Nchebe nri na Chad

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Onye ọrụ ugbo na Chad. Ihe karịrị 80% nke ndị bi na ya na-arụ ọrụ ugbo na akụ na ụba Chad na-abụkarị ndị ọrụ ugbo. [1]

Chad na-enwe ụkọ nri zuru ebe niile ugbu a.  Ihe ka ọtụtụ ná ndị bi na Chad na-enwezi ụdị erighị ihe na-edozí .  [1] 87% nke ndị bi na ya bi n'okpuru ahịrị ego.  [2] N'ihi na obodo a pịa nkụ, ekiri ala, na ọ na-enwekarị ụkọ mmiri mmiri, ọtụtụ ndị Chadi na-adogo igbo mkpa nri ha na-eri kwa ụbọchị.  [3] Ọ bụ ebe ahụ mba ụwa n'ime mba ahụ ewetala ụfọdụ ahụ efe, ọnọdụ dị na Chad ka dị njọ n'ihi ụnwụ nri ka ukwuu na mpaghara Sahel .  Asia nri ,ka ngwaọrụ nke na-emetụta ngwaọrụ [mba ndị dị na Sahel] n'  kwa dị iche iche, mmiri mmiri mmiri, dara ada.  owuwe ihe ubi na ọnụ ahịa dị elu nke nri bụ isi emewo ka onyebịbịa 'oge adịghị mma' nke awụ a ngwa ngwa - nke na-ekwu okwu 2014." [4] Erighị ihe na-edozi ahụ dị elu, n'etiti ụmụ  ekere na n'anya, ebe ihe ka ọtụtụ n'ime ihe niile nọ na Chad na-ata ụdị n'ụdị ụfọdụ nke nkwutọ uto ma ọ bụ ekiri dị njọ n'ihi ya.  [5] Enweghị nchekwa nri bụ ihe akara nke akara obi sara mbara na Chad, nke na-enwe ọgba aghara siri ndị agha, ngwaahịa na agharechi.  nri nri ogologo oge na Chad.

Ihe kpatara ya[dezie | dezie ebe o si]

Ọzara Sahara kpuchiri ọkara ugwu Chad, na-ebelata oke ala a na-akụ ahịhịa.

Environment na ọdịdị ala[dezie | dezie ebe o si]

Chad bụ mba mbụ nkụ, nke akara ala, nke ala-akpa Sahara na-achị, ebe ọ bụ naanị ndị nna dabara adaba maka itolite nri buru ibu.  [1] Enweghị ala ubi na- ụmụ nwanyị ụmụ Chadi na-ahụ nnukwu ihe isi ike n'ịkọ nri ga-ezuru onwe ha ma ọ bụ ọrụ, na-ebute ọrụ ugbo nke a na-achọ maka ihe kpatara eri eri.  nri dịka owu.  [2] Ọ bụrụ na ihe nke nta ka ọ 80% nke ndị ọrụ Chadian niile na-arụ ọrụ na ngalaba ọrụ ugbo, mana mmetụta uche na ihe eji ihe eri nri na nri ka nwere oke.

[2] [3]Ihe ụmụ ndị Chad na-adịkwa mfe maka ndị sitere na ụmụ dị ka igurube, nke na-eto eto na ihu igwe cha cha cha.  N'ihi ụmụ obere ndị a, ọ bụghị nanị na ihe kpatara ndị Chad na-akụrụ awụ n'ala, kamakwa ha na- LEDre ndị ọrụ Chad na-enwekwu isi ihe ike site n'ịịn mfe ha ego.  Ọgbaghara a n'ahụ ugbo na-aga n'ihu na- mbi mbọ a na-eme iji ọnụ nri nri, yana mịka na ike ogbenye juru ebe niile na mba ahụ.

Ụnwụ ka ukwuu na mpaghara Sahel emeela ka okwu enweghị ụkọ nri na Chad ka njọ. Ihe ndị metụtara ihu igwe dị ka mbelata na oke mmiri ozuzo na-enweghị atụ na-ebelata ihe ọkụkụ nke Chad site na nnukwu ego. Ọzara nke ala kpọrọ nkụ na mpaghara ndịda Chad na-emetụtakwa mmepụta nri. [2] N'ihi ya, mgbe ọdachi ndị na-emere onwe ha dị ka mwakpo igurube zuru ebe niile ma ọ bụ ụkọ mmiri ozuzo mpaghara na-emetụta ọrụ ugbo nke Chadi, ọnụ ahịa nri na-ebuli elu karịa ikike nke nkezi nwa amaala Chad iji kwụọ ụgwọ. [4] Ọdachi ndị a na-etinyekwa ndị ọrụ ugbo n'ime nnukwu nsogbu akụ na ụba, na-adaberekarị na enyemaka mba ọzọ nke mkpụrụ na ọka ka ha nọrọ n'ahịa. [1]

Akụ na ụba[dezie | dezie ebe o si]

Ịda ogbenye bụ isi ihe osisi oke nchekwa nri nri Chad.  Chad bụ otu n'ime mba ndị kasị daa ogbenye na mbara ala, yana ihe mmalite nke nta ka ọ bụrụ 9 n'ime mmadụ iri ọ ibe ụmụ amaala Chadi bi n'okpuru sub ogbenye.  [1] Dị ka Human Development Index si kwuo, Chad bụ 186th n'ime mba 188 dị ka nke 2017. [2] Ogbenye dị elu, na mgbakwunye na ọnụ nri dị elu n'ihi ụkọ, na-eme ka ọ na  -siriri ndị Chaịdi ike nri.  Na mgbakwunye, ihe isi ike dị n'ịzụta ma ọ bụ nri nri na Chad emeela ka ọnụ ahịa nri dị elu nke nkezi onye ọrụ nwewe ike ịkwụ ụgwọ.[1]

Kemgbe Chad nwetara nnwere onwe site na France, mmepụta nri na mba ahụ ebelatala. [1] Mba Chad gụnyere ihe karịrị agbụrụ 200, yana nkewa n'etiti ndị Alakụba n'ebe ugwu na ndịda nke Ndị Kraịst, dịka nkewa okpukpe na Sudan na South Sudan gbara agbata obi. [5] Esemokwu agbụrụ na okpukperechi, na mgbakwunye na enweghị gọọmentị etiti siri ike, na-eme ka imepụta netwọkụ etiti nke nkesa nri siri ike. [6] Ebe ọtụtụ n'ime mba ahụ enweghị ọnụnọ gọọmentị, ndị agha ebo na-egbochikarị ndị otu enyemaka mba ụwa na-anwa ibubata nri. Ịga n'ihu na esemokwu dị ala na enweghị ntụkwasị obi n'ozuzu na-eme ka nnyefe enyemaka a pụrụ ịdabere na ya bụrụ ihe na-agaghị ekwe omume. [6]

Ọnụọgụ[dezie | dezie ebe o si]

[7]Dị ka Global Hunger Index si kwuo, Chad bụ ugbu a 118th n'ime mba 119 tozuru oke, ikike nanị ndị agbata obi ya ndị, Central African Republic.  [1] A na-eme ciqaab na mmadụ 350,000 nọ na Chad na-eche agụụ na-agụsi ike.  [2] Na mgbakwunye, 87% nke ihe niile nọ na Chad na-ata ụdị n'ụdị erighị ihe na-edozi ahụ, yana 45% na-ata sisite na uto.  [3] Ọ na-siriri ndị na-agụ akwụkwọ ike akwụkwọ ịga ụlọ akwụkwọ, na-ahụkwa akara ha n'ozuzu ha na ike akụ na aka ha.  [4] Broego erighị ihe na-edozi ahụ na-adịkwa elu n'ime ime obodo nke obodo mepere emepe, n'ihi na obodo Chad si mma.

Ụlọ akụ ụwa[dezie | dezie ebe o si]

.akụ mba egwuregwu ụwa ụfọdụ nnukwu ego n'ịlụso nri na Chad ogụ.  akụ mba ụwa lekwasịrị anya n'ịgbasa maka nnweta nri na ngwa ọrụ ugbo.  Ozi nzaghachi nri na anụ ụlọ ihe yana oru ngo na-eme ka ọrụ ugbo na agbanwe agbanwe na ihu igwe.  [1] [2] Ọrụ ndị a na-anwa ileba anya na ụkọ nri dị n'oge ọ àlà maka ndị Chad, yana ọkụ ihu igwe nke ndị ọrụ ugbo na Chad zutere.

Mmemme nri ụwa na-etinye aka na nzaghachi maka ụkọ nri na Chad na mpaghara Sahel.

Mmemme nri mba ụwa na-arụ ọrụ iji gboo ụkọ nri na mpaghara ahụ, yana Chad karịsịa. Mmemme nri mba ụwa lekwasịrị anya karịsịa n'ịgbasa maka nnweta nri na ngwa ọrụ ugbo. Nde mmadụ 1.4 nọ na Chad ka a na-eji ihe enyemaka nri mberede na-akwado ugbu a site n'aka Mmemme Nri Ụwa. [4] Na mgbakwunye na mbọ ikesa nri, Mmemme nri ụwa na-enyefe ndị mmadụ na mpaghara ọdọ mmiri Chad ego dabere na ego, iji kwalite ọrụ akụ na ụba na mpaghara ahụ. Mmemme nri mba ụwa na-enyekwa ndị gbara ọsọ ndụ 370,000 si Central African Republic na Sudan enyemaka nri nri n'ụlọ mkpọrọ iri na itoolu dị na Chad. [4]

USAID na-enye akụrụngwa iji nyere aka dozie erighị ihe na-edozi ahụ n'etiti ndị Chad. Ha na-enye enyemaka nri n'otu aka na mmemme nri ụwa iji kwado nkesa nri maka ndị Chad yana ndị gbara ọsọ ndụ si Central African Republic na Sudan. [6] Na mkpokọta, $62.9 nde enyemaka bụ ndị USAID nyere na mmefu ego n'afọ 2018. [6]

. [7]Action Against Agụụ bụ ọrụ ebere nkeonwe na-arụ ọrụ ugbu a na onyunyo iji nyere aka na-eme ụnwụ nri n'ofe ụwa.  Na Chad, ha ndị mmadụ 274,160 aka na 2017 iji zere nri na ngwaahịa, yana imeziwanye ọfịsdị mmiri dị ọcha na mmemme idebe ihe ọcha.  [1] Ọgba dị ukwuu na mba ahụ ịhapụla mba na ọnọdụ adịghị mma, nke na- mbọ ha na-eme iji ruo obodo ndị dị n'ime ime obodo nke mba ahụ.

Ntụaka[dezie | dezie ebe o si]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 Overview (en). World Bank. Retrieved on 2018-12-17. Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name ":2" defined multiple times with different content
  2. 2.0 2.1 Severe food shortages in western Chad lead to rising malnutrition in children | Chad | UNICEF. www.unicef.org. Archived from the original on 2018-12-17. Retrieved on 2018-12-17.
  3. Sahel emergency | World Food Programme. www1.wfp.org. Retrieved on 2018-12-17.
  4. 4.0 4.1 4.2 Chad | World Food Programme. www1.wfp.org. Retrieved on 2018-12-17.
  5. Barker (2017-10-16). On World Food Day, 350,000 people in Chad face starvation (en-AU). ABC News. Retrieved on 2018-12-17.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 Food Assistance Fact Sheet – Chad | Food Assistance | U.S. Agency for International Development (en). www.usaid.gov. Retrieved on 2018-12-17.
  7. 7.0 7.1 Chad | Hunger Relief in Africa (en). Action Against Hunger (2011-07-07). Retrieved on 2018-12-17.