, bụ́ mgbe ọ gawara England ma