Asụsụ Alawa
Ọdịdị
Alawa | ||
---|---|---|
Spoken in: | Australia | |
Region: | Northern Territory; Arnhem Land, Roper River. | |
Total speakers: | 5 | |
Language family: | Macro-Pama-Nyungan? Macro-Gunwinyguan Marran? Alawa | |
Language codes | ||
ISO 639-1: | none | |
ISO 639-2: | — | |
ISO 639-3: | alh |
Alawa (Galawa) bụ Asụsụ ụmụ amaala Australia na-anwụ anwụ nke Ndị Alawa nke Northern Territory na-asụ. N'afọ 1991, a kọrọ na e nwere ndị ọkà okwu 18 fọdụrụ na ndị ọkà okwu 4 fọdụrụ. [1]
Ọmụmụ ụdaolu
[dezie | dezie ebe o si]Mkpụrụ okwu
[dezie | dezie ebe o si][2] nwere ndepụta nke ụdaume maka asụsụ ụmụ amaala Australia, nke nwere ebe ise dị iche iche nke nkwubi okwu, ọtụtụ ụdaume n'akụkụ, na enweghị ọdịiche dị n'etiti nkwụsị.
Alveolar | Palatal | Mpaghara | |||
---|---|---|---|---|---|
Alveolar | Retroflex | Alveo-palatal | Velar | Bilabial | |
Nkwụsị | ⁿd | ⁿɖ | ⁿd̠ʲ | ᵑɡ | ᵐb |
Ịkwụsị Ikpe Ziri Ezi | <span about="#mwt30" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"t"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwSg" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">t</span> | <span about="#mwt31" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"ʈ"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwTQ" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">Ọdịdị</span> | <span about="#mwt32" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"t̠ʲ"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwUA" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">t̠j</span> | <span about="#mwt33" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"k"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwUw" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">k</span> | <span about="#mwt34" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"p"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwVg" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">p</span> |
Ụgbọ imi | <span about="#mwt35" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"n"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwXA" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">n</span> | <span about="#mwt36" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"ɳ"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwXw" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">Ọ bụ n'oge na-adịghị anya</span> | <span about="#mwt37" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"n̠ʲ"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwYg" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">n̠j</span> | <span about="#mwt38" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"ŋ"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwZQ" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">ŋ</span> | <span about="#mwt39" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"m"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwaA" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">m</span> |
Akụkụ | <span about="#mwt40" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"l"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwbg" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">l</span> | <span about="#mwt41" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"ɭ"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwcQ" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">Ọdịdị</span> | <span about="#mwt42" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"l̠ʲ"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwdA" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">l̠j</span> | ||
Ihe na-eme ka mmadụ maa jijiji | <span about="#mwt43" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"r"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwfA" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">r</span> | ||||
Glide | <span about="#mwt44" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"ɹ"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwhg" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">N'ihi ya, ọ bụ</span> | <span about="#mwt45" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"j"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwiQ" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">j</span> | <span about="#mwt46" class="IPA nowrap" data-cx="[{"adapted":true,"partial":false,"targetExists":true,"mandatoryTargetParams":[],"optionalTargetParams":[]}]" data-mw="{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"IPA","href":"./Àtụ:IPA"},"params":{"1":{"wt":"w"}},"i":0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwjA" lang="und-Latn-fonipa" title="Representation in the International Phonetic Alphabet (IPA)" typeof="mw:Transclusion">w</span> |
Rịba ama: enweghị akara IPA maka nkwụsị alveopalatal.
Mkpụrụedemede
[dezie | dezie ebe o si][2] ụdaume nke Alawa nwere ụdaume anọ: ụdaume dị elu n'ihu /i/, ụdaume dị n'azụ /u/, ụdaolu dị n'etiti /e/, na ụdaume dị ala n'etiti.
N'ihu | Central | Ịlaghachi azụ | |
---|---|---|---|
Elu | i | u | |
N'etiti | na | ||
Ala Dị Ala | a |
Enweghị ọ[2] dị gburugburu ma ọ bụ ọdịiche dị ogologo n'asụsụ a.
Okwu
[dezie | dezie ebe o si]Capell (1942) depụtara ihe ndị a bụ isi: [3]
Hụkwa
[dezie | dezie ebe o si]Edensibia
[dezie | dezie ebe o si]Territory na-asụ. N'afọ 1991, a kọrọ na e nwere ndị
- ↑ Ethnologue: Alawa. Ethnologue.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Sharpe (1972). Alawa Phonology and Grammar. Canberra: Australian Institute for Aboriginal Studies. Sharpe, Margaret C (1972). Alawa Phonology and Grammar. Canberra: Australian Institute for Aboriginal Studies.
- ↑ Capell, Arthur. 1941–1942, 1942–1943. Languages of Arnhem Land, North Australia. Oceania 12: 364–392, 13: 24–51.
Njikọ mpụga
[dezie | dezie ebe o si]Wiktionary has a word list at Appendix:North Australian word lists |
- Bibliography nke asụsụ Alawa na ihe onwunwe ndị mmadụ, na Australian Institute of Aboriginal and Torres Strait Islander StudiesỤlọ Ọrụ Australia nke Aboriginal na Torres Strait Islander Studies