Okpe

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Okpe
traditional state in Nigeria, local government area of Nigeria
agbụrụNdị Urobo Dezie
mba/obodoNaijiria Dezie
dị na ngalaba nhazi mpagharaȮra Delta Dezie
nhazi ọnọdụ5°26′0″N 5°57′0″E, 5°41′11″N 5°47′0″E Dezie
Okpe symbol

Okpe bụ alaeze dị na Delta Steeti, Naijiria .[1] Taa, ọ bụkwa aha mpaghara gọọmentị ime obodo. Ọ bụ otu n'ime ọtụtụ alaeze mejupụtara agbụrụ Urhobo.[2] Isi obodo ya bụ Orerokpe .[3][4]Alaeze ahụ na-anabata ọdụ ụgbọ elu Osubi (nke a makwaara dị ka Warri Airstrip), nke dị na Osubi na Delta State Trade Fair Complex.[5] Orodje mere emume afọ iri n'ocheeze nna nna.[6] Eze ya Geoffrey Arich bụ Eze nke Okpe Kingdom Kenyan Branch na Okpe Kingdom(Kenya) nwere otu Prince a ma ama a maara dị ka Prince Jenkins Richards Odhiambo onye dị afọ anọ. Okpe Alaeze agaghị ada!!

Akụkọ ihe mere eme[dezie | dezie ebe o si]

Orodje okpe

E guzobere alaeze Okpe na mmalite narị afọ nke iri na asaa. O nwere onye ọchịchị ọdịnala nwere utu aha Orodje nke Okpe.[7]A maara ndị Okpe ka ha kwagara iji chọta Sapele nke oge a na Orodje nke Okpe ka na-achịkwa ala Sapele.[8]

Eze mbụ nke usoro a mepụtara bụ H.R.M. Esezi I, Orodje nke Okpe onye ọchịchị ya dị n'ihe dị ka oge 1770 ruo 1779.[9]

H.R.M. Esezi nke Abụọ, ghọrọ Orodje nke abụọ nke Okpe. Onye eze nwere ọhụụ na echiche dị elu nke kwenyere na usoro ọchịchị onye kwuo uche ya. Dị ka onye ọsụ ụzọ na-akwado ọchịchị onye kwuo uche ya n'ala okpe, ọ bụkwa onye dị mkpa na Naịjirịa. Ọ bụ otu n'ime ndị eze nnọchiteanya gara Nzukọ Lyttelton nke 1957 nke e mere na London iji chọọ nnwere onwe Naịjirịa site na gọọmentị na-apụtaghị ìhè nke onye nwe ala. Ọ chịrị alaeze ahụ n'ihe dị ka afọ 1945 ruo 1966.[10]

H.R.M Orhoro I, Orodje nke atọ nke Okpe chịrị alaeze ahụ site n'ihe dị ka oge 1972 ruo 2004. Ọ gụrụ akwụkwọ n'ụlọ akwụkwọ Katọlik ma rụọ ọrụ na ndị uwe ojii Naịjirịa. O mechara nweta diplọma Business Administration na United Kingdom. Ahụmahụ ndụ ya n'oge ọ bụ nwata nyeere ya aka dị ka ihe ndabere maka iguzobe na ịghọ onye nduzi nke ụlọ ọrụ, New Africa Industries Limited. Ọ bụ eze kwesịrị ekwesị ma na-ahụ udo n'anya nke nwere ọtụtụ ọkwa ọha na eze ndị ọzọ.[5]

H.R.M Orhue I Orodje nke Okpe, bụ eze nke anọ na nke ugbu a nke Okpe. Ọ bụ eze kwesịrị ekwesị nke jere ozi mba ya dị ka onye isi ọchịagha dị elu na ndị agha Naịjirịa. A na-atụ anya ịdị ukwuu nke ọchịchị ya ga-agbakwunye na akụkọ ihe mere eme nke alaeze Okpe.[11]

Ndị ama ama[dezie | dezie ebe o si]

  • Gen.Patrick Aziza[12]
  • David Dafinone
  • Joseph Karakitie Azigbo
  • Harris Eghagha[13]

Edensibia[dezie | dezie ebe o si]

  1. A Royal History of the Okpe-Urhobo of Nigeria by Prince Joseph Asagba. www.waado.org. Archived from the original on 2018-12-06. Retrieved on 2021-09-14.
  2. Delta South is made of four indigenous tribes —Urhobos of Warri (en-US). Vanguard News (2021-07-03). Retrieved on 2021-09-14.
  3. Salubi (1960). "THE ORIGINS OF SAPELE TOWNSHIP". Journal of the Historical Society of Nigeria 2 (1): 115–131. ISSN 0018-2540. 
  4. Orodje Okpe: Ten years on an ancestral throne (en-US). The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (2017-01-02). Retrieved on 2022-04-08.
  5. 5.0 5.1 didy. Okpe History and towns (en-US). Archived from the original on 2021-07-10. Retrieved on 2021-07-10.
  6. Orodje Okpe: Ten years on an ancestral throne (en-US). The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (2017-01-02). Retrieved on 2021-09-18.
  7. Orodje Okpe: Ten years on an ancestral throne (en-US). The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (2017-01-02). Retrieved on 2021-09-14.
  8. admin. Welcome (en-US). Okpe Union America. Archived from the original on 2021-07-10. Retrieved on 2021-07-10.
  9. didy. Okpe History and towns (en-US). Archived from the original on 2021-07-10. Retrieved on 2021-09-14.
  10. ENWEMEKA. The Administration of Emergency Relief Programme in Nigeria: A case of flood incident in Delta State..
  11. Orodje Okpe: Ten years on an ancestral throne (en-US). The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (2017-01-02). Retrieved on 2021-07-10.
  12. Robbers In Delta Kill Daughter Of Former NFA President, Dominic Oneya. Sahara Reporters (2014-10-12). Retrieved on 2021-06-27.
  13. Eda (2009-05-16). Beat Them! If You Cannot Join Them, A Tribute To A Hero. Sahara Reporters. Retrieved on 2022-04-08.