Asụsụ Kalkatungu

Shí Wikipedia, njikotá édémédé nke onyobulạ

 

Asụsụ Kalkatungu
asụsụ, dead language, extinct language
obere ụdị nkeKalkatungic Dezie
mba/obodoOstraliya Dezie
ụmụ amaala kaQueensland Dezie
Ọkwa asụsụ Ethnologue10 Extinct Dezie

[1]Kalkatungu (nke a na-akpọkwa 'Kalkutung', Galgadungu, Kalkutung, Kalkadoon, ma ọ bụ Galgaduun) bụ asụsụ ndị Aborigine Australia nke a na-asụbu gburugburu Ugwu Isa na Cloncurry, Queensland .

Nchịkọta[dezie | dezie ebe o si]

Ewezuga asụsụ yiri ya, Wakabunga, a na-ejikọta Kalkatungu na Yalarnnga mgbe ụfọdụ dị ka alaka Kalkatungic (Galgadungic) nke ezinụlọ Pama-Nyungan. O'Grady et al., [2] Otú ọ dị, kewara ya dị ka onye otu "Kalkatungic group" nke ezinụlọ Pama-Nyungan, na Dixon (2002) [3] na-ele Kalkatungic anya dị ka otu mpaghara.

Mbilite n'Ọnwụ[dezie | dezie ebe o si]

Emeritus Prọfesọ Barry Blake, Sheree Blackley na ndị ọzọ emeela ka asụsụ ahụ dịghachi ndụ dabere na ndekọ, ụtọ asụsụ edere na ncheta onwe onye. Robert Wing, nke Uncle Arthur Peterson nyere aka [1] na-arụkwa ọrụ n'ọhịa a. Ọtụtụ mgbe, a na-ekwusi ike na ịbụ onye, na-enyefe akụkụ nke asụsụ na Kalkatungu na-eto eto.

Ọmụmụ ụdaolu[dezie | dezie ebe o si]

Mkpụrụedemede[dezie | dezie ebe o si]

N'ihu Ịlaghachi azụ
Elu i iː u uː
Ala Dị Ala a aː

Mkpụrụ okwu[dezie | dezie ebe o si]

[4]

Mpaghara Akụkụ dị iche iche Apical
Bilabial Velar Palatal Ezé ezé Alveolar Retroflex
Kwụsị p k c t ʈ
Ụgbọ imi m ŋ ɲ n ɳ
N'akụkụ ʎ l ɭ
Na-eme mkpọtụ r
Ihe atụ w j ɻ

Ọ bụghị ihe doro anya ma ọ bụrụ na vibrant bụ trill ma ọ bụ tap.

Nchegbu[dezie | dezie ebe o si]

Dị ka ọ dị na Bekee, a na-ahụ nkwenye okwu n'ihe gbasara ụda. A na-ahazi nrụgide ahịrịokwu yiri nke Bekee na nkeji okwu mbụ na okwu ikpeazụ nke ahịrịokwu phonological na-enweta nrụgide bụ isi. (mmetụta ụda) Ọzọkwa, ọ bụrụ na e nwere ihe karịrị okwu abụọ n'otu ahịrịokwu, nkeji okwu mbụ nke okwu mbụ na-enweta nrụgide karịa okwu ndị na-abụghị nke ikpeazụ.

Okwu[dezie | dezie ebe o si]

N'okpuru ebe a bụ ndepụta okwu ndị bụ isi sitere na Blake (1981). [5]

Asụsụ Ogbi Kalkatungu[dezie | dezie ebe o si]

Kendon (1988) na-egosi na Kalkatungu nwekwara ụdị akara aka mepụtara nke asụsụ ha. [6]

Edensibia[dezie | dezie ebe o si]

na-enweta na-enweta nrụgide bụ isi. (mmetụta ụda) Ọzọkwa, ọ bụrụ na e nwere ihe karịrị okwunrụgide bụ isi. (mmetụta ụda) Ọzọkwa, ọ bụrụ na e nwere ihe karịrị okwu

  1. Àtụ:SLQ-CC-BY
  2. O'Grady G.N, Voegelen C.F, Voegelen F.M (1966) Languages of the Indo-Pacific, Fascicle six, Anthropological linguistics 8/2
  3. Dixon (2002). Australian Languages: Their Nature and Development. Cambridge: Cambridge University Press. 
  4. Blake (1979). A Kalkatungu grammar. Canberra: Pacific Linguistics. 
  5. Blake (1981). Australian Aboriginal languages: a general introduction. Angus & Robertson Publishers. ISBN 0-207-14044-8. 
  6. Kendon, A. (1988) Sign Languages of Aboriginal Australia: Cultural, Semiotic and Communicative Perspectives. Cambridge: Cambridge University Press.
  • [Ihe e dere n'ala ala peeji] Nkwupụta echiche site na akara aka: asụsụ ndị ogbi. (p. 273-301) E bipụtaghachiri ya site na Roth, W.E. Ethnological studies among the North-West-Central Queensland Aborigines.  London, Queensland Agent-Generals Information Office, 1897; 71-90; Ozi anakọtara site na agbụrụ ndị a; Pitta-Pitta, Boinji, Ulaolinya, Wonkajera, Walookera, Undekerebina, Kalkadoon, Mitakoodi, Woonamurra, Goa. E bipụtaghachiri (1978) n'asụsụ ndị Aborigine nke Amerịka na Australia. New York: Plenum Press, Mpịakọta. 2.

Njikọ mpụga[dezie | dezie ebe o si]

Àtụ:Pama–Nyungan languages