Jump to content

Nafada

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Nafada

Nafada bụ otu n'ime ọchịchị ime obodo gọọmenti iri na otu nke Gombe Steeti, Naijiria.  Isi ụlọ ọrụ ya dị n'obodo Nafada dị n'akụkụ ọwụwa anyanwụ nke mpaghara ahụ na 11°05′44″N 11°19′58″E,[1] n'akụkụ osimiri Gongola nke gafere ebe ahụ.[2]  Dika ngụkọ nke afọ 2006 siri dị, ọchịchị ime obodo a kpuchiri square kilomita otu puku, narị ise na iri asatọ na isii ma nwee mmadụ.  Nafada nwere ngalaba iri bụ: Nafada ọwụwa anyanwụ, Nafada etiti , Nafada ọdịda, Jigawa, Birnin Fulani ọwụwa anyanwụ, Birnin Bolewa, Birnin Fulani ọdịda anyanwụ, Gudukku, Barwo/Nasarawo na Barwo Winde.

Ihu igwe

[dezie | dezie ebe o si]

Na Nafada, oge ọkọchị na-ekpo ọkụ ma bụrụkwa urukpuru, ebe oge mmiri na-ekpo ọkụ nke ukwuu na urukpuru .  Nkezi Kwere afã sitere na iri isii ruo òtù narị na ise degrees Fahrenheit, ọ na- ada ada n'okpuru iri ise nà ise ma ọ bụ na-elu otu narị na iteghete. [1] [2]

Okpomọkụ

[dezie | dezie ebe o si]

Site n'abalị mbụ ọnwa Machị ruo abalị iri na atọ ọnwa Mee bụ oge akụ, nke na-adịru ọnwa abụọ mara ụma anọ ma nwee oke ụka kwa ụbọchị otu narị na otu. °F.  Na Nafada, onye bụ ọnwa kacha ewu ewu n'afọ, yana nkezi dị otu narị na anọ Celsius F na obere iri asaá na asaa°F. [1] [3]

Okpomọkụ dị elu kwa ụbọchị n'okpuru iri iteghete Celsius F bụ nke a na- LED n'oge oge oyi nke ọnwa abụọ na ụma asaa, nke na-amalite site n'abalị irí na anọ nke ọnwa Julaị ruo abalị anọ nke ọnwa Ọktoba Jenụwarị, yana nkezi mbelata nke iri isii na isii. Celsius F na elu nke  iri iteghete na atọ°F, bụ ọnwa oyi kacha n'afọ na Nafada. [4] [5]

Mmiri ozuzo

[dezie | dezie ebe o si]

Ngụkọta oke mmiri ozuzo Nafada amụbaala nke ukwuu n'ihi mgbanwe ihu igwe, na-ebute ihu igwe mmiri na mpaghara ahụ. [6]

Akụkọ ihe mere eme

[dezie | dezie ebe o si]

Nafada dị n'ala omenala ndị Bole .  Ọ bụ isi obodo Gombe Emirate site na 1913 ruo 1919. Emere Gombe Emirate na Doma nke e mechara kpọọ ya na Gombe [7]

Nafada bụ otu n'ime ụzọ iri na otu nke Gombe Steeti, Naijiria.  O nwere isi ụlọ ọrụ ya n'obodo Nafada ma ọ dabara n'okpuru mpaghara senatorial Gombe North, ihe mebere mpaghara etiti na Dukku LGA. [8]

Ọchịchị

[dezie | dezie ebe o si]

Kemgbe afọ 2020, onyeisioche ọchịchị ime obodo na osote onye isi oche bụ Musa Abubakar na Salisu Shuaibu Dandele n'otu n'otu. [9] Onye isi oche Musa Abubakar nwụrụ n'abalị iri na ise nke ọnwa Ọgọstụ afọ 2022 n'ihe mberede okporo ụzọ. [10]

Koodu ozi nke Nafada bụ narị asaa na iri isii na abụọ. [11]

MyNafada LGA bụ nke Gombe North Senatorial Zone/District tinyere Dukku, Funakaye, Kwami na Gombe LGA. [7]

N'afọ 2023, Abdullahi El-Rasheed (Bala kelly) (Magatakardan Dukku) ikpe onye otu ụlọ ụlọ na-anya anya Nafada na Dukku na ebubo ya, onye bụbu Gọvanọ nke Gombe steeti Senator Ibrahim Hassan Dankwanbo (Talban Gombe) na- ụlọ  anya Gombe North senatorial district [12]

Nafada LGA bụ nke Nafada/Dukku mpaghara etiti mejuputara mpaghara mpaghara niile nke:

  1. N'okpuru ọchịchị Nafada
  2. Mpaghara ọchịchị Dukku

Ndị omeiwu Federal na Naijiria na-enwe ike otu ndị ime obodo n'otu steeti ma bụrụ onye otu onye nọ n'oche omebe iwu etiti na-achọ anya ya. [13]

Emir nke Nafada ugbu a bụ HRH Alhaji Muhammad Dadum Hamza [14]

Wards dị n'okpuru ọchịchị Nafada.

Mpaghara

[dezie | dezie ebe o si]

Obodo na obodo nta dị n'okpuru ọchịchị Nafada. [18]  

Geography

[dezie | dezie ebe o si]

[19]akwụkwọ Gọọmenti Nafada nwere mkpokọta 1,586 square kilomita na nkezi akwụkwọ dị 33. Reeéç be C

Ụzọ Gongola na-agafe LGA na mpaghara nwere nkezi iru mmiri dị n'okpuru 20 [19] siri Nafada sitere na River Gongola na-esi na mkpọda egwuregwu nke Jos Plateau wee daa n'osimiri Gongola na-aga n'ebe ugwu-ọwụwa  ikike ruo Nafada.  wee gaa n'ihu n'otu ụzọ ahụ ruo Ọdọ Mmiri Chad .  Ka ọ dị ugbu a, ọ na- ada na ndịda na ndịda-ọwụwa ọmụmụ ruo mgbe ọ na-egosi Hawa.  ahụ ahụ wee na-aga na ndịda ruo osimiri Benue, ekiri ya na nchegharị obodo Numan.  mgbago osimiri ahụ ụzọ yana ọtụtụ ụgwọ ya bụ iyi oge nke na-e ngwa ngwa n'August na September kwa afọ.  Ọdọ mmiri Dadin Kowa dị nso na Gombe na Kiri Dam gbara n'okpuru osimiri ahụ.  [20] Kiri Dam dị na Shelleng LGA nke Adamawa steeti na ugwu-ọwụwa ọmụmụ Nigeria nke e wuru iji nye mmiri maka ụlọ ọrụ Savannah Sugar [20]

Economy nke Nafada

[dezie | dezie ebe o si]

Na Nafada LGA bụ ebe obibi dị iche iche, akara Donfa, ebe a na-azụta ma na-ere ọtụtụ ngwa ahụhụ.  Na Nafada LGA, e gburu ọtụtụ ihe mpaghara, dị ka limestone na gypsum.  Ọrụ ugbo, ceramik, ọrụ aka, njikwa ire anụ ụlọ na ụfọdụ ihe omume na-enyere ndị ọzọ dị mkpa na mpaghara Nafada.  [22] Nafada nwere nnukwu ego nke gypsum dị ka otu n'ime mmetụta ya kacha ukwuu.  [23] Ihe mgbochi Fika Shale dị na mpaghara Nafada bụ ụrọ na-acha uhie na- acha uhie na-ahụ gypsiferous, gypsum-ọgaranya na-acha agwa na-acha na-enwe nnukwu na nkume mudstone, agba ntụ nke  nnukwu fissile shale na ụrọ aja nwere obere okwute na obere okwute.  Otú ọ dị, a na-eji nnukwu akụ a eme ihe, bụ eziokwu nke na-eme ka obodo bụrụ otu n'ime ndị nwere obere isi .

Ndị mmadụ

[dezie | dezie ebe o si]

Onu ogugu Nafada bu 138185 dika onu ogugu onu ogugu mmadu nke 2006 mere

Ndị ama ama

[dezie | dezie ebe o si]
  1. 1.0 1.1 Nafada Climate, Weather By Month, Average Temperature (Nigeria) - Weather Spark (en). weatherspark.com. Retrieved on 2023-07-10.
  2. Atlas. Yearly & Monthly weather - Nafada, Nigeria (en). Weather Atlas. Retrieved on 2023-08-15.
  3. Simulated historical climate & weather data for Nafada (en). meteoblue. Retrieved on 2023-08-15.
  4. Nafada weather and climate ☀️ Best time to visit 🌡️ Temperature (en). www.besttravelmonths.com. Retrieved on 2023-08-15.
  5. Nafada Annual Weather Averages (en). WorldWeatherOnline.com. Retrieved on 2023-08-15.
  6. Climate Change Nafada (en). meteoblue. Retrieved on 2023-10-19.
  7. 7.0 7.1 Gombe State History, LGAs and Senatorial Zones/ Districts (en-US). Aziza Goodnews (2019-10-17). Archived from the original on 2022-10-22. Retrieved on 2022-04-14.
  8. Nafada Local Government Area. www.finelib.com. Retrieved on 2022-03-24.
  9. APC wins all 11 chairmanship, 114 councillorship seats in Gombe (en-GB) (2020-12-20). Retrieved on 2022-03-24.
  10. Sani (2022-08-16). Nafada LG Chairman Dies In Road Crash (en-US). Retrieved on 2023-08-16.
  11. Post Offices- with map of LGA. NIPOST. Archived from the original on 2009-10-07. Retrieved on 2009-10-20.
  12. Ex-Governor Dankwambo unseats Senator Alkali in Gombe - Daily Trust. dailytrust.com (27 February 2023). Retrieved on 2023-08-16.
  13. Dukku/nafada Federal Constituency. www.manpower.com.ng. Retrieved on 2022-04-14.
  14. Voice of Nigeria (en-US). Voice of Nigeria (2023-01-04). Retrieved on 2024-01-03.
  15. LIST OF WARDS IN NAFADA LOCAL GOVERNMENT AREA. Soluap (14 November 2023).
  16. 16.0 16.1 16.2 Soluap (2023-11-14). LIST OF WARDS IN NAFADA LOCAL GOVERNMENT AREA (en-US). Soluap. Retrieved on 2024-01-03.
  17. 17.0 17.1 17.2 17.3 17.4 17.5 Wards in Nafada Local Government Area. www.manpower.com.ng. Retrieved on 2024-01-03.
  18. Nafada L.G.A Postal code & Zip Codes (en-US). Nigeria Zip codes. Retrieved on 2023-08-15.
  19. Nafada Local Government Area. www.manpower.com.ng. Retrieved on 2022-03-24.
  20. Nigeria (2022-04-27). History Of Nafada LGA, Gombe State (en-US). Media Nigeria. Retrieved on 2023-08-15.
  21. Gombe Gov Leads APC Campaign to Nafada - THISDAYLIVE (en). www.thisdaylive.com. Retrieved on 2024-01-26.
  22. Nigeria (2019-01-29). We would build on Dankwambo's legacies, Nafada assures (en-US). The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News. Retrieved on 2023-12-10.
  23. Error on call to Template:cite web: Parameters url and title must be specified. www.premiumtimesng.com. Retrieved on 2023-12-10.
  24. Daily (2023-01-18). Gombe Governor appoints LG Caretaker Chairmen - Peoples Daily Newspaper (en-US). Retrieved on 2024-01-03.
  25. Reporters (2022-10-20). Gombe Governor Appoints Salihu Alkali As Chairman, Gombe Board Of Internal Revenue Service (en-US). Swift Reporters. Retrieved on 2023-12-10.
  26. Najeriya, kisan malaman addinin Islama – DW – 11/05/2014 (ha). dw.com. Retrieved on 2024-01-03.