Adeyemo Alakija

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ

 

Oloye Sir Adeyemo Alakija, Listenⓘ KBE (25 May 1884 – 10 Mee 1952) bụ onye ọkaiwu Naijiria, onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị na onye ọchụnta ego. Ọ jere ozi dịka onye otu ọgbakọ omebe iwu Naijiria afọ itoolu malite n'afọ 1933. N'afọ 1942, ọ ghọrọ onye otu ndị isi ọchịchị Gọvanọ. Alakija bu onye isi ala Egbe Omo Oduduwa site n'afo 1948 rue nwuru ya n'afo 1952.

Mmekọrịta Alakija na Herbert Macaulay na Egerton Shyngle n'oge ọrụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị ya mere ka ọ bụrụ onye a ma ama ma mgbe ya na Macaulay daa na n'ihi echiche ndọrọ ndọrọ ọchịchị ya na-agafeghị oke, ọbịbịa ya malitere ibelata ruo mmalite 1950 mgbe ọ malitere ịzụlite ihu ọma n'anya nke ndị ọchịchị. ọha. Alakija zụlitere mmekọrịta chiri anya ya na ọtụtụ òtù na obodo ndị nọ n'etiti ndị Lebanọn na ndị Siria dị na Nigeria, e ji ihe nrite nke osisi cedar chọọ ya mma mgbe ọ gara Lebanọn na 1949.

O nwere utu aha ndị isi nke Lisa nke Egbaland na Woje Ileri nke Ile-Ife.

Mbido ndụ na agụmakwụkwọ[dezie | dezie ebe o si]

A mụrụ Alakija na ezinụlọ Marculino (mgbe ụfọdụ a na-akpọ Elemeji) na Maxmilliana Assumpcao; ọ bụ ya bụ ọdụdụ nwa n’ime ụmụ asaa ahụ n’ezinụlọ. Nna ya sitere na nna Egba na nne ya bụ ada Alfa Cyprian Akinosho Tairu nke Oyo. Nwanne ya nwoke nke okenye Maxwell Porphyrio Assumpcao-Alakija bụ onye ọka iwu na Bahia na ọgọ nna Sir Olumuyiwa Jibowu, na otu n'ime ụmụnne ya (nke gara n'ihu bụrụ onye mmekọ iwu ya) bụ Olayimika Alakija, onye bụbu onye otu ndị omebe iwu Naijiria. . Otu nwanna nwanyị nke okenye, Tejumade Assumpcao, ghọrọ Olori Tejumade Alakija Ademola, Lady Ademola mgbe ọ lụrụ Sir Ladapo Ademola, Alake nke Egbaland, obodo nna nna ya. Alakija gara St Gregory's Catholic School tupu ọ kwaga CMS Grammar School, Lagos. O mechara mụọ na Mahadum Oxford na mmalite 1930s, wee bụrụ onye na-agbasi mbọ ike maka inye ndị Naijiria akwụkwọ mmụta mahadum n'oge ọchịchị.

Mgbe Alakija gụchara akwụkwọ sekọndrị, ọ malitere ịrụ ọrụ na post ọfis n’afọ 1900 ma jee ozi na ọrụ obodo afọ iri. Ọ gakwara n'ihu mụọ iwu na London, wee nweta ntozu ya na 1913, ma mechaa mepee usoro iwu na Lagos. Ụlọ ọrụ iwu ya nwere ihe ịga nke ọma mana ọbịbịa ya na ndọrọ ndọrọ ọchịchị nhọpụta zutere mmegide sitere n'aka Herbert Macaulay, onye bụbu enyi ya nke ndọrọ ndọrọ ọchịchị ya dị iche n'ihi nsogbu Lagos Eleko. Alakija megidere Eshugbayi Eleko, Oba nke Lagos na ndị na-akwado Oba gụnyere Jamat Alakụba na Macaulay. Ọ bụ onye ndọrọndọrọ na ntuli aka ndị omebe iwu nke 1923 mana ọ tụfuru. Otú ọ dị, site na 1933 ruo 1941, ọ bụ onye a họpụtara ahọpụta na-anọchite anya ngalaba Egba na Council Legislative. Ọ bụkwa onye isi oche mbụ nke Island Club.

Ọrụ[dezie | dezie ebe o si]

Sir Adeyemo Alakija bụ onye ọchụnta ego akwụkwọ akụkọ bụ onye mebere Daily Times of Nigeria na Ernest Ikoli na Richard Barrow, onye bụ onye isi oche ụlọ ọrụ azụmahịa nke Lagos. Akwụkwọ akụkọ ahụ tolitere site na nkwado nke ego mgbasa ozi sitere n'aka ụlọ ọrụ ndị si mba ọzọ na n'agbanyeghị na ọ kwadoro ọchịchị. Alakija weghaara onye isi oche nke ụlọ ọrụ na-ebipụta akwụkwọ akụkọ bụ Nigerian Printing and Publishing Company. Ọ bụkwa onye isi kansụl ọchịchị Gọvanọ ma bụrụkwa onyeisi otu ndị ntorobịa Naijiria. O nwere mmetụta dị ukwuu site na ebili mmiri nke ịhụ mba n'anya omenala na Nigeria na mmalite narị afọ nke iri abụọ. Ọ bụ nkwenye nke onwe ya mere ka ezinụlọ ya hapụ aha Portuguese ha na-emekọ ihe maka onye obodo, Alakija, na 1913. Ka ọ na-erule njedebe nke ndụ ya, ọ gwụchara na ọ rịgoro n'ọkwa ọchịchị nke ebo ya, dịka e kere ya. Bariyun nke Ake nke Egbaland na Woje Ileri nke Ile-Ife. Oloye Alakija, onye aha mbụ ya bụ Placido, sitere na agbụrụ Afro-Brazil dị ka ọtụtụ ndị ohu nwere onwe ha bi na Lagos. Mgbe ụfọdụ, a na-akpọ òtù ndị ahụ Amarọs. Ezinụlọ Alakija nwa oge bụ ndị Amarọs a ma ama na Naịjirịa.

Na Naijiria, ọ nakweere ụfọdụ omenala ndị Yoruba socio na ndọrọ ndọrọ ọchịchị na akụkọ okpukpe mgbe ọ rụnyere Reformed Ogboni Fraternity wee ghọọ Olori Oluwo, ma ọ bụ "Grandmaster", nke òtù ụmụnna. Dị ka onye so na confraternity, ọ webatara iji akara mason n'ime nzukọ a, dị ka anya na-adịghị atụgharị na V na-atụgharị na ọdịdị kwụ ọtọ.

Alakija nwere mmetụta na mmepe Egbe Omo Oduduwa na emesia Action Group ma bụrụ onye nyere otu abụọ ahụ aka.

Alakija nwụrụ na mmalite awa nke May 10, 1952. N'abalị gara aga, ọ gara nri abalị nke Sir Mobolaji Bank Anthony mere.

Ndụ onwe onye[dezie | dezie ebe o si]

Ihe odide[dezie | dezie ebe o si]