Adeyeye Enitan Ogunwusi

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ
Adeyeye Enitan Ogunwusi
Mmádu
ụdịekerenwoke Dezie
mba o sịNaijiria Dezie
Ụbọchị ọmụmụ ya17 Ọktoba 1974 Dezie
Ebe ọmụmụNaijiria Dezie
Asụsụ obodoAsụsụ Yoruba Dezie
asụsụ ọ na-asụ, na-ede ma ọ bụ were na-ebinye akaBekee, Asụsụ Yoruba, pidgin Naịjirịa Dezie
Ọrụ ọ na-arụaccountant Dezie
Ọkwá o jiOoni of Ife Dezie
ebe agụmakwụkwọLoyola College, Ibadan Dezie

 Àtụ:Infobox royalty   Oba Adeyeye Enitan Ogunwusi, (Ọjájá II) CFR (amụrụ 17 October 1974), bụ Ooni nke Ife nke iri ise na otu ugbu a. Ọ bụ eze ọdịnala na eze nke ala eze Yoruba nke Ile-Ife. Ọ rịgoro n'ocheeze ndị nna nna ya n'afọ 2015, nọchiri onye nwụrụ anwụ Oba Okunade Sijuwade, bụ Ooni nke 50 nke Ife.

Ndị nna nna[dezie | dezie ebe o si]

Ọba Ọjájá II mụrụ Prince Adeyeye Enitan nke Giesi, otu n'ime ezinaụlọ anọ nke Ụlọ Oranmiyan. Nna nna ya bụ Prince Joseph Olagbaju Adewole Ogunwusi, onye nna nna ya bụ Ọba Ọ̀ráyɛ̀gbà (a makwaara dị ka Ooni Orarigba ma ọ bụ Orasigba) Ọjajá I, bụ Ooni nke 44 nke Ife wee chịa malite na 1878 ruo 1880. Site na ya, ọ na-esi n'eriri nna ya. Ooni Agbedegbede, onye bụ onye sitere na Ooni Giesi (onye isi ụlọ eze Giesi), wee bụrụ onye sitere na Ọọni Lajodogun. Lajodogun bụ nwa Ọọni Lajamisan (ma ọ bụ Lajemisin), bụ nwa nwa onye ama ama hibere Alaeze Ukwu Oyo na Alaeze Ukwu Benin, Oranmiyan. Oranmiyan was the son or grandson of the first Ooni of Ife, Oduduwa, and now Ɔba Ọjajá II is a descendant of Odùdùwà, one of the early rulers of Ilé Ifẹ̀.

E kwuru na a buru amụma banyere ọmụmụ ya ọtụtụ afọ tupu atụrụ ime ya; ya mere, nne ya nyere aha Enitan, ebe nna nna ya kpọkwara ya Adeyeye, nke pụtara 'okpueze dabara n'ocheeze. Ọ bụ nwa nke ise n'ime ezinụlọ mmadụ asaa.

Mmụta[dezie | dezie ebe o si]

Ọ malitere akwụkwọ elementrị na Subuola Memorial Nursery and Primary School, Ibadan, na Ibadan District Council, Akobo, Ibadan. Ọ gakwara ụlọ akwụkwọ sekọndrị Loyola, Ibadan, ma mesịa gaa ụlọ akwụkwọ sekọndrị St. Peters, Ile-Ife, bụ ebe ọ nwetara asambodo ụlọ akwụkwọ sekọndrị (SSCE). Ọ gụsịrị akwụkwọ dị ka onye na-agụ ego na The Polytechnic, Ibadan.

Ọrụ ọkachamara[dezie | dezie ebe o si]

Ọ bụ onye otu Institute of Chartered Accountants of Nigeria. Ọ bụkwa onye ọkachamara n'ịgbakọ ego na-arụkọ ọrụ. Oba Ogunwusi bụ onye asambodo nke Institute of Directors. Ọ bụkwa onye otu Global Real Estate Institute. O nwere otutu nzere doctorate: otu na ochichi ọha na mahadum nke Naijiria, Nsukka, na nke ozo na iwu sitere na Mahadum Igbinedion.

Oba Ogunwusi bụ Chancellor na Mahadum Nigeria, Nsukka.

Nhọrọ na okpueze[dezie | dezie ebe o si]

A họpụtara Ooni Adeyeye Ogunwusi n'ụlọ na-achị Giesi dị n'Ile-Ife, n'ime ụmụ amaala bụkwa ndị nketa nke ocheeze, n'ụbọchị 26 October 2015. Ọ natara iyi ọrụ ya na 7 Disemba 2015. Ụfọdụ akwụkwọ na-akọwa ya dị ka onye ọchụnta ego nwere nkà bụ onye na-azụ ahịa. nwere ikike imeri ihe ịma aka. Oba Ogunwusi bụ onye ndu ime mmụọ nke ndị Yoruba, ugbu a nọkwasịrị n'ọrụ nke ịrịọ Chineke na ndị Ọrịṣà arịrịọ n'aha ndị ya na ụwa niile n'oge mmemme kwa afọ dịka Olojo.

Ihe ndị ọ rụzuru[dezie | dezie ebe o si]

Obere oge ka ochichichi ya gasịrị, Ooni Ogunwusi zutere Alaafin nke Oyo ma, site n'ime nke a, welitere oge ọhụrụ na akụkọ ihe mere eme nke steeti Yoruba. Ka ochichichara ya, Ooni Ogunwusi zutere Alaafin Oyo, bụ nke mere nnukwute emume n'akụkọ ihe mere eme nke steeti Yoruba dịka o nyere aka ibelata esemokwu dị n'etiti ocheeze abụọ ahụ. Oba bụ onye na-akwado nkwado na ntọhapụ nke ụmụ nwanyị na ndị ntorobịa. O mewo ka Ile-Ife bụrụ mpaghara njem nlegharị anya, nwere mgbanwe gụnyere ịchọ mma, nhazigharị, na ịrụgharị obodo oge ochie. Oba Ogunwusi bụkwa onye ama ama ama na-ahụ maka ọdịmma mmadụ na onye na-akwado ndị nwere obere ohere. O nyela nkwado kemgbe ọtụtụ afọ site na Ụlọ Oduduwa Foundation na, na nso nso a, site na Hopes Alive Initiative.

Ndụ onwe onye[dezie | dezie ebe o si]

Ogunwusi etinyela aka n'ọtụtụ mmekọrịta a kpọsara.

Ọ mụrụ nwa mbụ ya bụ Adeola Aanuolouwapo Ogunwusi (amụrụ na May 1994), ya na Omolara Olatubosun n'Ibadan mgbe ha abụọ dị afọ iri na ụma. Ha bụ nne na nna. N'ọnwa Nọvemba 2021, Omolara nyere ajụjụ ọnụ nke o kwuru na ya bụ nna na-anọghị ya n'afọ mbụ nke ndụ nwa ha. Ha alụbeghị di.

N'afọ 2008, Ogunwusi lụrụ Adebukola Bombata, onye ọ kewapụrụ na 2016. Nke a bụ nwunye mbụ ya.

N'ọnwa Maachị afọ 2016, ọ lụrụ Zaynab Otiti Obanor nke ala eze Benin na Edo steeti. N'afọ 2017, Zaynab Otiti gbara Adeyeye Enitan Ogunwusi akwụkwọ maka ịgba alụkwaghịm. Agba alụkwaghịm ahụ kwụsịrị n'August 2017.

N’ọnwa Ọktoba 2018, ọ lụrụ onye amụma Morenike Naomi Oluwaseyi. Na Disemba 2021, Morenike Naomi biputere na Instagram na kewapụrụ ha, mana obí eze megidere nkwupụta ahụ ka awa ole na ole gachara. Naomi nọgidere na-ekere òkè pụtara ìhè ná ndụ ọha.

N'agbata Septemba na Ọktoba 2022, ọ lụrụ nwunye isii, gụnyere Mariam Anako, onye Ebira nke Kogi steeti, na 6 Septemba 2022. Mgbe ahụ, Elizabeth Opeoluwa Akinmuda, onye Ondo, gbara ya na 7 Septemba 2022. Mgbe nke ahụ gasịrị, ọ lụrụ ya na 7 September 2022. Tobi Phillips, onye Okitipupa, Ondo State, dị ka nwunye ya nke atọ na 9 October 2022. Na 14 October 2022, ọ lụrụ Ashley Afolashade Adegoke, nwa eze nke Ile-Ife, dịka nwunye nke anọ. Ma mgbe ahụ, na 20 October 2022, ọ lụrụ ọzọ nwa-eze Ile-Ife, Ronke Ademiluyi, dị ka nwunye nke ise ya. Asake Temitope Morenike Adesegun ghọrọ nwunye nke isii nke Ooni na Ọktoba 24, 2022.

Onyinye[dezie | dezie ebe o si]

N'October 2022, Onye isi ala Muhammadu Buhari nyere ya nsọpụrụ mba Naijiria nke Commander of the Order of the Federal Republic (CFR).

Ihe odide[dezie | dezie ebe o si]

Njikọ mpụga[dezie | dezie ebe o si]