Ụlọ nsọ nke Edfu
mba/obodo | Egypt |
---|---|
dị na ngalaba nhazi mpaghara | Edfu, Aswan Governorate |
ebe | Apollinopolis Magna |
nhazi ọnọdụ | 24°58′40″N 32°52′24″E |
ihe omume dị ịrịba ama | construction |
Ihe ejị mee ya | sandstone |
time period | Greco-Roman Egypt |
category for the interior of the item | Category:Interior of Edfu Temple |
Ụlọ nsọ nke Edfu bụ ụlọ nsọ Ijipt nke dị n'akụkụ ọdịda anyanwụ nke Osimiri Naịl na Edfu, Upper Egypt. A maara obodo ahụ n'oge ndị Gris na Koinē Grik: 〜πόλλων πόλις na Latin dị ka Apollonopolis Magna, n'aha chi ukwu Horus, onye a maara dị ka Apollo n'okpuru interpretatio graeca.[1] ọ bụ otu n’ime ụlọ arụsị kacha mma echekwara na Egypt. Ewubere ụlọ nsọ ahụ n’Alaeze Ptolemaic n’etiti 237 na 57 tutu amụọ Kraịst. Ihe odide ndị dị na mgbidi ya na-enye ozi dị mkpa gbasara asụsụ, akụkọ ifo na okpukpe n'oge oge ndị Gris na Egypt. Karịsịa, ihe odide ụlọ nsọ ahụ e dere ede “na-enye nkọwapụta [ha abụọ] maka owuwu ya, ma chekwaa ozi gbasara nkọwa akụkọ ifo nke nke a na ụlọ arụsị ndị ọzọ niile dị ka Island of Creation.".[2] E nwekwara "ihe nkiri dị mkpa na ihe odide nke ihe nkiri dị nsọ nke kọrọ esemokwu ochie dị n'etiti Horus na Seth".[3] Edfu-Project na-asụgharị ha.
Akụkọ ihe mere eme
[dezie | dezie ebe o si]Edfu bụ otu n'ime ọtụtụ ụlọ nsọ e wuru n'oge Alaeze Ptolemaic, gụnyere ụlọ nsọ Dendera, Esna, ụlọ nsọ Kom Ombo, na Philae. Ogologo ya na-egosipụta ọganihu nke oge ahụ. Ụlọ nsọ dị ugbu a, nke a malitere "na 23 August 237 BC, na mbụ nwere ụlọ nzukọ nwere ogidi, ụlọ nzukọ abụọ gafere, na ebe nsọ ụgbọ mmiri gbara ụlọ ekpere gburugburu. "[4] A malitere ụlọ ahụ n'oge ọchịchị Ptolemy III Euergetes ma wuchaa ya na 57 BC n'okpuru Ptolemy XII Auletes. Ewubere ya na saịtị nke mbụ, obere ụlọ nsọ nyekwaara Horus, n'agbanyeghị na ihe owuwu gara aga gbadoro ụkwụ na ọwụwa anyanwụ – ọdịda anyanwụ karịa ugwu–ndịda dịka ọ dị na saịtị ugbu a. Pylon e mebiri emebi dị n'ebe ọwụwa anyanwụ nke ụlọ nsọ dị ugbu a; Achọtala ihe akaebe e dere ede nke na-egosi usoro ihe owuwu ụlọ n'okpuru ndị ọchịchị New Kingdom Ramesses I, Seti I na Ramesses II..
A na-echekwa naos nke Nectanebo nke Abụọ, ihe ncheta sitere na ụlọ mbụ, n'ime ebe nsọ nke dị n'ime, nke guzo naanị ya ebe ụlọ nsọ ụlọ ụka nke ụlọ nsọ nke ụlọ ụka itoolu gbara ya gburugburu.[5]
Ụlọ nsọ nke Edfu dara dị ka ihe ncheta okpukpe mgbe Theodosius nke Mbụ kpagburu ndị ọgọ mmụọ ma nye iwu machibido ofufe ndị na-abụghị Ndị Kraịst n'ime Alaeze Ukwu Rom na Narị atọ na iri itoolu na otu. Dị ka ọ dị n'ebe ndị ọzọ, ndị na-eso ụzọ okwukwe Ndị Kraịst nke bịara chịa Ijipt bibiri ọtụtụ n'ime ihe ndị a tụrụ atụ n'ụlọ nsọ ahụ. A na-eche na uko ojii nke ụlọ nzukọ hypostyle, nke a na-ahụ taa, bụ nsonaazụ ọkụ ọkụ e bu n'obi ibibi ihe oyiyi okpukpe nke a na'oge ahụ dị ka ndị ọgọ mmụọ.
N'ime narị afọ ndị gafeworonụ, e liri ụlọ nsọ ahụ ruo omimi nke mita 12 (39 ft) n'okpuru ájá ọzara na-enugharị na okpuru mmiri nke Naịl debere. Ndị bi n'ógbè ahụ rụrụ ụlọ kpọmkwem n'elu ogige ụlọ nsọ mbụ ahụ. Ọ bụ naanị n'elu elu nke pylon ụlọ nsọ ka a na-ahụ anya ka ọ na-erule 1798, mgbe njem ndị France mere ka a mata ụlọ nsọ ahụ. Na 1860 Auguste Mariette, onye France na-ahụ maka Egypt, malitere ọrụ ịtọhapụ ụlọ nsọ Edfu n'ájá.
Ụlọ nsọ nke Edfu fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe a na-emebi emebi ma bụrụ ezigbo ihe atụ nke ụlọ nsọ Ijipt oge ochie.[6] mkpa nkà mmụta ihe ochie pụtara na ọnọdụ nchekwa dị elu emewo ka ọ bụrụ ebe a na-eme njem nlegharị anya n’Ijipt na ebe ọtụtụ ụgbọ mmiri ndị na-eji mmiri Naịl na-akwụsịkarị. N'afọ 2005, e megharịrị ịbanye n'ụlọ nsọ ahụ site na mgbakwunye nke ebe ndị ọbịa na ebe awara awara awara awara..[7] A gbakwunyere usoro ọkụ dị mgbagwoju anya na ngwụcha afọ 2006 iji nye ohere nleta abalị.[8]
Ihe Ọ pụtara n'okpukpe
[dezie | dezie ebe o si]Ụlọ nsọ nke Edfu bụ ụlọ nsọ kachasị ukwuu a raara nye Horus na Hathor nke Dendera.[9] Ọ bụ n'etiti ọtụtụ ememme dị nsọ nye Horus. Kwa afọ, "Hathor na-esi n'ụlọ nsọ ya dị na Dendera na-aga na ndịda Horus na Edfu, na ihe omume a na-egosi alụmdi na nwunye ha dị nsọ bụ oge ememe na njem njem.. "[10]
Mmetụta ọ na-enwe n'ihe owuwu ndị Britain
[dezie | dezie ebe o si]Temple nke Edfu na-enye ihe atụ maka Ọrụ Temple na Holbeck, Leeds. Ogidi ogige dị n'Edfu ka a na-eṅomi nke ọma n'ihu ọrụ
Ihe ngosi
[dezie | dezie ebe o si]Hụkwa Ihe Ọzọ
[dezie | dezie ebe o si]- Ndepụta nke ebe ndị Ijipt oge ochie, gụnyere ebe ụlọ nsọ
- Ihe owuwu ndị Ijipt oge ochie
- Pyramid nke Ndịda Edfu
Ihe edeturu
[dezie | dezie ebe o si]- ↑ David, Rosalie. Discovering Ancient Egypt, Facts on File, 1993. p.99
- ↑ David, op. cit., p.99
- ↑ David, op. cit., p.99
- ↑ Dieter Arnold, Nigel Strudwick & Sabine Gardiner, The Encyclopaedia of Ancient Egyptian Architecture, I.B. Tauris Publishers, 2003. p.78
- ↑ Arnold, Strudwick & Gardiner, op. cit., p.78
- ↑ David., op. cit., p.99
- ↑ SPOTLIGHT INTERVIEW 2005 - Dr. Zahi Hawass. Retrieved on 2007-04-25.
- ↑ Night visits to Temple of Horus allowed as of New Year. Archived from the original on 2007-01-24. Retrieved on 2007-04-26.
- ↑ David, op. cit., p.99
- ↑ David., op. cit., p.99
Edensibia
[dezie | dezie ebe o si]- Oakes, Lorna na Lucia Gahlin. Ijipt oge ochie: Ihe osise na-ezo aka na akụkọ ifo, okpukpe, pyramids na ụlọ nsọ nke ala ndị Fero. 2006. ISBN 0-7607-4943-4
- Kurth, Dieter. Ụlọ nsọ nke Edfu. 2004. Mahadum America na Cairo Press. ISBN 977 424 764 7
- [Ihe e dere n'ala ala peeji]