Owuo

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ

Owuo bụ abosom nke Ọnwụ na akụkọ ifo Asante na Akan nke West Ghana na Ewe, ọkachasị agbụrụ Krachi nke East Ghana da Togo. A na-egosipụta ya na akara Adinkra nke obube.[1] A na-ekwu na Odomankoma kere ya (a pụkwara ide ya O domankama) ka o wee gbuo ụmụ mmadụ (ọ bụ ezie na, ọkachasị maka ndị Asante na ndị Akan, àgwà a na-apụta n'ọdịnihu n'oge esemokwu ya na Ta Kora, na -ekwusike na e kèrè ya tupu mmadụ nakwa eleghị anya chi ndị ọzọ, dika Odomankoma n'onwe ya [2] Ọ na-egosi nkwụsị nke usoro okike n'ụwa, nrụtụaka nke na o gburu Odomankoma, Onye Okike Ukwu[3]

Aha[dezie | dezie ebe o si]

A makwaara Owuo dị ka Odomakama Owu', ma ọ bụ Onye Mmebi (ma ọbụ Ọnwụ nke Okike), n'ihi ọdịdị mbibi ya nke igbu ndụ nakwa eziokwu ahụ bụ na ọ gburu O Domankoma, na-eme ka Odomankoma bilie n'ọnwụ ma bie ndụ site na Nyankapon:[2]

Akụkọ ifo[dezie | dezie ebe o si]

Okike nke Owuo, etu Owuo si gbuo Odomankoma nakwa otú Ananse si bụrụ onye okike nakwa Abosom nke Amamihe.[dezie | dezie ebe o si]

N'akụkọ a, Odomankoma mepụtara Owuo. Mgbe e kwesịrị Owuo, o meriri Odomankoma n'ọgụ ma gbuo ya. Odomankoma hapụrụ ihe omume ya niile n'aka ndị ndụmọdụ ya, Nyankapon na Nyame. Mgbe ahụ, ọ kpọlitere onwe ya n'ọnwụ wee jiri ike ya, gaa n"ihu site na Nyankapon, na-aghọ onye Odomankoma na onye nnọchi anya ya. Odomankoma ghọgburu Owuo ka ọ ṅụọ nsí nke Owuo na mgbalị igbu ya, ọ bụ ezie na ọ rụghị ọrụ.[2]

Ka oge na-aga, Ananse, nwa ya nwoke ketara ọtụtụ n'ime àgwà okike nke Odomankoma. Site n'ebe a, Ananse ga-aghọ onye okike, na-enweta aha Anansi Kokuroko (The Great Spider / Designer) tinyere Odomankoma, ya, O Domankomo na Nyankapon wee mechaa ihe nketa O domankome, mepụta ọtụtụ n'ihe O dominankom na ọ bụghị eluigwe nʼihi na e kere ya. Mgbe ahụ ha mechara mepụta ihe a kpọrọ mmadụ na Ananse / Odomankoma na-emepụta ha na Nyankapon / Oromankome n'ime ha.[4] Ananse, nwa Odomankoma (ma ọ bụ ma ọ dịkarịa ala sunsum ya), kụziiri ụmụ mmadụ ihe niile ọ maara, na-enye ya utu aha, Abosom nke Amamihe

Edemsibịa

  1. Brookman-Amissah (1986). "Akan Proverbs about Death". Anthropos 81 (1/3): 75–85. ISSN 0257-9774. 
  2. 2.0 2.1 2.2 Danquah (1952). "The Culture of Akan". Africa: Journal of the International African Institute 22 (4): 360–366. DOI:10.2307/1156919. ISSN 0001-9720.  Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name ":4" defined multiple times with different content
  3. Brookman-Amissah (1986). "Akan Proverbs about Death". Anthropos 81 (1/3): 75–85. ISSN 0257-9774. 
  4. How Kweku Anansi became a spider. anansistories.com. Retrieved on 2022-07-03.