Naa Amanua

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Naa Amanua
Mmádu
ụdịekerenwanyị Dezie
Ọrụ ọ na-arụonye egwu Dezie
oge ọrụ ya (mmalite)1973 Dezie

Mary Naa Amanua Dodoo, nke a makwaara dị ka Naa Amanua, bụ onye Ghana na-agụ egwu ọdịnala na onye na-ede egwu.[1] Ọ bụ onye ndu nwanyị so na-abụ abụ nke Wulomei, otu egwu Ghana nke e hiwere n'afọ 1973. Naa bụ onye natara Ihe nrite awod nke Vodafone Ghana Music Awards Lifetime Achievement Honors nke afọ 2018 .[2]

Mmalite ndụ[dezie | dezie ebe o si]

O sonyeere otu ukwe n'ụlọ ụka St. Georges Garrison Anglican Church, Burma Camp, ma mesịa gaa Abokobi Presbyterian Mixed-Middle School, ebe ọ ghọrọ onye ndu abụ n'ụlọ akwụkwọ ahụ na ngwụcha afọ ndị 1960.[3]

Ihe omume[dezie | dezie ebe o si]

N'oge ọchịchị General Acheampong nke afọ 1974 (ọrụ akpọrọ nye onwe gị nri), ha gaharịrị mba ahụ na-agafe Volta na Yaipe Queen gaa Yaipe wee gaa Bolgatanga. N'etiwapụ egwu ha na ngafe mba Ghana, ndị otu ahụ gara Togo iji soro Charlotte Dada, nwanyị ama ama na Ghana na-eti egwu. Ha mekwara ngosipụta egwu ha na USA na UK.

Naa Amanua mechara hapụ Wulomei isonyere Suku Troupe nke abọm mbụ ya, awo de me, bụ nnukwu egwu kporo ọkụ. Ndị Suku Troupe nyere Naa Amanua ohere inye ndị ụwa ntakịrị ihe n'abụghị naanị egwu. Ha bụkwa ndị a ga-atụle n'ụlọ ihe nkiri na ebe ịgba egwu. N'afọ 1978, ha gara Benin, Togo na Liberia na West Africa ma gaa Kenya, ebe ha gosiputara nka egwu ha nye onye isi ala Jomo Kenyatta.

Mgbe afọ iri gasịrị ọ nọwara na Suku Troupe, Naa Amanua hapụrụ ha iji mepụta otu nke ya n'afọ 1988 wee wepụta Mi yen Maya na 1989.

Naa ka na-arụsi ọrụ ike. Ọ na-eme ihe omume egwu na mmemme na n'emume pụrụ iche ma nwee nnatara uche ngosi tinyere onye egwu Burgher Highlife, Charles Amoah, na mbipụta nke iri na asatọ nke Vodafone Ghana Music Awards.[4]

N'afọ 2018, Ga-Adangme Concern Youth Group n'okpuru nduzi nke Nii Ayaafio Tetteh ghọtara ma nye ya aha Ga "Nye Kpakpa" maka ntunye ya na egwu Ga-Adangme site na mbido ya. Naa kwenyere na onyinye sitere n'aka Chineke bụ onyinye n'adigide ruo mgbe ebighị ebi.[3]

Edensibia[dezie | dezie ebe o si]

  1. GH (29 March 2018). LEGEND! Naa Amanua Of Wulomei Group Is 2018 VGMA Lifetime Achievement Honoree. Entertainment Ghana. Archived from the original on 19 March 2019. Retrieved on 16 March 2019.
  2. 2018 VGMAs: Naa Amanua Dodoo receives Lifetime Achievement Honours. GhanaWeb (15 April 2018). Retrieved on 18 March 2020.
  3. 3.0 3.1 LEGEND! Naa Amanua Of Wulomei Group Is 2018 VGMA Lifetime Achievement Honoree. Entertainment Ghana (29 March 2018). Archived from the original on 19 March 2019. Retrieved on 23 March 2019.
  4. Lamptey (2018-04-16). VGMAs 2018 updates: List of award winners so far (en). Yen.com.gh - Ghana news.. Archived from the original on 2021-05-22. Retrieved on 2021-05-22.

Njikọ mpụga[dezie | dezie ebe o si]