Queen Amina

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ


Amina (nakwa Aminatu ; nwụrụ 1610; pronunciation ⓘ</link> ) bụ onye Hausa [1] ihe mere eme na obodo-State Zazzau (ugbu a obodo Zaria na Kaduna State ), nke dị ugbu a na mpaghara ugwu-ọdịda enwe  nke Nigeria .  [2] O nwere ike ịbụ na ọ chịrị n'etiti eje nke iri na isii.  Onye a na-arụrịta ụka nke ụfọdụ ndị ọlụ ihe mere eme agbaghawo adị ya.

Ndụ mbido[dezie | dezie ebe o si]

. [1]Amina (nakwa Aminatu ; nwụrụ 1610; pronunciation ⓘ</link> ) bụ onye Hausa [1] ihe mere eme na obodo-State Zazzau (ugbu a obodo Zaria na Kaduna State ), nke dị ugbu a na mpaghara ugwu-ọdịda enwe  nke Nigeria .  [2] O nwere ike ịbụ na ọ chịrị n'etiti eje nke iri na isii.  Onye a na-arụrịta ụka nke ụfọdụ ndị ọlụ ihe mere eme agbaghawo adị ya.

. [2]Mgbe ọ dị afụ iri na isii, a set Amina Magajiya (onye nketa), e elele ya ohu ikpe iri anọ ( kuyanga ).  [1] Site na nwata, Amina nwere ọtụtụ ndị agha ya.  M ịgba egwu aka ya "ndị ohu iri na-enye kwa ụbọchị" nke Makama na "ohu nwoke iri ise na ndị ohu iri ise nakwa akpa iri ise nke ọcha na akwa achụso" sitere n'aka Eze Kano.

Mgbe nne na nna ya nwụsịrị na 1566 ma ọ bụ gburugburu, nwanne Amina ghọrọ eze Zazzau. N'oge a, Amina ewepụtala onwe ya dị ka "onye agha na-edu ndú n'ime ndị agha ịnyịnya nwanne ya" ma nweta aha ọma maka nkà agha ya. [3] A ka na-eme ya taa n'abụ otuto ndị Hausa dị ka "Amina ada Nikatau, nwanyị nwere ike dịka nwoke nwere ike iduba ụmụ nwoke n'agha." [3]

Ọchịchị eze na mgbasawanye nke Zazzau[dezie | dezie ebe o si]

Mmeri nke Amina

. [4]Mgbe nwanne ya nwoke Karami nwụsịrị na 1576, Amina rịgoro n'ọkwa eze .  [1] Zazzau bụ otu n'ime steeti Hausa asaa mbụ (Hausa Bakwai), ndị ọzọ bụ Daura, Kano, Gobir, Katsina, Rano na Garun Gabas.  [1] [2] Tupu Amina eweghara ocheeze, Zazzau bụ otu n'ime steeti ndị a kacha ukwuu.  Ọ bụkwa isi iyi nke ndị ohu nke ndị Arab ga-ere n'ahịa ohu nke Kano na Katsina

. [2]ị ụ ụ ụ ụ ụ ụ ụ ka e chichara ya eze ụrọ, Amina mere mkpọsa afụ 34 megide ndị agbata obi ya, iji ọgụ ọgụ Zazzau.  [1] [2] [3] Ndị agha ya, nke nwere ndị agha ji ụkwụ 20,000 na otu puku ndị agha agha, nwere ikike nke ọma na egwu.  [1] N'ezie, otu n'ime mbụ mbụ ọ mara ndị ya bụ oku ka ha "me ikike ngwa agha ha."  [1] O ruo nnukwu traktị ala Kwararafa na Nupe

[2]Akụkọ mgbe ochie nke Sidney John Hogben zoro aka na ya na-akpọ onye ọhụrụ n'obodo ọ lara ọware, onye ọ lla n'ime ha kwuru na ọ ga-ezute otu ihe ahụ na-adịghị mma n'ụụ: "  E gbupụrụ nwoke di ya nkenke isi ka onye ọlụa mba ndị ndụ ọgwụ ahụ.  Iji mee akara na ichekwa ala ọhụrụ ya, Amina mere ka ike ájá gbaa obodo ya gburugburu.  Mgbidi ndị mmadụ ihe a na- na ika ahụ ruo mgbe ndị Britain meri Zazzau na 1904, ọtụtụ n'ime ha ọrụ ndụ taa, nke a mara ka ganuwar Amina</link> (Mgbidi Amina).

Ọnwụ[dezie | dezie ebe o si]

Ama ihi ọrịa ọrịa Amina.  Onye ọkammụta Muslim na apụ apụ nke iri na tere Dan Tafa kwuru na "Ọ nwụrụ n'ebe a na-akpọ Attaagar. Ọ bụ ya mere ohere Zazzau ji bụrụ obodo mgbasa ozi ikwubiga okwu ókè n'ime ndị na-asụ Hausa, ebe Bauchi ndekọ mpaghara.  "  [1] N'ịbụ onye na-ese na akaụntụ Tafa, Sidney John Hogben na-akọ na "Amina nwụrụ na Atagara, nke dị nso na Idah ugbu a, n'ihi na n'oge ahụ Amina kwapụrụ ọrụ Zazzau n'ebe  Ma ndị nna ọtụtụ gbara ya gburugburu. Ọnwụ; ọtụtụ ndị edemede n'akwụkwọ ha kwuru na ọ nwụrụ na Vom Jos ebe ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme ndị ọzọ kwuru na ọ nwụrụ na Atagara, ugbu a Idah. [2]

  1. (1999–2002) Women in world history : a biographical encyclopedia, Commire, Anne., Klezmer, Deborah., Waterford, CT: Yorkin Publications. ISBN 078763736X. OCLC 41108563. 
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Hogben (1966). Emirates of Northern Nigeria. London: Oxford University Press, 215–255. 
  3. 3.0 3.1 Smith (2008). The Oxford Encyclopedia of Women in World History (in en). Oxford University Press. ISBN 9780195148909. 
  4. Crowder, Michael. (1978). The story of Nigeria, 1st publ. in this non-net, London: Faber and Faber. ISBN 0571112102. OCLC 178813654. 

Ntụ aka akụkọ ihe mere eme[dezie | dezie ebe o si]

. [1] [2]Otu n'ime ebe mbụ a na-akpọ Amina bụ ma ike a na-akpọ Planisphere nke Domingos Teixeira, nke e mere na 1573 weeyeel ebe dị n'Africa dị ka "Castelo Damina," Castle nke Amina.  [1] Otu n'ime isi ederede ederede na-ekwu Amina bụ Mohammed Bello bụ Ifq al-Maysur, nke edere na 1836. Ọ na-ekwu na ọ bụ ya bụ "onye mbụ hiwere ụdị n'etiti [ndị Hausa  ]," na ọ manyere Katsina, Kano na mpaghara ndịsị ọzọnyere ya ugwu.  [2] Bello enyeghị nsogbu oge gbasara ya.  A na-akpọkwa ya na Kano Chronicle, ndị ihe mere eme nke ọma na ụmụ zuru ezu nke obodo Kano, nke e dere na njedebe ikpeazụ nke afọ iri na , ma na-etinye akwụkwọ mbụ.  Dị ka mgba ihe mere eme nke a si kwuo, ọ bụ onye dịkọrọ ndụ Muhammad Dauda, ​​onye chịrị site na 1421 ruo 1438, Amina meri ruo Nupe na Kwarafa, na-anakọta ụtụ site n'ebe dị anya ma chịa afọ 34. [  3] Ọtụtụ ndị ọkachamara nakweere ozi a wee dee oge ya na-akpara ruo etiti etiti adọ nke iri na ise

Ihe ngosi omenala ọgbara ọhụrụ[dezie | dezie ebe o si]

  • Ihe oyiyi Queen Amina na National Arts Theater dị na Lagos State na-asọpụrụ ya, ọtụtụ ụlọ akwụkwọ agụmakwụkwọ na-azakwa aha ya. [3]
  • Amina bụ onye na-akwado akwụkwọ akụkọ fantasy akụkọ ihe mere eme Queen of Zazzau (2018) nke JS Emuakpor dere, dabere na ndụ ya malitere na 1557 OA. [4]
  • Amina bụ mkpali maka agwa Malika na akwụkwọ akụkọ eserese Malika: Warrior Queen (2017) nke Roye Okupe dere dịka ekwuru n'akwụkwọ agba [5] mekwara onye odee.
  • Na Education, ihe omume nke ise nke Small Ax fim site Steve McQueen, 12 afọ Kingsley Smith mmeri na-agụpụta n'olu akụkọ banyere Amina na ezinụlọ ya, mgbe ọ mụtara ịgụ.
  • Na egwuregwu vidiyo Age of Empires III: Definitive Edition Queen Amina pụtara dị ka onye ndu nke mmepeanya ndị Hausa.
  • Amina pụtara dị ka onye ndu Zazzau na 1444, tupu oge ndụ ya, na Europa Universalis IV . Ọ bụkwa onye izugbe, nke ụmụ nwanyị na-achị achị enweghị ike ịnọ n'egwuregwu ahụ, ma nwee ezigbo stats.
  • Ihe nkiri 2021 Amina na-egosi ịrịgo ya n'ocheeze. Izu Ojukwu na-eduzi ya.

Ntụaka[dezie | dezie ebe o si]

  1. R. A. Adeleye, "Hausaland and Bornu,
  2. Humphrey Fisher.
  3. Jones (2000). Women Warriors: A History. Brassey's. ISBN 1-57488-206-6. 
  4. Queen of Zazzau by J.S. Emuakpor. Goodreads. Retrieved on 8 March 2019.
  5. YouNeek African Heroes - An All Ages Coloring & Activity Book. youneekstudios.com. Archived from the original on 2017-12-23.