Air Pollution Index
Air Pollution Index (API; Malay: ) bụ ụzọ dị mfe ma gbasaa iji kọwaa àgwà ikuku, nkè a na-eji na Malaysia. A na-agbakọ ya site na ọtụtụ data mmetọ ikuku ma jiri ya mee ihe na China na Hong Kong. Na China, e ji ndepụta ikuku dị mmá dochie API na mmalite afọ 2012 ma n'ubochi irí atọ Disemba afọ 2013 Hong Kong kwagara na ndepụta ahụike.[1][2]
Malaysia
[dezie | dezie ebe o si]A na-akọ nà ikuku dị nà Malaysia dị ka API (Air Pollutant Index) ma ọ bụ na Malay dị ka IPU (Indeks Pencemaran Udara). A na-akọ anọ n'ime ihe ndị na-emetọ ihe (ya bụ, carbon monoxide, ozone, nitrogen dioxide na sulfur dioxide) na ppmv mànà a na-akọ ihe PM2.5 na μg / m3.[3]
Ọnụ ọgụgụ a dị n'okpuru na-egosi nhazi ahụike nkè gọọmentị Malaysia ji mee ihe.
|
API |
Mmetọ ikuku |
|---|---|
| 50 na-adị | Eziokwu |
| 51100 | Ịdị nro |
| 101 200 | Enweghị ahụike |
| 201300 | Ọ bụ onye na-adịghị ahụike |
| 301500 | Ihe Ndị Dị Iche Iche |
| 500+ | Mberede |
Ọ bụrụ na API gafere narị ise, a na-ekwupụta ọnọdụ mberede na mpaghara akụkọ. Dị ka ọ na-adịkarị, nke a pụtara na a na-akwụsị ọrụ gọọmentị ndị na-adịghị mkpa, ma mechie ọdụ ụgbọ mmiri niile dị n'ógbè ahụ metụtara. Enwèrè ike ịnwe mmachibido iwu na ọrụ azụmahịa na ụlọ ọrụ mmepụta ihe nke onwé na mpaghara akụkọ ewezuga ngalaba nri.
Ihe ịrịba ama ndị gara aga
[dezie | dezie ebe o si]China
[dezie | dezie ebe o si]Ụlọ ọrụ na-ahụ màkà nchekwa gburugburu ébé obibi nke China (SEPA) bụ ọrụ iji tụọ ọkwa mmetọ ikuku na China. Ka ọ na-erule n'abalị iri abụọ na asatọ n'ọnwa Ọgọstụ n'afọ 2008, SEPA na-enyocha ọkwa mmetọ kwa ụbọchị na iri asatọ na isií n'ime obodo ukwu ya. Ọnọdụ AQI dabeere na ọkwa nkè mmetọ ikuku ise, ya bụ sulfur dioxide (SO2), nitrogen dioxide (NO2), suspended particulates (PM10), carbon monoxide (CO), na ozone (O3), nkè a tụrụ na ụlọ ọrụ nlekota n'obodo ọ bụla.[4]
AQI Mechanics A na-enye akara ónyé ọ bụla na ọkwa nke mmetọ ọ bụla na AQI ikpeazụ bụ nke kachasị elu n'ime akara ise ahụ. Enwèrè ike ịlele mmetọ ahụ n'ụzọ dị iche. A na-atụle SO2, NO2 na PM10 dị ka nkezi kwa ụbọchị. CO na O3 na-emerụ ahụ karị ma na-atụle ya dị ka nkezi kwà awa. A na-agbakọ uru AQI ikpeazụ kwà ụbọchị.
Ọnụ ọgụgụ màkà mmetọ ọ bụla abụghị nke na-aga n'ihu, dịka akara AQI ikpeazụ. Ya mere, AQI nke otu narị apụtaghị okpukpu abụọ nke mmetọ nke AQI na irí ise, ma ọ bụghịkwa okpukpu abụọ karịa nke ahụ. Ọ bụ ezie na AQI nke iri ise site n'ụbọchị mbụ ruo otu narị na iri asatọ na abụọ na AQI ya nke otu narị site n' ụbọchị 183 ruo 365 na-enye nkezi kwà afọ nke 75, ọ pụtaghị na mmetọ ahụ dị mma ọbụlagodi na a na-ewere ihe atụ nke 100 dị ka ihe dị nchebe. Nke a bụ n'ihi na akara ahụ bụ ihe mgbaru ọsọ awa iri abụọ na anọ. Nkezi kwa afọ ga-adaba na ebumnuche kwà afọ. O Kwèrè omume ịnwe ikuku dị mma kwa ụbọchị n'afọ mànà ọ ka na-adaba na nyocha mmetọ kwa afọ.[4]
AQI na mmetụta ahụike (Ihe mgbaru ọsọ kwà ụbọchị)[4]
| AQI | Ọnọdụ Mmetọ Mmiri |
Mmetụta Ahụike |
|---|---|---|
| 50 na-adị | Ọmarịcha | Enweghị mmetụta ahụike |
| 51100 | Eziokwu | Enweghị mmetụta ahụike |
| 101 150 | A na-emetọ ya nke nta | Obere ihe mgbu nwere ike ime, ndị nwere nsogbu iku ume ma ọ bụ obi kwesịrị ibelata mmega ahụ n'èzí. |
| 151200 | Enweghị mmetọ | Obere ihe mgbu nwere ike ime, ndị nwere nsogbu iku ume ma ọ bụ obi kwesịrị ibelata mmega ahụ n'èzí. |
| 201250 | A Na-emetọ ya nke ọma | Ndị nwere ahụike ga-emetụta n'ụzọ doro anya. Ndị nwere nsogbu iku ume ma ọ bụ obi ga-enwe ntachi obi dị ala n'ihe omume. Ndị a na ndị okenye kwesịrị ịnọ n'ime ụlọ ma gbochie ọrụ. |
| 251 300 | A Mmetọ Dị Oké Mmetọ | Ndị nwere ahụike ga-emetụta n'ụzọ doro anya. Ndị nwere nsogbu iku ume ma ọ bụ obi ga-enwe ntachi obi dị ala n'ihe omume. Ndị a na ndị okenye kwesịrị ịnọ n'ime ụlọ ma gbochie ọrụ. |
| 300+ | A na-emetọ ya nke ukwuu | Ndị nwere ahụike ga-enwe ntachi obi dị ala n'ihe omume. Enwere ike inwe nnukwu iwe na mgbaàmà ma nwee ike ịkpata ọrịa ndị ọzọ. Ndị okenye na ndị ọrịa kwesịrị ịnọ n'ime ụlọ ma zere mmega ahụ. Ndị nwere ahụike kwesịrị izere ihe omume n'èzí. |
A na-eji API eme ihe na Hong Kong site n'ọnwa Juun afọ 1995 ruo ọnwa December afọ 2013. Ngalaba Na-ahụ Maka Nchebe Gburugburu Ebe Obibi (EPD) tụrụ ya ma melite ya kwà elekere. Ọzọkwa, EPD mèrè amụma nke API màkà ụbọchị na-esote kwa ụbọchị.
API dabeere na ọkwa nke mmetọ ikuku isii, ya bụ sulphur dioxide (SO2), nitrogen dioxide (NO2), ihe ndị a na-eku ume, carbon monoxide (CO), ozone (O3), na ọkpụkpụ (Pb), nkè a tụrụ na ụlọ ọrụ nlekota niile dị n'ókèala ahụ.[5] E ji Air Quality Health Index dochie yá n'ubochi irí atọ n'ọnwa Disemba afọ 2013.
| AQHI
Ọkwa |
Ọnọdụ Mmetọ Mmiri |
Mmetụta ahụike; |
|---|---|---|
| 1,2,3 | Ala Dị Ala | A naghị atụ anya ya. |
| 4.5,6 | Ndị nọ n'etiti | A naghị atụ anya ya maka ndị mmadụ n'ozuzu. |
| 7 | Elu | A naghị atụ anya mmetụta ahụike siri ike mana enwere ike ịhụ mmetụta na-adịghị ala ala ma ọ bụrụ na mmadụ na-anọgide na-ahụ ọkwa dị otú ahụ. |
| 8,9,10 | Dị Elu nke ukwuu | Ndị nwere ọrịa obi ma ọ bụ nke iku ume nwere ike ịchọpụta obere nsogbu ahụike ha. Ndị nwere ahụike n'ozuzu ha nwekwara ike ịchọpụta nsogbu ụfọdụ. |
| 10+ | Ọ siri ike | Ndị nwere ọrịa obi ma ọ bụ nke iku ume nwere ike ịnwe nnukwu mgbaàmà ha. Enwere ike inwe mgbaàmà zuru oke n'etiti ndị nwere ahụike (dịka iwe anya, iku ume, ụkwara, phlegm na mgbu akpịrị). |
Hụkwa
[dezie | dezie ebe o si]- Mmetọ ikuku
- Nkọwa nke ịdị mma nke ikuku
- Nkọwa nke mgbasa ikuku
- Ụkpụrụ ikuku
- Ụkpụrụ ikuku na Europe
- Haze
- Ndepụta ụkpụrụ mmetọ
- Anwụrụ ọkụ
Edensibia
[dezie | dezie ebe o si]- ↑ Hsu. China's new Air Quality Index: How does it measure up?. Archived from the original on 17 July 2013. Retrieved on 8 February 2014.
- ↑ About AQHI. Environmental Protection Department. Archived from the original on 12 June 2018. Retrieved on 8 February 2014.
- ↑ General Information of Air Pollutant Index. Department of Environment, Malaysia. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved on 8 February 2014.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 国家环境保护总局. Archived from the original on 25 October 2004. Retrieved on 28 August 2008.
- ↑ Pollution index based on index set 20 years ago, p. 5, South China Morning Post, 30 September 2007
Njikọ mpụga
[dezie | dezie ebe o si]- Ngalaba Na-echebe Gburugburu Ebe Obibi, Hong Kong
- API na Gị
- Index nke Mmiri Mmetọ nke Malaysia