Asụsụ Maa
| obere ụdị nke | Eastern Nilotic  |
|---|---|
| ụdị asụsụ | agglutinative language |
Asụsụ Maa bụ otu asụsụ ndị yiri ibe ha nke Eastern Nilotic (ma ọ bụ site n'echiche asụsụ, olumba, dịka ha yiri ka ha na-aghọta ibe ha) nke ihe karịrị otu nde ndị na-asụ na Kenya na Tanzania na-asụrụ n'akụkụ ụfọdụ nke Kenya na Tanzania. A na-ekewa ha na North na South Maa. Asụsụ Maa nwere njikọ na Asụsụ Lotuko a na-asụ na South Sudan.
Akụkọ ihe mere eme
[dezie | dezie ebe o si]N'oge gara aga, ọtụtụ ndị ahapụla asụsụ ha maka asụsụ Maa, na-agbaso oge mmekọrịta ọdịbendị na akụ na ụba siri ike. N'etiti ndị na-ejikọta na ndị Maa bụ ndị Aasáx (Asa) na El Molo, ndị bụbu ndị na-achụ nta na-achịkọta ndị na-asụ Asụsụ Cushitic, na ndị Mukogodo-Maasai (Yaaku), ndị bụbu onye na-elekọta aṅụ na ndị na-achịkwa (Eastern Cushittic). Ndị Okiek nke ugwu Tanzania, ndị na-asụ asụsụ Southern Nilotic Kalenjin, nọ n'okpuru mmetụta siri ike site na Maasai.
Asụsụ
[dezie | dezie ebe o si]Ndị Baraguyu nke Central Tanzania na-asụkwa olumba Maa, n'ógbè a maara dị ka Makata Swamp dị nso na Morogoro, TZ.Ụdị Maa ọzọ nke Kenya dịbu, Kore. Mgbe ndị Purko Maasai meriri ha n'afọ 1870, ndị Kore gbagara n'ebe ugwu ọwụwa anyanwụ Kenya ebe Ndị Somalia dọọrọ ha n'agha. Mgbe ha rụchara ọrụ ọtụtụ afọ dị ka ndị ahịa ma ọ bụ ndị ohu n'ezinụlọ Somalia, ndị agha nke alaeze ukwu Britain tọhapụrụ ha na njedebe nke narị afọ nke 19. Ha efunahụla asụsụ nke ha ma na-asụ Somalia. Mfu ehi mere ka ha gaa n'àgwàetiti Lamu na ọkara nke abụọ nke narị afọ nke 20, ebe ha bi taa.
Ihe owuwu
[dezie | dezie ebe o si]Proto-Ongamo-Maa ka Vossen & Rottland wughachiri (1989). [1]
Edensibia
[dezie | dezie ebe o si]dị ka ndị ahịa ma ọ bụ ndị ohu n'ezinụlọ Somalia, ndị agha nke alaeze ukwu Britain tọhapụrụ ha na njedebe nke narị afọ nke 19. Ha efunahụla asụsụ nke ha ma na-asụ Somalia. Mfu
- ↑ Vossen, Rainer and Franz Rottland. 1989. The historical reconstruction of Proto-Ongamo-Maa: phonology and vocabulary. In Bender, M. L. (ed.), Topics in Nilo-Saharan linguistics, 181-217. Hamburg: Helmut Buske Verlag.
- Heine, Bernd & Vossen, Rainer (1980) 'The Kore of Lamu: Enyemaka na asụsụ Maa', Afrika na übersee, 62, 272-.
- Vossen, Rainer (1982) The Eastern Nilotes: Linguistic and Historical Reconstructions. Berlin: Dietrich Reimer Verlag. .
- Vossen, Rainer (1988) N'ihe gbasara ọmụmụ Maa nke Kenya na Tanzania (Nilo-Saharan 2.) Hamburg: Helmut Buske Verlag.
- Sommer, Gabriele (1992) 'Nnyocha banyere ọnwụ asụsụ n'Africa', na Brenzinger, Matthias (ed.) Ọnwụ Asụsụ: Nnyocha Eziokwu na Theoretical na Ntuziaka Pụrụ Iche na East Africa. Berlin/New York: Mouton de Gruyter, peeji nke 301-.
Njikọ mpụga
[dezie | dezie ebe o si]- Maa Language Project, ebe nrụọrụ weebụ nke Doris L. Payne na-elekọta na Mahadum Oregon