Ịda ogbenye na Moldova
| ihu nke | ịda ogbenye  |
|---|---|
| mba/obodo | Moldova |
A na-ewere Moldova dị ka otu n'ime mba ndị kasị daa ogbenye na Europe n'agbanyeghị ọganihu dị ukwuu. [1] Dị ka akụkọ UN Development Program 's 2016 si kwuo, 9.6% nke ndị bi na ya bi na ịda ogbenye zuru oke nke mba (dị ka National Bureau of Statistics [NBS) kọwara) [2] na World Bank na-akọ na 0.2% na 0.1% nke Ndị mmadụ bi na $1.90 kwa ụbọchị na 2016 na 2017 n'otu n'otu. [3] Ọzọkwa, pasentị nke ndị bi n'okpuru ahịrị ịda ogbenye mba bụ 30.2 na 2006 na 9.6 na 2015. [4] Na 2012, Moldova nwetara 0.004 dị ka Multidimensional ịda ogbenye index (MPI). [5]
Ihe kpatara ya[dezie | dezie ebe o si]
Isi ihe na-echegbu steeti ahụ bụ na ọtụtụ ndị ọrụ pụrụ iche na-apụ na mba ahụ. N'ihi ohere dị ala maka ndị gụsịrị akwụkwọ sekọndrị na ngalaba na-abụghị ọrụ ugbo, ọtụtụ na-achọ ọrụ na mpụga obodo. Site na atụmatụ ụfọdụ, otu ụzọ n'ụzọ anọ nke ndị bi na-ebi ma na-arụ ọrụ ná mba ọzọ, 11th kasị elu n'ụwa. [6] Ọ bụ ezie na ọtụtụ ndị na-ezigaghachi ego n'ụlọ, ọtụtụ nchọpụta na-egosi na ego ego mba ụwa nwere ike itinye obere ego na mmepe akụ na ụba ma na-ebelata oke ịda ogbenye ma nyere aka bulie ọnọdụ obibi ndụ maka ndị na-anata ego na obere oge na ọkara. [7] [8]
Enwere ihe ndị ọzọ na-ebute ịda ogbenye na Moldova:
- Enweghị nnukwu mmepụta ihe.
- Nnukwu ọnụ ọgụgụ mmadụ na-abawanye n'etiti 1920 ruo etiti 1980s.
- Ọnụ ọgụgụ mmadụ karịrị akarị n'ime ime obodo butere ike ịkparịta ụka n'ọrụ dị ala.
- Ọrụ ugbo na-adịghị arụpụta ihe n'ihi obere ugbo na mkpụrụ nri dị ala.
- Ihe oriri na-esote.
- Ndakpọ akụ na ụba n'oge mgbanwe na akụnụba ahịa .
- Oke oke nke ngalaba ugbo na GDP .
- Ihe mgbochi ahia na Ukraine gbara agbata obi.
- Njehie na amụma ọha .
- Enweghị ezigbo akụrụngwa agụmakwụkwọ pụtara na ọ nweghị ike ịgabiga mmepụta ihe ọdịnala wee banye na mgbanwe akụ na ụba ihe ọmụma dị ka India ma ọ bụ Turkey.
- N'ihi otu ihe ahụ dị ka n'elu, enweghị ndị ọrụ na-acha ọcha nke nwere ike ịchọ ọrụ na mba ndị ka baa ọgaranya ma na-ezigaghachi ego, dị ka o mere na Hungary, Poland, na Estonia. [9]
Ogbenye obodo na obodo[dezie | dezie ebe o si]
Ọtụtụ ndị bi na-arụ ọrụ na ngalaba ọrụ ugbo bụ ndị ọrụ nkwekọrịta. Na 2014, nkezi ụgwọ ọnwa maka ndị ọrụ a bụ MDL 2773.9 nke bụ 33.5% dị ala karịa nkezi mba. Ndị ọrụ ime obodo sitere na ngalaba ọrụ ugbo na-emetụta ihe egwu ịda ogbenye karịa ndị ọrụ sitere na ngalaba na-abụghị ọrụ ugbo. Ihe dị ka otu ụzọ n'ụzọ anọ (25.5%) nke ezinụlọ ndị nwere ego sitere na ọrụ ugbo na 6.8% nke ezinụlọ ndị na-abụghị ọrụ ugbo na-etinye aka n'ihe ize ndụ ịda ogbenye. Ya mere, mmụba na ọrụ ugbo n'ime ime obodo naanị enweghị ike idozi okwu ịda ogbenye na obodo. [2]
| Ebe | 2006 | 2009 | 2015 |
|---|---|---|---|
| Ime obodo | 34.1 | 36.3 | 14.5 |
| Obodo | 24.8 | 12.6 | 3.1 |
| Mkpokọta | 30.2 | 26.3 | 9.6 |
Obere obodo/agbụrụ/agbụrụ[dezie | dezie ebe o si]
Roma nọgidere na-abụ otu n'ime obere obere ndị na-adịghị ike na mba ahụ ma na-eche ihe ize ndụ dị elu nke mwepu, enweghị nnọchite anya na mkpebi ndọrọ ndọrọ ọchịchị, agụghị akwụkwọ, na ajọ mbunobi ọha. Roma nwere ọkwa agụmakwụkwọ dị ala, ohere nlekọta ahụike nwere oke, yana ọnụ ọgụgụ enweghị ọrụ dị elu karịa ndị mmadụ n'ozuzu ya. Ụmụ nwanyị Romania bụ ndị kacha dịrị mfe na mwepu na ịkpa oke ọha.
Ndị ọchịchị enweghị usoro dị irè iji lebara ezinụlọ ndị na-adịghị ike nke ụmụ ha na-agaghị akwụkwọ anya. Ihe dị ka pasent 60 nke ezinụlọ ndị Romania bi n'ime ime obodo. Ụfọdụ ógbè ndị Romania enweghị mmiri pọmpụ, ebe a na-edebe ihe ọcha, na ikpo ọkụ. Nsogbu ndị ọzọ na-eche Roma ihu gụnyere enweghị ọrụ nlekọta ahụike mberede na ebe ndị zoro ezo, ọgwụgwọ ezighi ezi ma ọ bụ aka ike site n'aka ndị ọkachamara ahụike, ọnụ ọgụgụ mkpuchi mkpuchi ahụike dị ala, na ịkpa ókè n'ahịa ọrụ. Dị ka ọnụ ọgụgụ kasị ọhụrụ na-adịbeghị anya si kwuo, nanị pasent 21 nke ndị Rom na-arụsi ọrụ ike. N'ime afọ ahụ dum, ndị otu Rome kwuru na a gọnarị ha ọrụ n'ụlọ nri dị na Soroca na Riscani.
Ụlọ akwụkwọ na-asụ Latin na Transnistria gara n'ihu na-abụ esemokwu n'etiti ndị ọchịchị Moldovan na ndị ọchịchị Transnistrian, n'agbanyeghị na e binyere aka na nkwekọrịta iwu iji belata ụgwọ ụlọ nke ndị ọchịchị Moldovan na-arụ ụlọ akwụkwọ Latin na Transnistria na-akwụ.
Ụbịam nwa[dezie | dezie ebe o si]
Ịda ogbenye ụmụaka bụ otu n'ime nsogbu kachasị mkpa na Moldova. Ụmụaka bi n'ime ime obodo nwere nnukwu ihe ize ndụ nke ịda ogbenye karịsịa ma ọ bụrụ na ezinụlọ nwere ụmụ atọ ma ọ bụ karịa. Ụmụaka nọ n'ezinaụlọ dara ogbenye nwere nnukwu ihe egwu nke enweghị mmezu agụmakwụkwọ yana enweghị ohere ịnweta ọrụ nlekọta ahụike.
Edensibia[dezie | dezie ebe o si]
Ya
- ↑ "Moldova country profile", 2019-06-21. Retrieved on 2019-08-11. (in en-GB)
- ↑ 2.0 2.1 2.2 NATIONAL HUMAN DEVELOPMENT REPORT 2015/2016 REPUBLIC OF MOLDOVA. National Human Development Report 2016: Moldova. United Nations Development Programme (2017). Retrieved on August 11, 2019."NATIONAL HUMAN DEVELOPMENT REPORT 2015/2016 REPUBLIC OF MOLDOVA" (PDF). National Human Development Report 2016: Moldova. United Nations Development Programme. 2017. p. 42. Retrieved August 11, 2019. Kpọpụta njehie: Invalid
<ref>tag; name ":0" defined multiple times with different content - ↑ Poverty & Equity Data Portal. povertydata.worldbank.org. Retrieved on 2019-08-11.
- ↑ Poverty headcount ratio at national poverty lines (% of population) | Data. data.worldbank.org. Retrieved on 2019-08-11.
- ↑ | Human Development Reports. hdr.undp.org. Retrieved on 2019-08-11.
- ↑ Making the most of emigration | UNDP in Moldova (en). UNDP. Retrieved on 2019-08-11.
- ↑ Ito (2017). "Remittances and the Dutch Disease: Evidence from the Republic of Moldova". International Economic Journal 31 (3): 451–471. DOI:10.1080/10168737.2017.1326514.
- ↑ International Organisation for Migration. 2012. Extended Migration Profile of The Republic of Moldova. 2012. Chisinau: IOM Mission to Moldova
- ↑ The Republic of Moldova National Human Development Report - 2006. pp. 58-59