Amawbia

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ

Àtụ:Infobox settlement

Okirikiri Amawbia

Amawbia bụ obodo dị na okpuru ochichi Awka South nke Anambra Steeti, Niajiria . Obodo a nwere obodo isii dị ndụ: Umueze, Ngene, Adabebe, Umukabia, Ezimezi na Enu-oji. Site n'oge gara aga, Amawbia abụwo obodo nwere onwe ya, na-achịkwa ihe omume nke ya. Malite na 1905, Amawbia bụ isi onodu gọọmentị maka ochichi goomenti ime obodo Awka 'District', Njikoka ochichi goomenti ime obodo, na ugbu a, ochichi goomenti ime obodo Awka -south.


Amawbia bụkwa ebe ụlọ obibi nke onye isi ochichi nke Anambra steeti dị,ya bu Ụlọ Gọvanọ tinyewara Ụlọ mkporo Steeti , Amawbia bụ nke a maara dị ka ndi nnukwu ọrụ ugbo na ndị na-agba nta .Amawbia (Amaobia) nke pụtara na ha amaghị ndị ọbịa ha na-emeso onye ọ bụla nhata nha .

Obodo Amawbia, nke a makwaara dị ka Ugbo-Ogiliga, dị n'okporo ụzọ Enugu-Onitsha ochie n'ihe a maara taa dị ka Nnamdi Azikiwe Avenue. Ọ dị ihe dị ka kilomita 35 site na Onitsha, n'okporo ụzọ ahụ na Anambra Steeti, Naịjirịa. Nna nna Amawbia bụ, dị ka ọdịnala a na-ekwu n'ọnụ si dị, Awofia, otu n'ime ụmụ nwoke Nri Ifikwuanim, nwa mbụ nke Eri (900AD). Eri si n'ebe Aguleri dị ugbu a, na okpuru ochichi owuwa anyanwụ Anambra, were kwa ga Nri, na okpuru ochichi Anaocha . Ndi ochie kwu ru na ndị Amawbia bụ ụmụ nke ndị agha ngo ndị Awka goro ọrụ, bụ ndị e mechara kwe ka ha biri na mpaghara ha. Akụkọ a bụ ihe a na-ahụkarị n'etiti ụfọdụ ụmụ amaala Awka.

Ndị Amawbia nwere Onye Ọchịchị Ọdịnala dị ka onye isi obodo nke na-anọchite anya ihe nnọchianya nke Ịdị n'Otu na Ịdị n"otu. Dị ka iwu obodo ahụ si kwuo, ọ ga-ejide usoro na omenala nke ndị Amawbia ma jee ozi nke dị egwu na-eme ka nkwụdosi ike na aga ofuma. "A maara Onye Ọchịchị Ọdịnala ma kpọọ ya Okpaligwe 1 nke Amawbia. Okpalaigwe ugbu a bụ HRH Michael Okoye.

Ememe ndị Amawbia na-eme dị ọtụtụ (dịka. Iru-Otite, Onwa asato na Eziokpaligwe festival wdg) na-eji iri nri, ịṅụ mmanya, ịgbà igba na ịbụ abụ welu emerube ha. A na-eyi uwe pụrụ iche, ihe ịchọ mma na atụmatụ osisi cam, indigo wdg. Emume a ma ama na Amawbia bụ emume Ezi Okpaligwe nke na-egosi njedebe nke akom oru ugbo na-afo. N'oge emume a, nke na-ewe ihe ruru ụbọchị ise n'oge gara aga agbanweela ka ọ bụrụ ụbọchị ato ugbu a. Ogbe isii nke obodo ahụ - Umueze, Ngene, Adabebe, Umukabia, Enuoji na Ezimezi na-enye ntụrụndụ ọdịbendị n'ụdị ịgba egwú, masquerading, wdg. Ọ bụkwa oge iji gosipụta ịgba egwú dị iche iche na uzo ogbe dị iche iche si enweta ego maka afọ ahụ. A na-enyekarị ihe nrite na asambodo.[1]

Mmekọrịta nke Obodo Amawbia na Gọọmentị Britain mmalitere narị afọ nke iri abuo, àgwà obi ụtọ na enyi na enyi nye ndị ọbịa, na ọchịchọ ndị mmadụ ịnabata mgbanwe dị mma metụtara nghọta na agụmakwụkwọ ha. N'ikpeazụ, nke a mere ka aruo otutu ụlọ akwụkwọ n'obodo ahụ site n'aka ndị ozioma sitere mba ofesi.nke gunyere. Church Missionary Society (CMS), Roman Catholic Church (RCM) na mgbe e mesịrị site na ochichi Gọọmentị ime Obodo na Steeti, Obodo Amawbia na ndị mmadụ n'otu n'otu. Ka ọ dị ugbu a, Amawbia nwere ụlọ akwụkwọ praịmarị atọ nke steeti - Central Skulu (nke Anglican Mission wuberu), Igwedunma Praimari Skulu (nke Roman Katoliki Mission wuberu) na Community Praimari Skulu ( nke ochichi goomenti ime Obodo wuberu).[2] O nwekwara Joint Admissions and Matriculation Board Archived 2019-05-25 na Wayback Machine (JAMB), National Examination Council (NECO), na NABTEB (The National Business and Technical Examinations Board).[3] Ndepụta ụlọ akwụkwọ dị na Amawbia gụnyere

Ụlọ akwụkwọ Nursery/Praimari Skulus[dezie | dezie ebe o si]

1. Ụlọ akwụkwọ Krosa Model Nursery na Praimari Skulus, Ugwu Tank.

2. Kemy Nursery / Praimari Skulu.

3. Igwedumma Praimari Skulu.

4. Central Skulu Amawbia.

5. Ụlọ akwụkwọ praịmarị nke Obodo Amawbia.

6. Rev. Fr. Ekwu Nursery na Praimari Skulu, Amawbia

7. Ụlọ Akwụkwọ Kings Nursery na Praịmarị Amawbia

8. Ambassador Nursery Skulu Amawbia

9. St. Matthew's Kindergarten Nursery Skulu, Umueze, Amawbia.

10. St. Matthew's Kindregaten Nursery Skulu Ngene, Amawbia.

11. Good Child Model Nursery na Praimari Skulu Amawbia.

Ụlọ akwụkwọ sekọndrị[dezie | dezie ebe o si]

1. Krosa Model Academy.

2. Ụlọ akwụkwọ sekọndrị pụrụ iche.

3. Kabe College Amawbia

4. Ụlọ akwụkwọ sekọndrị nke obodo, Amawbia

5. Union Sekondri Skulu, Amawbia.

6. Kings International College, Amawbia.

7. Model Comprehensive Sekondri Skulu Amawbia. wdg.[2]

Okpukpe[dezie | dezie ebe o si]

Na Amawbia, ruo 1903, e nwere otu okpukpe - okpukpe ọdịnala Igbo (Omenani) nke ndị niile nọ n'obodo ahụ nọ na ya. Site na ọbịbịa nke mmepe ndi ọdịda anyanwụ, British Church Missionary Society (CMS) webatara St. Peters Anglican Church na 1903. N'ime mmụọ nke ịnabata mgbanwe dị mma, ndị Amawbia nabatara okpukpe Ndị Kraịst na-uzo puru iche dị ka ụzọ isi nweta nzọpụta ha. Ndị a tọghatara n'Iso Ụzọ Kraịst toro site n'ịgba ọsọ ruo n'ókè, nke mere na, ihe na-erughị afọ iri ise ka e mesịrị, ihe karịrị pasent iri asaa nke ndị Amawbia aghọwo ndị otu Kraịst site na nguzobe nke ụka Katọlik na Anglican n'obodo ahụ.

N'otu ụzọ ahụ, a na-eche na pasent iri itoolu nke ndị Amawbia dị ugbu a bụ ndị otu Kraịst ebe ihe dị ka pasent itoolu ka bụ ndị "Omenani" ọdịnala. N'etiti otu pasent a na-ahụ ma ọ bụ ndị Alakụba ma ọ bụ òtù okpukpe ndị ọzọ.

1. Isi ụlọ ọrụ gọọmentị ime obodo Awka South.

2. Gọvanọ Lodge, Amawbia.

3. Isi ụlọ ọrụ Red Cross nke Naijiria Anambra State, Amawbia.

4. Kọmitii Mmụta Steeti Anambra Zone, Amawbia.

5. ASUDEB, Amawbia

6. Ụlọikpe ndị ọka iwu 1,2,3,4, Amawbia.

7. Isi ụlọ ọrụ Anambra State Judiciary Service Commission, Amawbia.

8. National Directory of Employment Anambra State Headquarters, Amawbia.

9. National Identity Commission, Awka South L.G.A Headquarters, Amawbia.

10. Isi ụlọ ọrụ ọdịmma steeti Anambra, Amawbia.

11. Ebe Nlekọta Ahụike Eziokpaligwe Square, Amawbia.

12. Isi ụlọ ọrụ Nabteb nke Anambra State, Amawbia Bye-Pass.

13. Isi ụlọ ọrụ Anambra State Jamb, Amawbia Bye-pass.

14. Isi ụlọ ọrụ ụlọ mkpọrọ Nigeria, Amawbia.

15. Isi ụlọ ọrụ ndị uwe ojii Nigeria - Anambra State Command, Amawbia.

16. Ndị uwe ojii steeti CID Anambra StateHeasquaters, Amawbia.

17. Awka Zone Police Area Command, Amawbia.

18. Federal Road Safety Commission Amawbia (FRSC) site na Pass.

19. Ọrụ Nchebe Steeti Anambra Isi ụlọ ọrụ steeti, Amawbia

20. Ụlọ akụ ugbo na mmekorita nke Nigeria. Adreesị: Amawbia Round about.

21. Independent National Electoral Commission (INEC). Gọọmentị Obodo Awka South. Ọfịs Mpaghara N'akụkụ ndị uwe ojii Hq. Amawbia.

22. Nigeria Postal Service (NIPOST) Amawbia.

23. National Youth Service Corp. Umueze Amawbia[2]

  • Barrister GC Nonyelu: Onye isi nchịkwa nke mbụ nke ndị ọkàiwu ọha na eze (Attorney General) nke Naijiria (1960-1964) na otu n'ime ndị ọsụ ụzọ nke Nigerian Bar Association[4]
  • Dr. Samuel Okoye: Onye a ma ama na-enyocha mbara igwe[5]
  1. History of Amawbia Town. Archived from the original on 2016-03-14. Retrieved on 2015-08-03.
  2. 2.0 2.1 2.2 Amawbia Town. Archived from the original on 2016-03-10. Retrieved on 2015-08-03. Kpọpụta njehie: Invalid <ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content
  3. State Offices NABTEB. Archived from the original on 2015-07-11. Retrieved on 2015-08-03.
  4. "In honour of Nigeria's first DPP - The Nation Nigeria", The Nation Nigeria, 2017-05-16. Retrieved on 2018-04-03. (in en-US)
  5. siteadmin. "Professor Sam Okoye, Top Nigerian Scientist, Dies in London | Sahara Reporters", Sahara Reporters, 2009-11-18. Retrieved on 2018-04-03.