Umqombothi
Umqombothi (Nkọwa okwu Xhosa: [um̩k͡īomboːthi]), bụ biya ọdịnala Xhosa nke e ji ọka (ọka), ọka malt, sorghum malt, yist na mmiri mee. Ọ bara ọgaranya na vitamin B. Biya ahụ nwere obere mmanya na-aba n'anya (na-erughị 3%) ma mara na ọ nwere ísì siri ike ma dị ilu. N'ọdịdị, biya ahụ bụ opaque na ụcha na-acha anụnụ anụnụ. Ọ nwere ọkpụrụkpụ, na-atọ ụtọ na nke siri ike (site na ọka).
Umqombothi dị ọnụ ala karịa biya lager azụmahịa nke e ji ọka bali mee ma jiri okooko osisi hop mee ka ọ dị ụtọ.
Ụzọ ọdịnala e si akwadebe nria[dezie | dezie ebe o si]
A na-aṅụ Umqombothi na-agbaso omenala ọdịnala ma ndị a dịtụ iche n'etiti mpaghara. A na-enyekarị usoro nri ahụ site n'ọgbọ ruo n'ọzọ. A na-akwadebe biya ahụ n'elu n'ebe a esi ihe n' ụlọ. Mgbe ahụ, ọ na-eme ka ọ jụọ oyi na okpomọkụ gburugburu ebe obibi n'èzí ụlọ.
Ihe eji eme ya bụ: nha nhata nke nri ọka, malt mealie (corn malt) na malt sorghum. Malt nkpuru ọka neme ka biya na-enwu ọkụ ma nwee kwa ezi isi uto. Sorghum malt a eme ka biya gbaa ọchịchịrị.
A na-agwakọta ihe ndị ahụ n'ime ite ígwè, nke a maara dị ka potjie na South Africa. A na-agbakwunye mmiri ọkụ anọ. A na-ahapụ ngwakọta ahụ n'otu ntabi anya. Ngwakọta ahụ na-amalite ịgbaze ma bubbles na-apụta. Aga ịchọpụta ísì na-esi ísì ụtọ.
A na-ewepụ obere akụkụ nke wort ma tinye ya n'otu akụkụ. A na-esi mash fọdụrụnụ ruo mgbe a ga-emepụta ihe mkpofu. A maara ngwaahịa a dị ka isidudu ma enwere ike iri ya dị ka poregi. Mgbe ị na-eme biya, a na-ahapụ isidudu ka ọ jụọ oyi otu ụbọchị.
Mgbe ngwakọta ahụ jụọla oyi, a na-awụnye ya n'ime nnukwu ite plastik. A na-agbakwunye wort e wepụrụ n'akụkụ ite ahụ. A na-agbakwunye ole na ole sorghum malt na ole na ole ọka malt na ite ahụ. A na-eji spoon na-akpahari ya bụ nke
ọdịnala a na-akpọ iphini emekwapụta mmanya ahụ. A na-ekpuchi ite ahụ na mkpuchi na blanket (iji jide okpomọkụ). A na-etinye ite ahụ n'ebe na-ekpo ọkụ n'otu abalị, iji kwalite ịgba ụka.
Ụzọ ọdịnala nke ịnwale iji hụ ma ọ bụrụ na mmanya ahụ dị njikere bụ iji ọkụ dị nso na ite ahụ. Ọ bụrụ na oku ahụ na-agbo ngwa ngwa, mmanya ahụ a dị la nma ọṅụṅụ . Ọ bụrụ na ọkụ ahụ ka na-enwu ọkụ, mmanya ahụ adịbeghị nma ọṅụṅụ . Nke a bụ n'ihi na mash na-agba ụka na-emepụta carbon dioxide buru ibu, nke na-adịghị ekwe ka ọkụ nke egwuregwu ahụ.
Mgbe a na-akwadebe mmanya ahụ, a na-enyocha mash ahụ na-agba ụka site na nnukwu ígwè, iji wepụ ọka ndị a na-emepu. A maara ihe dị n'ala nke ite ahụ dị ka intshela. A na-agbakwunye intshela na biya a na-agbanye agbanye, iji nye ụtọ ọzọ.
A na-agbanye mkpụrụ ndị a na-emepu emepu ma na-etinye ha n'ala maka ọkụkọ. Onye na-aṅụ biya na-ekele ndị nna nna ya mgbe ọ na-atụ ọka.
Ozugbo a gwọrọ biya ahụ, a na-awụnye ya n'ime nnukwu drum a maara dị ka gogogo. Ọ pụrụ ịkekọrịta na ndị enyi na ezinụlọ. Mgbe ndị ọbịa rutere n'ụlọ onye na-aṅụ biya iji detụ biya ahụ ọnu ma sonye na ememe ahụ, ha na-eweta karama brandy, dị ka ihe nnọchianya ekele.
Ojiji ọdịnala[dezie | dezie ebe o si]
A na-eji Umqombothi eme emume nlọghachi nke ụmụ okorobịa a maara dị ka abakwetha na omenala Xhosa, mgbe ulwaluko - mmalite na ibi úgwù nwoke okpukpe.
Biya na-arụ ọrụ dị ezigbo mkpa mgbe mmadụ na-akpọtụrụ ndị nna nna ya ha, amadlozi, ma na-arụkwa ọrụ dị mkpa na mmekọrịta mmadụ na ibe ya, ya mere a na-ejikarị ya eme ihe n'oge agbamakwụkwọ omenala, olili ozu, na imbizos (mgbakọ omenala).[1]
Nchegbu ahụike[dezie | dezie ebe o si]
Nnyocha e mere n'oge na-adịbeghị anya chọpụtara na sorghum na ọka e ji mee ihe na umqombothi na-emetọkarị mycotoxin-emepụta mycotoxine Aspergillus spp., Penicillium spp., Rhizopus spp. na Mucor spp.[2]
Ọ bụ ezie na a naghị emetọ biya a gwụchara na fungus, 33% nke biya sorghum a na-ere ahịa nwere aflatoxins na 45% nke biya a na-eme n'ụlọ nwere zearalenone ma ọ bụ ochratoxin A (ma ọ bụ ha abụọ) na ngwaahịa ikpeazụ.
N'omenala ama ama[dezie | dezie ebe o si]
A na-eweli aka na ya n'abụ nke otu onye anakpo Yvonne Chaka Chaka. Okwu abụ ahụ na-akpọ ya " biya anwansi nke Africa". A na-anụ abụ ahụ na mmeghe nke Hotel Rwanda.
Hụkwa[dezie | dezie ebe o si]
- Burukutu, Chibuku na Munkoyo ma ọ bụ 'Ibwatu' na Zambia.
Ihe odide[dezie | dezie ebe o si]
- ↑ Murray. Umqombothi: Africas original beer. Beerhouse. Beerhouse. Archived from the original on 2 June 2016. Retrieved on 7 April 2016.
- ↑ Odhav (2002). "Mycotoxins in South African traditionally brewed beers". Food Additives and Contaminants 19 (1): 55–61. DOI:10.1080/02652030110053426. PMID 11811766.